Choroba Leśniowskiego-Crohna – Objawy i leczenie

0
2468
choroba Leśniowskiego-Crohna
Choroba Leśniowskiego-Crohna to poważne schorzenie układu pokarmowego, które może powodować liczne objawy i następstwa

Choroba Leśniowskiego-Crohna jest zapalną chorobą jelit (IBD). Zapalnie przewodu pokarmowego może z kolei prowadzić do bólu brzucha, ciężkiej biegunki, czy też zmęczenia oraz utraty wagi i niedożywienia. Może być ono bardzo bolesne i wyniszczające, a czasami nawet prowadzić do komplikacji zagrażającym życiu. Zapalenie spowodowane chorobą Leśniowskiego-Crohna u różnych pacjentów może obejmować inne obszary przewodu pokarmowego. W niniejszym artykule wskazujemy na najważniejsze jej objawy, przyczyny, czynniki ryzyka, a także sposoby zapobiegania i leczenia.

Zapalenie spowodowane przez chorobę Leśniowskiego-Crohna często rozprzestrzenia się głęboko w tkanki jelita, które zostały dotknięte chorobą. Chociaż nie ma na nią skutecznego leku, to dostępne terapie mogą znacznie zmniejszyć objawy, a nawet doprowadzić do długoterminowej remisji. Dzięki leczeniu wielu pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna jest w stanie normalnie funkcjonować. Poniżej wskazujemy na najważniejsze jej objawy, które mogą u różnych pacjentów występować w odmiennej konfiguracji i nasileniu.

Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna

U niektórych pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna dotknięty jest tylko ostatni odcinek jelita cienkiego, czyli jelito kręte. Natomiast u innych pacjentów choroba ogranicza się do okrężnicy, która jest częścią jelita grubego. Najczęściej jednak przy tej chorobie dotknięte są ostatnia część jelita cienkiego oraz okrężnica.

Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna mogą być od łagodnych po ciężkie. Zwykle pojawiają się one stopniowo, choć może zdarzyć się, że pojawią się nagle i bez ostrzeżenia. Mogą pojawić się również takie problemy, w których nie będzie żadnych objawów tej choroby, czyli tak zwana remisja.

Kiedy choroba jest aktywna, to może wywoływać następujące objawy:

  • biegunkę,
  • gorączkę,
  • zmęczenie,
  • ból brzucha oraz skurcze,
  • krew w stolcu,
  • rany w jamie ustnej,
  • zmniejszenie apetytu i utratę masy ciała,
  • ból lub osuszenie w okolicy odbytu spowodowane zapaleniem skóry, przetoką.

Inne oznaki i objawy choroby Leśniowskiego-Crohna

Pacjenci z ciężkim stanem choroby mogą również odczuwać:

  • zapalenie skóry, stawów i oczu,
  • zapalenie wątroby lub dróg żółciowych,
  • opóźniony wzrost lub rozwój płciowy u dzieci.

Kiedy należy iść do lekarza?

W przypadku kiedy zmiany w jelitach lub też objawy podmiotowe i przedmiotowe choroby Leśniowskiego-Crohna utrzymują się przez dłuższy czas, zawsze należy skontaktować się z lekarzem. Mogą to być takie objawy jak:

  • ból brzucha,
  • krew w stolcu,
  • ciągłe napady biegunki, które nie reagują na leki dostępne bez recepty,
  • niewyjaśniona gorączka, która trwa dłużej niż dzień lub dwa,
  • niewyjaśniona utrata masy ciała.

Przyczyny choroby Leśniowskiego-Crohna

Dokładna przyczyna choroby wciąż pozostaje nieznana. Wcześniej podejrzewano dietę oraz stres, ale obecnie lekarze wiedza, że te czynniki mogą jedynie pogorszyć stan, ale nie powodują samej choroby. Wiele czynników, takich jak dziedziczność oraz wadliwie działający układ odpornościowy, najprawdopodobniej odgrywają ważną rolę w rozwoju tej choroby.

  • System odpornościowy – Możliwe, że jakiś wirus lub bakteria może wywołać chorobę. Kiedy system odpornościowy próbuje zwalczyć szkodliwe mikroorganizmy, nienormalna odpowiedź immunologiczna powoduje, że układ odpornościowy atakuje również komórki w przewodzie pokarmowym.
  • Dziedziczność – Choroba Leśniowskiego-Crohna występuje częściej u osób, u których w rodzinie już się u kogoś wcześniej pojawiła. W związku z tym, jakiś gen może zwiększyć podatność ludzi na zachorowanie. Nie mniej jednak większość pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna nie ma historii tej choroby układu trawiennego w rodzinie.

