Brodawki zwykłe to małe, ziarniste narośle skórne, które najczęściej występuje na palcach lub rękach. Szorstkie w dotyku, często brodawki mają wzór małych, czarnych kropek, które w rzeczywistości są małymi, skrzepniętymi naczyniami krwionośnymi. W niniejszym artykule przybliżamy najważniejsze informacje na temat brodawek i sposobów ich leczenia.
Brodawki zwykłe są spowodowane przez wirus i są przenoszone przez dotyk. Mija nawet najczęściej dwa do sześciu miesięcy, zanim rozwiną się na skórze w wyniku działania wirusa. Brodawki zwykłe są nieszkodliwe i ostatecznie znikają same. Ale wiele osób decyduje się je usunąć, ponieważ uważają je za kłopotliwe lub po prostu nieestetyczne.
Objawy brodawek
Brodawki zwykłe występują na palcach lub rękach i mogą wyglądać jak:
- małe, mięsiste i ziarniste guzki,
- fragmenty skóry w kolorze białym, różowym lub jasnobrązowym,
- szorstka w dotyku skóra,
Mogą również również przybrać formę czarnych kropek, które są małymi, zakrzepłymi naczyniami krwionośnymi.
Kiedy iść do lekarza?
Konsultacja medyczna jest najczęściej potrzebna w przypadku:
- występowania bolesności lub zmieniającego wyglądu i koloru,
- nieudanego domowego leczenia, uciążliwego utrzymywania się, rozprzestrzeniania lub częstego nawracania,
- uciążliwości w codziennym funkcjonowaniu,
- braku pewności, czy mamy do czynienia z brodawkami,
W przypadku osoby dorosłej, liczne brodawki mogą wskazywać, że układ odpornościowy działa nieprawidłowo.
Przyczyny brodawek
Brodawki zwykłe są spowodowane przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Wirus ten jest dość powszechny i ma ponad 150 typów, ale tylko kilka powoduje zmiany skórne. Niektóre szczepy HPV są nabywane poprzez kontakty seksualne. Większość form rozprzestrzenia się jednak poprzez przypadkowy kontakt ze zainfekowaną skórą lub poprzez korzystanie ze wspólnych przedmiotów, takich jak ręczniki lub gąbki. Wirus zazwyczaj rozprzestrzenia się poprzez uszkodzenia skóry, takie jak zadrapanie. Obgryzanie paznokci może również powodować obrzmienie na palcach i wokół paznokci.
Układ odpornościowy każdej osoby reaguje inaczej na wirusa HPV, więc nie każdy, kto ma kontakt z HPV, rozwija brodawki.
Brodawki a czynniki ryzyka
Ludzie o podwyższonym ryzyku rozwoju brodawek pospolitych to przede wszystkim:
- Dzieci i młodzież, ponieważ ich ciała mogły nie zbudować odporności na wirusa,
- Osoby z osłabionym układem odpornościowym, takie jak osoby z HIV / AIDS lub osoby, które przeszły transplantacje narządów.
Zapobieganie brodawkom
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia pospolitych brodawek warto:
- unikać bezpośredniego kontaktu z brodawkami, również własnych zmian skórnych,
- nie używać tej samej gąbki, pumeksu lub obcinacza do paznokci przy brodawkach, gdy używa się ich również na zdrowej skórze i paznokciach – warto stosować jednorazowych pilniczków,
- nie obgryzać paznokci, gdyż miany skórne częściej występują na skórze, która została zraniona – obgryzanie skórek wokół paznokci otwiera drzwi dla działania wirusa,
- unikać szczotkowania, przycinania lub golenia obszarów, które mają brodawki – w najgorszym przypadku warto używać elektrycznej maszynki do golenia.
Diagnoza brodawek
W większości przypadków lekarz może zdiagnozować brodawkę zwykłą jedną lub kilkoma z poniższych technik:
- badając brodawkę wzrokowo,
- zdrapując wierzchnią warstwę brodawki w celu sprawdzenia oznak – ciemnych kropek – skrzepniętych naczyń krwionośnych – które są typowe dla tego rodzaju infekcji,
- usuwając niewielką część brodawki (biopsja) i przesyłając jej do laboratorium w celu analizy, aby wykluczyć inne rodzaje narośli skórnych.
Leczenie brodawek
Najczęściej brodawki ustępują bez leczenia, choć może to zająć rok lub dwa, a w ich okolicy mogą rozwinąć się nowe. Niektóre osoby decydują się na leczenie brodawek przez lekarza, ponieważ leczenie w domu nie działa, a powstałe zmiany skórne są kłopotliwe, rozprzestrzeniają się lub stanowią problem estetyczny.
