Olej słonecznikowy – Właściwości, zastosowanie, skład

2
21634
olej słonecznikowy
Olej słonecznikowy posiada wiele cennych właściwości zdrowotnych

Większość najważniejszych właściwości zdrowotnych, jakie wykazuje olej słonecznikowy zawiera się w zdolności do zapewnienia sercu lepszego zdrowia, wzmocnieniu układu odpornościowego organizmu, zwiększeniu zasobów energii, zmniejszeniu poziomu złego cholesterolu, ochronie przed astmą, polepszeniu wyglądu skóry oraz zabezpieczeniu przed różnorodnymi stanami zapalnymi. Dowiedz się więcej na temat tego dość popularnego oleju roślinnego.

Większość ludzi na świecie jest dość dobrze zaznajomiona ze słonecznikiem, który ma wyjątkowo urodziwe, a także charakterystyczne i duże kwiaty. Można je spotkać praktycznie w większości krajów, jednak o wiele trudniej sobie wyobrazić, że są one cennym surowcem do wytwarzania oleju. Zwykle ceni się ich walory estetyczne oraz skubie się ich nasiona. To jednak wytwarzany z nich olej słonecznikowy ma największe znaczenie, gdyż umożliwia cały szereg różnorodnych zastosowań. Nie wszyscy wiedzą, że oprócz zastosowania w kuchni olej słonecznikowy jest również wykorzystywany w niektórych produktach kosmetycznych, z bardzo wielu powodów, o których można dowiedzieć się w dalszej treści artykułu.

Czym jest popularny olej słonecznikowy?

Olej słonecznikowy jest substancją nielotną, którą można pozyskiwać w dość mało skomplikowanym procesie produkcji. Głównymi jego producentami na świecie są Rosja, Ukraina i Argentyna, jednak wytwarza się go w bardzo wielu krajach, również w Polsce. W naszym kraju należy do najczęściej stosowanych olejów naturalnych przeznaczonych do celów spożywczych.

Jednym z głównych powodów stale rosnącego zainteresowania olejem ze słonecznika jest docenienie zawartych w nim naturalnych kwasów tłuszczowych, m.in. kwasu palmitynowego, kwasu stearynowego, oraz kwasu oleinowego i kwasu linolowego. Ich wspólne zestawienie i dostarczenie organizmowi zapewnia utrzymanie równowagi zdrowotnej i przyczynia się do utrzymania lepszej kondycji. Do jego niewątpliwych wad natomiast należy niekorzystna proporcja kwasów tłuszczowych omega-3 do omega-6.

Warto również wspomnieć, ze olej słonecznikowy oprócz kwasów tłuszczowych zawiera także wiele innych cennych substancji aktywnych, m.in. takich jak witamina E, które wykazują działanie przeciwutleniające i mogą zapobiegać powstawaniu wielu groźnych chorób. Docenia się również znaczącą przewagę wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, wyższą niż w przypadku innych olejów roślinnych. Poniżej masz okazję poznać wszystkie najważniejsze korzyści zdrowotne jakie można uzyskać włączając olej słonecznikowy do codziennej diety i stosując go jako codzienny kosmetyk naturalny.

Olej słonecznikowy – Skład i właściwości odżywcze

Wartość energetyczna oleju słonecznikowego wynosi 884 kcal w 100 g produktu.

Olej słonecznikowy cechuje się przede wszystkim znaczną zawartością witaminy E, wynosząca aż 38,7 mg w 100 g produktu. Z tego względu postrzegany jest często jako naturalny sprzymierzeniec młodego i zdrowego wyglądu. O właściwościach zdrowotnych oleju decyduje również znaczna zawartość fitosteroli, wynosząca 325 mg na 100 g. Związki te doskonale wpływają na wiele kluczowych funkcji w organizmie, jednak nie powinny być dawkowane w zbyt dużych ilościach. Olej słonecznikowy to jednak przede wszystkim kwasy tłuszczowe, cechujące się niżej przedstawionym profilem:
  • kwasy wielonienasycone – 56,4% (55,9% to kwasy omega-6),
  • kwasy jednonienasycone – 32,8%,
  • kwasy nasycone – 10,8%,
  • izomery trans – 0%.