Choroba Leśniowskiego-Crohna a czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka wystąpienia choroby Leśniowskiego-Crohna mogą obejmować:

  • Wiek – Choroba Leśniowskiego-Crohna może pojawić się w każdym wieku, jednakże najprawdopodobniej rozwinie się już za młodu. W większości przypadku rozpoznawana jest u pacjentów przed 30 rokiem życia.
  • Pochodzenie etniczne – Chociaż choroba Leśniowskiego-Crohna może wystąpić w każdej grupie etnicznej, to największe ryzyko stanowi dla ludzi białych i pochodzenia wschodnioeuropejskiego (aszkenazyjskeigo). Nie mniej jednak, częstość jej występowania wzrasta również u ludzi czarnoskórych, którzy żyją w Ameryce Północnej oraz w Wielkiej Brytanii.
  • Historia rodzinna – Pacjent jest bardziej narażony, jeśli bliski jego krewny, na przykład rodzic lub rodzeństwo czy dziecko, cierpi już na chorobę Leśniowskiego-Crohna. Aż 1 na 5 pacjentów ma członka rodziny, który na nią choruje.
  • Palenie papierosów – Stanowi najbardziej znaczący i kontrolowany czynnik ryzyka rozwoju choroby Leśniowskiego-Crohna. Prowadzi również do cięższych chorób oraz większego ryzyka konieczności przeprowadzenia operacji. Dlatego pacjenci, którzy palą powinni jak najszybciej tego zaprzestać.
  • Niesteroidowe leki przeciwzapalne – Należą do nich ibuprofen (Ibum, Motrin IB, inne), sól sodowa naproksenu (Aleve, Naproksen), a także sól sodowa diklofenaku (Voltaren) oraz inne. Chociaż nie powodują one dysfunkcji chorobowych, to mogą prowadzić do zapalenia jelit, co spowoduje pogorszenie się objawów choroby.
  • Miejsce zamieszkania – Jeśli mieszka się w mieście lub w uprzemysłowionym kraju, to istnieje większe prawdopodobieństwo, że wystąpi choroba Leśniowskiego-Crohna. Takie wnioski sugerują, że czynniki środowiskowe, w tym dieta bogata w tłuszcze czy też żywność rafinowana, mogą mieć znaczenie dla prawdopodobieństwa rozwoju choroby.

Możliwe komplikacje chorobowe

Choroba Leśniowskiego-Crohna może prowadzić do jednej lub więcej komplikacji, takich jak:

  • Niedrożność jelit – Choroba Leśniowskiego-Crohna wpływa negatywnie na ściany jelita. Z biegiem czasu części jelita mogą bliznowacieć się oraz się zwężać, co może blokować przepływ treści pokarmowej. Może okazać się, że niezbędne będzie operacyjne usunięcie chorej części jelita.
  • Wrzody – Przewlekłe zapalenie może przyczyniać się do powstawania otwartych ran, czyli wrzodów. Mogą one powstawać w dowolnym miejscu przewodu pokarmowego, w tym w jamie ustnej oraz odbytnicy, a nawet w okolicy narządów płciowych.
  • Przetoki – Czasami owrzodzenie może całkowicie przedostać się przez ścianę jelita, tym samym tworząc przetokę – nienormalne połączenie między różnymi częściami ciała. Przetoki mogą rozwijać się między jelitem a skórą, czy też między jelitem a innymi narządami. Przetoki w okolicy odbytu są najczęściej występującym rodzajem. Kiedy przetoki rozwijają się w jamie brzusznej, to pokarm może omijać obszary jelit, które są niezbędne do jego wchłonięcia. Mogą one występować między pętlami jelit, pęcherza, pochwy lub na zewnątrz przez skórę, powodując ciągły drenaż treści jelita na skórze. W niektórych przypadkach przetoka może ulec zakażaniu i tworzyć ropień. Jeśli ropień nie zostanie wyleczony, może nawet zagrażać życiu.
  • Szczelina odbytu – Jest to niewielkie rozdarcie w tkance wyściełającej odbyt lub w skórze wokół odbytu, gdzie mogą występować infekcje. Często wiąże się to z bolesnymi ruchami jelit i może prowadzić do przetoki okołoodbytniczej.
  • Niedożywienie – Biegunka, ból brzucha oraz skurcze mogą utrudniać spożywanie pokarmów lub wchłoniecie wystarczającej ilości składników odżywczych, które zapewnią odpowiednie odżywienie. Powszechnie występuje również anemia, która jest spowodowana niską zawartością żelaza lub witaminy B12, co jest spowodowane chorobą.
  • Rak jelita grubego – Choroba Leśniowskiego-Crohna atakująca okrężnicę zwiększa ryzyko zachorowania na raka okrężnicy. Ogólne wytyczne badań przesiewowych tego rodzaju nowotworu u pacjentów wymagają kolonoskopii co dziesięć lat, zaczynając od momentu, kiedy pacjent osiąga wiek 50 lat. Koniecznie należy zapytać lekarza, czy takie badanie jest również niezbędne wcześniej lub częściej.
  • Inne problemy zdrowotne – Choroba Leśniowskiego-Crohna może powodować problemy zdrowotne również w innych częściach ciała. Wśród tych problemów wymienić można niedokrwistość, zapalenie stawów, choroby skóry, problemy z woreczkiem żółciowym, osteoporoza, oraz choroby wątroby.
  • Ryzyko związane z lekami – Niektóre leki na chorobę Leśniowskiego-Crohna, które działają poprzez blokadę funkcji układu odpornościowego, wiążą się z niewielkim ryzykiem rozwoju nowotworów, takich jak chłoniak czy nowotwór skóry. Stosowanie kortykosteroidów może się z kolei wiązać się z większym ryzykiem osteoporozy, złamań kości, zaćmy, czy też jaskry, cukrzycy oraz nadciśnienia. Dlatego podczas leczenia należy być w stałym kontakcie z lekarzem, by określić ryzyko oraz korzyści wynikające z przyjmowania tych leków.

Diagnoza choroby Leśniowskiego-Crohna

Lekarz najprawdopodobniej zdiagnozuje chorobę Leśniowskiego-Crohna poprzez wykluczenie innych możliwych przyczyn objawów, z jakim przyjdzie pacjent. Nie ma żadnego testu czy badania, które by pomogło jednoznacznie zdiagnozować tę chorobę. Lekarz najprawdopodobniej użyje kombinacji badań, by potwierdzić swoją diagnozę. Do takich badań zalicza się:

Badanie krwi

  • Test na anemię lub infekcję – Lekarz może zlecić badanie krwi w celu określenia niedokrwistości. Anemia jest to stan, w którym nie ma wystarczającej ilości czerwonych krwinek do przenoszenia odpowiedniej ilości tlenu do tkanek lub do wykrycia zakażenia. Wytyczne ekspertów obecnie nie obejmują badania przeciwciał ani też testów genetycznych na chorobę Leśniowskiego-Crohna.
  • Badanie krwi utajonej w kale – Może być konieczne zbadanie próbki kału, by lekarz mógł sprawdzić ewentualną obecność krwi w stolcu.

Inne badania

  • Kolonoskopia – To badanie umożliwia lekarzowi obejrzenie całej okrężnicy oraz samego końca jelita krętego. Test ten przeprowadzany jest za pomocą cienkiej, elastycznej i oświetlonej rurki, do której przymocowana jest kamera. Podczas zabiegu lekarz może również pobrać niewielkie próbki (biopsja) do analizy laboratoryjnej, co może pomóc w potwierdzeniu diagnozy. Skupiska komórek zapalnych zwanych ziarniakami, pomagają potwierdzić rozpoznanie choroby Leśniowskiego-Crohna.
  • Tomografia komputerowa (TK) – Pacjentowi można wykonać tomografię komputerową. Jest to specjalna technika obrazowania, która dostarcza więcej szczegółów, aniżeli standardowe prześwietlenie rentgenowskie. Badanie to dotyczy całego jelita, jak również tkanek poza jelitem. Enterografia to specjalny sposób badania, który zapewnia lepsze obrazy jelita cienkiego.
  • Rezonans magnetyczny (RM) – Skaner rezonansu magnetycznego wykorzystuje pole magnetyczne oraz fale radiowe do tworzenia szczegółowych obrazów narządów oraz tkanek. Rezonans magnetyczny jest szczególnie przydatny do oceny przetoki wokół obszaru odbytu (rezonans magnetyczny miednicy) lub jelita cienkiego (rezonans magnetyczny enerografia).
  • Endoskopia kapsułkowa – W tym badaniu pacjent połyka kapsułkę z aparatem fotograficznym. Aparat wykonuje zdjęcia jelita cienkiego, które przesyłane są do rejestratora, który pacjent ma na pasku. Następnie te obrazy pobierane są do komputera i sprawdzane pod kątem objawów choroby Leśniowskiego-Crohna. Kamera bezboleśnie opuszcza ciało razem ze stolcem. Nie mniej jednak po tym badaniu pacjent nadal może potrzebować endoskopii z biopsją, by potwierdzić diagnozę choroby.
  • Enteroskopia balonowa – W tym badaniu enteroskop jest używany w połączeniu z urządzeniem zwanym overtube. Dzięki temu lekarz może zajrzeć dalej do jelita cienkiego, tam, gdzie zwykły enteroskop nie sięga. Ta technika jest pomocna w chwili, kiedy endoskopia kapsułkowa daje niejednoznaczne wyniki, a diagnoza jest wątpliwa.

Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna

Obecnie nie ma lekarstwa na chorobę Leśniowskiego-Crohna, a także nie ma jednego leczenia, które by pomagało wszystkim. Celem leczenia medycznego jest zmniejszenie stanu zapalnego, który wywołuje przedmiotowe i podmiotowe objawy. Takie leczenie ma również na celu poprawę długoterminowego rokowania, co czyni poprzez ograniczenie powikłań. W najlepszym przypadku może to doprowadzić nie tylko do złagodzenia objawów, ale również do długotrwałej remisji.

Leki przeciwzapalne

Leki przeciwzapalne są najczęściej pierwszy krokiem w leczeniu zapalnych chorób jelit. Leki te obejmują głównie:

  • Kortykosteroidy – Medykamenty jak prednizon oraz budezonid (Entocort EC) mogą pomóc zmniejszyć stan zapalny w organizmie. Nie mniej jednak nie działają one u wszystkich pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna. Lekarze zazwyczaj używają tych leków tylko wtedy, kiedy pacjent nie reaguje na inne metody leczenia. Kortykosteroidy można stosować do krótkotrwałego (trzy do czterech miesięcy) polepszenia objawów i do wywołania remisji. Kortykosteroidy można również stosować w połączeniu z supresorem układu odpornościowego.
  • Doustne 5-aminosalicylany – Leki te obejmują sulfasalazynę (azulfidynę), które zawierają sulfonamidy oraz mesalaminę (Asacol HD, Delzicol, inne). Doustne 5-aminosalicylany były szeroko stosowane w przeszłości, jednakże obecnie ogólnie ogranicza się ich używanie.

Tłumiki układu immunologicznego

Leki tego rodzaju również zmniejszają stany zapalne, choć ich działanie ukierunkowane jest na układ odpornościowy, który wytwarza substancje powodujące stany zapalne. Dla niektórych pacjentów połączenie tych leków jest skuteczniejsze niż stosowanie tylko jednego leku. Leki immunosupresyjne obejmują:

  • Azatiopryna (Azasan, Imuran) oraz merkaptopurynę (Purinethol, Purixan) – Są to najczęściej stosowane leki immunosupresyjne w leczeniu nieswoistych zapaleń jelit. Ich przyjmowanie wymaga ścisłej kontroli lekarza oraz regularnej kontroli krwi. Ma to na celu wykrycie działań niepożądanych, takich jak obniżona odporność na infekcje czy też zapalenie wątroby. Leki te mogą również powodować nudności i wymioty.
  • Infliksymab (Remicade), adalimumab (Humira) oraz certolizumab pegol (Cimzia) – Leki te, zwane są inhibitorami TNF lub lekami biologicznymi, które działają poprzez neutralizację białka układu odpornościowego znanego jako czynnik martwicy nowotworów (TNF).
  • Metotreksat (Trexall) – Lek ten jest czasem stosowany u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna, którzy nie reagują dobrze na inne leki. Stosując je, należy dokładnie obserwować skutki uboczne.
  • Natalizumab (Tysabri) oraz vedolizumab (Entyvio) – Leki te działają poprzez zatrzymywanie pewnych cząsteczek komórek immunologicznych (integryn) od wiązania z innymi komórkami w wyściółce jelitowej. Ponieważ natalizumab wiąże się z rzadkim, ale poważnym ryzykiem postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (choroby mózgu, która zazwyczaj prowadzi do śmierci lub ciężkiej niepełnosprawności), to należy zapisać się do specjalnego programu o ograniczonym dostępie, aby móc go stosować.
  • Wedolizumab został niedawno zatwierdzony do leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna. Działa jak natalizumab, ale wydaje się, że nie powoduje ryzyka choroby mózgu.
  • Ustekinumab (Stelara) – Lek ten jest stosowany w leczeniu łuszczycy. Badania wykazały, że jest on użyteczny również w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna i może być stosowany w przypadku niepowodzenia innych metod leczenia.