Celem leczenia jest zniszczenie brodawki, pobudzenie reakcji układu odpornościowego na zwalczanie wirusa lub oba te działania równolegle. Leczenie może trwać tygodnie lub miesiące. Nawet przy leczeniu brodawki mają tendencję do nawrotów lub rozprzestrzeniania się. Lekarze na ogół zaczynają od najmniej bolesnych metod, szczególnie w przypadku małych dzieci.
Lekarz zazwyczaj może zaproponować jedno z następujących podejść, oparte na lokalizacji brodawek, twoich objawach i twoich preferencjach. Metody te są czasem stosowane w połączeniu z zabiegami domowymi, takimi jak użycie kwasu salicylowego.
- Kwas salicylowy – Lekarstwa na receptę z dodatkiem kwasu salicylowego działają poprzez usuwanie wielu warstw brodawek naraz. Badania pokazują, że kwas salicylowy jest bardziej skuteczny w połączeniu z zamrażaniem.
- Zamrażanie (krioterapia) – Terapia zamrożeniowa wykonywana w gabinecie lekarskim polega na miejscowym zastosowaniu ciekłego azotu. Zamrażanie działa, powodując powstawanie pęcherzy pod brodawką i wokół niej. Następnie martwa tkanka zanika w ciągu tygodnia. Ta metoda może również stymulować twój układ odpornościowy do zwalczania wirusowych brodawek. Najczęściej potrzebne jest wielokrotne powtórzenie zabiegu. Skutki uboczne krioterapii obejmują ból, pęcherze i przebarwienia skóry na leczonym obszarze. Ponieważ ta technika może być bolesna, zwykle nie jest stosowana w leczeniu brodawek u małych dzieci.
- Inne kwasy – Jeśli kwas salicylowy lub zamrażanie nie działa, lekarz może wypróbować kwas trichlorooctowy. Za pomocą tej metody najpierw odcina się górną powierzchnię brodawki, a następnie nakłada kwas za pomocą drewnianego patyczka. Wymaga to powtarzania zabiegów co tydzień, a sam zabieg jest nieprzyjemny i można odczuwać po nim silne pieczenie.
- Drobna operacja – Lekarz może odciąć kłopotliwą tkankę, co może jednak na leczonym obszarze pozostawić bliznę.
- Leczenie laserowe – Terapia z użyciem impulsu świetlnego utlenia (kauteryzuje) drobne naczynia krwionośne. Naświetlona tkanka w końcu umiera, a brodawka odpada. Dowody na skuteczność tej metody są ograniczone i może ona powodować ból oraz blizny.
Styl życia i domowe środki zaradcze
Leczenie w domu jest często skuteczne w usuwaniu brodawek zwykłych. Poleca się je stosować w przypadku braku upośledzonego układu odpornościowego lub cukrzycy.
- Peeling lekarski (kwas salicylowy) – Bezzasadowe produkty do usuwania brodawek, takie jak kwas salicylowy, są dostępne jako plaster, maść, tampony i płyny. W przypadku brodawek zwykłych, szukaj 17-procentowego roztworu kwasu salicylowego. Te produkty są zwykle stosowane codziennie, często przez kilka tygodni. Aby uzyskać najlepsze rezultaty, zanurz brodawkę w ciepłej wodzie na kilka minut przed nałożeniem produktu. Przed zabiegiem należy usunąć martwą skórę jednorazowym pumeksem czy pilnikiem. Jeśli Twoja skóra jest zbyt podrażniona, zmniejsz częstotliwość stosowania tej metody w leczeniu brodawek. Jeśli jesteś w ciąży, porozmawiaj z lekarzem przed użyciem roztworu kwasu.
- Zamrażanie brodawek – Niektóre produkty zawierające ciekły azot są dostępne w postaci płynnej lub w sprayu bez recepty.
- Olejek z drzewa herbacianego – Istnieje wiele dowodów na to, że olejek z drzewa herbacianego ma silne działanie przeciwwirusowe i może pomóc leczyć brodawki. Nie ma natomiast wiarygodnych badań potwierdzających ten fakt jednoznacznie.
- Taśma klejąca – Przykryj brodawkę srebrną taśmą klejącą na sześć dni. Następnie zanurz je w wodzie i delikatnie usuń martwą tkankę za pomocą pumeksu lub jednorazowej szmatki. Pozostaw brodawkę odsłoniętą na około 12 godzin, a następnie powtarzaj proces, aż brodawka zniknie. Wyniki badań na temat skuteczności taśmy klejącej w usuwaniu brodawek są jednak nierozstrzygające.
W przypadku braku efektów domowego leczenia trzeba będzie skorzystać z wizyty u lekarza pierwszego kontaktu. Można również zostać zostać skierowanym do specjalisty od chorób skóry, czyli dermatologa.