Olej słonecznikowy – Właściwości zdrowotne

Dla pełnego wykorzystania zdrowotnych właściwości oleju słonecznikowego należy korzystać z produktów nierafinowanych. Proces przetwarzania oleju eliminuje z jego składu najważniejsze składniki odżywcze, które stanowią podstawę jego potencjału zdrowotnego.
  1. Zdrowe serce

Olej słonecznikowy posiada bardzo dobry bilans kwasów tłuszczowych, w szczególności kwasu linolowego omega-6. Mimo, iż kwas ten jest uznawany jako mniej pożądany, jest on niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Często występującym problemem dietetycznym jest jego zbyt duże spożycie, dlatego tak ważne jest by zachować właściwe proporcje między źródłami tzw. “złego” cholesterolu i “dobrego” cholesterolu. Warto również zauważyć, że olej słonecznikowy nie zawiera nasyconych kwasów tłuszczowych, co może przyczyniać się do obniżania całkowitego poziomu cholesterolu w organizmie.

Osoby włączające go do regularnej diety są tym samym znacznie mniej narażone na rozwój wielu poważnych chorób, takich jak miażdżyca, zwężenie tętnic, podniesione ciśnienie tętnicze krwi, a obniżają ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru mózgu. Uznaje się, że stosowany w umiarze olej słonecznikowy przyczynia się do poprawy kondycji serca i pozwala zwiększyć szansę na uniknięcie wielu problemów zdrowotnych.

  1. Zdrowa skóra

Bogaty w witaminę E olej słonecznikowy pozwala wzmocnić ochronę antyoksydacyjną organizmu. Pozwala on nie tylko na zapobieganie chorobom serca i zwiększenie efektywności układu odpornościowego, ale również podnosi zdolności regeneracyjne skóry. Dobrze przyswajalna witamina E pozwala lepiej zabezpieczać skórę przed szkodliwym działaniem słońca, a także zapobiegać przedwczesnym oznakom starzenia. Pozwala także skutecznie wpływać na poprawę kondycji i wyglądu skóry, głównie dzięki zawartości naturalnych przeciwutleniaczy, neutralizujących niszczące działanie wolnych rodników. Przyczyniać się może również do szybszego gojenia ran oraz redukcji blizn i rozstępów. Często stosuje się go w kosmetykach naturalnych do pielęgnacji skóry, przynosząc jej efekt odświeżenia, naturalnego blasku i zdrowego wyglądu.

  1. Większa energia

Znaczna zawartość kwasów tłuszczowych w oleju słonecznikowym wiąże się ze znaczącym potencjałem energetycznym tego składnika diety. Warto wiedzieć, że o ile jedzenie tłuszczów nasyconych może przynosić efekt ociężałości, to tłuszcze nienasycone dają zwykle uczucie zwiększonej energii i lepszego samopoczucia. Z tego powodu, w niewielkich ilościach, podwyższa zdolność organizmu do wzmożonego wysiłku oraz podnosi efektywność pracy.

  1. Ochrona przeciwrakowa

Dzięki temu, że olej słonecznikowy jest bardzo bogaty w naturalne przeciwutleniacze i inne cenne substancje aktywne, podnosi on skuteczność ochrony onkologicznej organizmu. Zawarta w nim witamina E, która występuje w odmianie tokoferolu, pozwala zwalczać wolne rodniki, odpowiedzialne za mutacje rakowe komórek. W największym stopniu wpływa na zwiększenie odporności układu trawiennego, w szczególności przed nowotworem jelita grubego. Obecnie prowadzone są liczne badania nad wpływem tego składnika diety na ochronę innego typu schorzeń.

  1. Działanie przeciwzapalne

Olej słonecznikowy bardzo dobrze wpływa na łagodzenie stanów zapalnych układu oddechowego i astmy. Zmniejsza on siłę kaszlu oraz obrzęki, dzięki bogatej zawartości kwasów tłuszczowych oraz witamin. Pozwala on również zredukować stany zapalne stawów, dzięki czemu może stanowić naturalny środek wspomagający leczenie chorób reumatycznych.

  1. Zwiększenie odporności organizmu

Wysoka zawartość przeciwutleniaczy, oprócz wzmożonej ochrony przeciwrakowej, podnosi również efektywność działania systemu odpornościowego organizmu. Dzięki temu olej ten hamuje rozwój wszelkich infekcji i stanów chorobowych. Doskonale chroni skórę ciała, wzmacniając jej strukturę oraz utrudniając rozwój wirusów i bakterii. Polecany jest również do pielęgnacji niemowląt, gdyż zmniejsza ryzyko zakażeń i podrażnień. Może być stosowany praktycznie do wszystkich typów skóry i nie powoduje uczuleń.