Antybiotyki

Antybiotyki mogą skutecznie leczyć przetoki i ropnie u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna. Niektórzy badacze uważają również, że pomagają zmniejszyć ilość szkodliwych bakterii jelitowych, które mogą odgrywać ważną rolę w aktywacji układu odpornościowego jelit, co prowadzi do stanu zapalnego. Najczęściej przepisywane antybiotyki zawierają cyprofloksacynę (Cipro) oraz metronidazol (Flagyl).

Inne leki na chorobę Leśniowskiego-Crohna

Poza kontrolowaniem stanu zapalnego niektóre leki mogą pomóc w złagodzeniu objawów przedmiotowych i podmiotowych. Nie mniej jednak, zawsze zanim zacznie się stosować jakiekolwiek leki dostępne bez recepty, należy skonsultować się z lekarzem. W zależności od tego, jak ciężkie są objawy choroby Leśniowskiego-Crohna, lekarz może zalecić jeden rodzaj lub więcej następujących środków:

  • Przeciwbiegunkowe – Suplement błonnikowy, taki jak proszek psyllium (Metamucil) lub metyloceluloza (Citrucel), który może pomóc w łagodzeniu od łagodnej do umiarkowanej biegunki. Czyni to poprzez dodanie masy do stolca. W przypadku cięższej biegunki skuteczny może okazać się loperamid (Imodium A-D).
  • Przeciwbólowe – Przy łagodnym bólu lekarz może zalecić stosowanie acetaminofenu (tylenol, inne). Nie mniej jednak przy jednoczesnym niestosowaniu innych powszechnie stosowanych środków przeciwbólowych, takich jak ibuprofen (Advil, Motrin IB, inne), naproksen sodu (Aleve). Wszystko dlatego, że leki te mogą nasilić objawy i pogorszyć stan choroby.
  • Suplementy żelaza – Jeśli pacjent ma przewlekłe krwawienie jelitowe, stan ten może się rozwinąć w niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza i dlatego należy przyjmować suplementy tego związku.
  • Zastrzyki z witaminy B12 – Choroba Leśniowskiego-Crohna może powodować niedobór witaminy B-12, która pomaga zapobiegać anemii, a także sprzyja prawidłowemu wzrostowi i rozwojowi, jak również jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania nerwów.
  • Suplementy wapnia i witaminy D – Choroba Leśniowskiego-Crohna, jak i stosowane przy niej steroidy, mogą zwiększać ryzyko osteoporozy. W związku z tym konieczne może być stosowanie suplementu wapnia z dodatkiem witaminy D.

Terapia żywieniowa

W celu leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna lekarz może zalecić specjalną dietę, podawaną przez zgłębik (żywienie dojelitowe) lub składniki odżywcze, które podawane będą dożylnie. Takie działanie może poprawić ogólne odżywienie oraz pomóc odpocząć jelitom. Dzięki temu reszta jelit w krótszym czasie wyeliminuje stany zapalane.

Lekarz może krótkoterminowo zastosować terapię żywieniową i łączyć ją z lekami, takimi jak tłumiki układu immunologicznego. Żywienie jelitowe oraz pozajelitowe jest najczęściej stosowane w celu poprawy zdrowia pacjentów przed operacją, a także wtedy, gdy leki nie pomagają w opanowaniu objawów.

Lekarz może również zalecić dietę o niskiej pozostałości lub o niskiej zawartości błonnika. Dzięki temu zmniejszy się ryzyko blokady jelit w przypadku ich zwężenia. Dieta o niskiej zawartości pozostałości ma na celu zmniejszenie wielkości i liczby stolców.

Leczenie chirurgiczne

Jeśli zmieni się dietę oraz styl życia, a leczenie farmakologiczne lub inne metody leczenia nie złagodzą objawów podmiotowych i przedmiotowych, lekarz może zalecić operację. Prawie połowa pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna wymaga co najmniej jednej operacji. Nie mniej jednak, zabiegi chirurgiczne nie leczą tej choroby układu trawiennego.

Podczas zabiegu chirurg usuwa uszkodzoną część przewodu pokarmowego, a następnie ponownie łączy ze sobą zdrowe części. Operacje tego rodzaju można stosować również do zamykania przetok oraz do usuwania ropni.

Korzyści z przeprowadzenia operacji przy tej chorobie najczęściej są tymczasowe. Objawy niestety często powracają, a najczęściej zdarza się, że występują w pobliżu ponownie łączonej tkanki. Najlepszym podejściem jest leczenie lekami w celu zminimalizowania ryzyka nawrotu.

Styl życia i domowe środki zaradcze

W przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna pacjenci czasami czują się bezradni. Nie mniej jednak zmiany w stylu życia oraz w diecie mogą pomóc w kontrolowaniu objawów, a także wydłużyć czas pomiędzy nasileniami się tej choroby układu trawiennego.

Codzienna dieta

Nie ma niezbitych dowodów na to, że to, co się je powoduje nieswoiste zapalenie jelit. Nie mniej jednak, niektóre pokarmy oraz napoje mogą pogłębić oznaki oraz symptomy choroby. Może to mieć miejsce w szczególności w chwili, kiedy jest w fazie nasilenia.

W takiej sytuacji pomocne może być prowadzenie dziennika, by śledzić to, co się je, a także to jak się czuje. Jeśli się odkryje, że jakieś pokarmy powodują objawy choroby, to wystarczy je po prostu eliminować z menu. Oto kilka sugestii, które mogą pomóc:

  • Ograniczenie produktów mlecznych – Wielu pacjentów z chorobą zapalną jelit stwierdziła, że problemy takie jak biegunka, ból brzucha czy gazy zmniejszają się, kiedy spożywanie produktów mlecznych jest ograniczone lub zupełnie się je wyeliminuje z diety. Problemem może być nietolerancja laktozy, czyli organizm nie jest w stanie strawić cukru mlecznego (laktozy) w produktach mlecznych. W takim przypadku pomocne może okazać się użycie produktu enzymatycznego, takiego jak Lactaid.
  • Spożywanie niskotłuszczowej diety – Jeśli pacjent cierpi na chorobę Leśniowskiego-Crohna w jelicie cienkim, jego organizm może nie być w stanie normalnie trawić ani wchłaniać tłuszczu. Zamiast tego tłuszcz przechodzi przez jelito, powodując gorszą biegunkę. W takim wypadku warto spróbować unikać w diecie masła, margaryny, produktów śmietankowych oraz smażonych potraw.
  • Jeśli jest to konieczne, ograniczenie błonnika – W przypadku pacjentów z chorobą zapalną jelit spożywanie pokarmów o wysokiej zawartości błonnika, takich jak na przykład świeże owoce i warzywa oraz produkty pełnoziarniste, może pogarszać ich stan. Jeśli surowe owoce lub warzywa źle wpływają na organizm, to warto je przed spożyciem ugotować, usmażyć lub podgrzać na parze. Ogólnie rzecz ujmując, pacjenci mogą mieć więcej problemów ze spożywaniem produktów z rodziny kapustnych, zalicza się do nich między innymi brokuły oraz kalafior. Problemy mogą być również przy spożywaniu orzechów, nasion, kukurydzy czy popcornu. W sytuacji, kiedy pacjent cierpi na zwężenie jelit, może zostać poproszony o ograniczeni spożywania błonnika lub o wprowadzenie diety o niskiej zawartości pozostałości.
  • Unikanie innych problematycznych pokarmów – Produkty takie jak ostre potrawy, alkohol oraz kofeina mogą pogarszać ogólny stan przy tej chorobie.