Ssanie oleju słonecznikowego

Ssanie oleju słonecznikowego to rodzaj terapii zdrowotnej, zapoczątkowany w dawnym ZSRR. Polega on na wykorzystaniu przeciwbakteryjnych i przeciwzapalnych właściwości słonecznika, poprzez długotrwałe płukanie jamy ustnej. Do tego celu wykorzystuje się nierafinowany olej z nasion słonecznika i stosuje codziennie, przez ok. 10-15 minut. Należy łyżeczkę oleju ssać, przecedzać między zębami i wykorzystywać do płukania do momentu, aż stanie się on niemal biały. Po tym procesie trzeba go wypluć, gdyż zawierać będzie duże ilości zanieczyszczeń.

Ssanie oleju słonecznikowego zapobiega nie tylko chorobom jamy ustnej, w szczególności dziąseł i zębów, ale także wielu innym dolegliwościom, mającym swoje podłoże w infekcjach bakteryjnych. Długotrwałe i regularne stosowanie terapii zmniejsza ryzyko zapadalności na wiele poważnych chorób.

Co jeszcze warto wiedzieć – Kwasy omega-3 i omega-6

Jak wiadomo, zawarte w oleju słonecznikowym kwasy tłuszczowe są niezwykle ważne dla właściwej i zrównoważonej diety. Należy jednak pamiętać, iż posiada on szczególne wysokie proporcje kwasów omega-6, w stosunku do pozostałych składników. Z tego względu należy być ostrożnym przy stosowaniu oleju słonecznikowego u osób z problemami z otyłością i podwyższonym poziomem cholesterolu. Nadmierne jego spożywanie, bez uzupełniania diety o kwasy omega-3, może prowadzić do zachwiania równowagi dietetycznej kwasów tłuszczowych, co z kolei może wywoływać niepożądane efekty zdrowotne. W tym względzie należy obserwować zachowania organizmu i reakcje na zmianę sposobu odżywiania.

Olej słonecznikowy rafinowany czy nierafinowany

Proces rafinacji oleju pozbawia go większości cennych składników odżywczych. Jednocześnie jednak, umożliwia uzyskanie produktu o znacznie wyższej temperaturze dymienia. Dzięki procesowi przetwarzania olej słonecznikowy rafinowany może być stosowany do smażenia, grilowania i pieczenia.

Nierafinowany i tłoczony na zimno olej może być jedynie stosowany na zimno, gdyż podniesiona temperatura przekształci zawarte w nim składniki na substancje toksyczne dla organizmu. Wybór odpowiedniego produktu zależy zatem od sposobu jego wykorzystania. Nierafinowany olej z nasion słonecznika jest przy tym bardziej aromatyczny i posiada silniejszą barwę.

Jak przechowywać olej słonecznikowy?

Zalecany sposób postępowania w głównej mierze zależy od typu oleju. Olej słonecznikowy zimnotłoczony powinien być przechowywany w ciemnej i szklanej butelce, najlepiej w miejscu bez dostępu światła słonecznego. Optymalna temperatura przechowywania to ok. 5-10ºC, dlatego idealnym miejscem będzie lodówka. Olej słonecznikowy rafinowany może być przechowywany w temperaturze pokojowej, np. w szafce kuchennej. Tłoczony na zimno i nierafinowany olej utrzymuje trwałość ok. 3-6 miesięcy, od daty jego wytworzenia. Produkty rafinowane mogą być wykorzystywane znacznie dłużej, najczęściej do ok. jednego roku. Proces przetwarzania i rafinacji oleju usuwa z końcowych produktów tzw. katalizatory utleniania, które znacznie ograniczają jego trwałość. Z tego względu najpopularniejsze oleje, przeznaczone np. do smażenia, mogą być wykorzystywane znacznie dłużej.

Olej słonecznikowy w kosmetyce

Tłoczony na zimno z nasion słonecznika olej bardzo często wykorzystywany jest jako bazowy składnik naturalnych kosmetyków pielęgnacyjnych. Stosuje się go szczególnie często w rożnego rodzaju kremach, balsamach i mieszankach olejków. O jego właściwościach pielęgnacyjnych decydują przede wszystkim nienasycone kwasy tłuszczowe, witamina E, a także wosk, lecytyna i karoten. Dzięki nim cera odzyskuje naturalny blask i gładkość.

Olej słonecznikowy zimnotłoczony pozwala lepiej stabilizować wydzielanie sebum, a także głęboko i długotrwale nawilża. Sprawdza się także jako naturalny kosmetyk zmiękczający naskórek i poprawiający elastyczność skóry. Posiada także właściwości przeciwzapalne, dlatego często poleca się go w pielęgnacji cery problematycznej. Świetnie nadaje się do kompozycji własnych kosmetyków ochronnych i regenerujących.

 

Źródła

Serwis Skarbnica Natury korzysta tylko z wysokiej jakości źródeł, w tym recenzowanych badań naukowych, aby treść naszych artykułów poprzeć faktami. Poznaj naszą politykę redakcyjną, aby dowiedzieć się więcej o tym, w jaki sposób sprawdzamy informacje i dbamy o to, aby nasze treści były precyzyjne, wiarygodne i godne zaufania.

 

Poprzedni artykułOlej kokosowy nierafinowany
Następny artykułOlejek rumiankowy – Główne korzyści zdrowotne
Jestem dietetyczką i na co dzień pomagam ludziom w układaniu zrównoważonego menu oraz kształtowaniu zdrowych nawyków żywienia. Swoją wiedzą i doświadczeniem chętnie dzielę się nie tylko w kontakcie bezpośrednim, ale także na łamach portali branżowych. W szczególności interesują mnie zagadnienia zapobiegania problemom zdrowotnym dzięki odpowiedniemu stosowaniu diety i zachowywaniu zdrowego stylu życia. Staram się również stale rozwijać własne kompetencje, uczestnicząc w rozmaitych szkoleniach oraz czytając najnowsze doniesienia naukowe. Piszę także regularnie o najzdrowszych produktach spożywczych i sposobach ich wykorzystania. Ponadto często dzielę się swoimi ulubionymi przepisami kulinarnymi. Mam głęboką nadzieję, że moja codzienna praca przyczyni się lepszego zrozumienia znaczenia żywienia oraz osiągania codziennych korzyści zdrowotnych oraz lepszego samopoczucia.

2 KOMENTARZE

  1. Polecam dodatkowe info: “Przyjmuje się, że krajem pochodzenia słonecznika było Peru. Później zaczęto go uprawiać w Rosji, na Węgrzech, w Chinach, Indiach i w krajach śródziemnomorskich. Pozyskiwany z nasion olej jest bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, jest cenny zarówno w pożywieniu, jak i w pielęgnacji ciała.

    Słonecznik uchodził za pełnowartościowy artykuł żywnościowy w krajach, w których go uprawiano. Z łodyg, liści i nasion Indianie północnoamerykańscy wytłaczali soki. Nasiona często były prażone, posypywano nimi także potrawy. Jako roślinie przynoszącej wszystkim korzyści okazywano mu wielką wdzięczność. Nasiona słonecznika zawierają 24% białka, 47% tłuszczu, 20% węglowodanów, minerały i witaminy oraz inne substancje o działaniu leczniczym – lecz czy takie analizy rzeczywiście pomagają nam odczuwać wdzięczność dla pożywienia?

    W medycynie meksykańskiej używano soków tłoczonych z różnych części rośliny jako środka o działaniu odtruwającym na ugryzienia insektów i skorpionów. Ekstrakty ze słonecznika jako środek odtruwający znane są także w medycynie chińskiej. Spożywanie prażonych nasion i oleju wspomaga funkcję nerek.

    Olej słonecznikowy ceniono w Chinach. Używano go do pielęgnacji włosów, nacierając nim wspaniałe długie warkocze, by były błyszczące i łatwo się układały. Do ich mycia przygotowywano z oleju emulsję. Szampony lub mydła wyprodukowane na bazie oleju słonecznikowego są bardzo zdrowe dla włosów.

    Olej słonecznikowy uważany jest od dawien dawna za olej piękności. Stosowany wewnętrznie działa na oczy, nerki, skórę i narządy. Jest olejem lekkostrawnym, w świadomej i lekkiej diecie idealnie nadaje się do sałatek. Korzystnie działa w okresie ciąży zarówno na matkę, jak i dziecko. W Chinach uważa się, że odżywiane w ten sposób dzieci lepiej się rozwijają.

    Lekki i bogaty w składniki odżywcze olej słonecznikowy świetnie nadaje się do masażu, działa regenerująco na skórę, łagodzi podrażnienia i chropowatości, leczy i wspomaga proces zdrowienia. Jest wyśmienity jako kompres na ciało (patrz rozdział z receptami) lub dodatek do kremu. Indianie wiedzieli, że przynosi niezwykłe korzyści każdemu, kto go używa.”

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wstaw swój comentarz!
Wpisz tutaj swoje imię

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.