Inne wskazówki żywieniowe

  • Spożywanie małych posiłków – Może okazać się, że pacjent lepiej się czuje, kiedy spożywa pięć lub sześć małych posiłków dziennie, zamiast dwóch lub trzech większych.
  • Picie dużej ilości płynów – Pacjent powinien dziennie wypijać duże ilości płynów, a woda jest najlepsza w tym wypadku. Alkohol oraz napoje zawierające kofeinę pobudzają jelita i mogą nasilać biegunkę. Natomiast napoje gazowane często przyczyniają się do powstawania gazów.
  • Dostarczanie witamin – Ponieważ choroba Leśniowskiego-Crohna może wpływać na zdolność wchłaniania składników odżywczych, a także dlatego, że przy tej chorobie dieta jest ograniczona, to pomocne jest spożywanie suplementów witaminowych i mineralnych. Nie mniej jednak, zanim zacznie się stosować jakiekolwiek multiwitaminy czy suplementy, należy to skonsultować z lekarzem.
  • Konsultacja z dietetykiem – Jeśli zacznie tracić się na wadze lub w przypadku, kiedy dieta stała się bardzo ograniczone, warto skonsultować się z profesjonalnym dietetykiem.

Rzucenie palenia

Palenie tytoniu zwiększa ryzyko zachorowania na chorobę Leśniowskiego-Crohna, a kiedy to już nastąpi, to może pogarszać ogólny stan. Pacjenci którzy palą papierosy częściej mają nawroty choroby, a także potrzebują leków i częściej powtarzają operacje. Rzucenie palenia może poprawić ogólne zdrowie przewodu pokarmowego, a także zapewnić wiele korzyści zdrowotnych.

Rozładowywanie stresu

Chociaż stres nie powoduje choroby Leśniowskiego-Crohna, to może pogarszać jej objawy oraz powodować zaostrzenia choroby. Nie zawsze jednak da się uniknąć stresu, mimo to można nauczyć się nad nim panować. Oto kilka sposobów jak zarządzać stresem:

  • Ćwiczenia fizyczne – Nawet łagodne ćwiczenia mogą pomóc w złagodzeniu stresu i depresji, a także mogą normalizować prace jelit. W tym wypadku należy porozmawiać z lekarzem o planie ćwiczeń, który będzie dopasowany dla konkretnej osoby.
  • Biofeedback – Ta technika redukcji stresu może pomóc w zmniejszeniu napięcia mięśniowego oraz spowolnić akcje serca. Celem tego zabiegu jest pomoc w wejście w stan zrelaksowania, by lepiej poradzić sobie ze stresem.
  • Regularne ćwiczenia relaksacyjne oraz oddechowe – Jednym ze sposobów radzenia sobie ze stresem jest regularne rozluźnianie się oraz stosowanie technik takich jak głębokie i wolne oddychanie. Takie działania mają na celu uspokojenie organizmu. Dlatego właśnie można wziąć udział w zajęciach jogi lub medytacji, a także w domowych warunkach korzystać z książek lub filmów.

Choroba Leśniowskiego-Crohna a medycyna alternatywna

Wielu pacjentów z zaburzeniami trawienia stosuje jakąś formę medycyny komplementarnej oraz alternatywnej. Istnieje jednak kilka dobrze zaprojektowanych badań dotyczących ich bezpieczeństwa i skuteczności. Oto niektóre powszechnie stosowane terapie medycyny alternatywnej:

  • Suplementy ziołowe oraz odżywcze – Większość alternatywnych terapii nie jest regulowana prawnie. Producenci tych środków mogą twierdzić, że ich produkty są bezpieczne i skuteczne, jednak nie muszą tego udowadniać. Co więcej, nawet naturalne zioła oraz suplementy diety mogą wywoływać działania niepożądane, a także powodować niebezpieczne interakcje. Pacjent, który zdecyduje się na spróbowanie jakichkolwiek ziołowych suplementów, powinien o tym poinformować swojego lekarza.
  • Probiotyki – Istnieją pewne dowody na to, że niektóre preparaty z bifidobacterium mogą pomóc pacjentom z chorobą Leśniowskiego-Crohna w utrzymaniu remisji. Nie mniej jednak, istnieją badania, które nie wykazały korzyści przyjmowania probitotyków przez pacjentów z tą chorobą układu trawiennego. Dlatego właśnie niezbędne są dalsze badania, by określić ich skuteczność.
  • Olej rybny – Badania sprawdzające wpływ oleju rybnego na leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna nie wykazały istotnych korzyści.
  • Akupunktura – Niektórzy pacjenci uważają akupunkturę lub hipnozę za pomocną w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna. Nie mniej jednak, żadna z tych terapii nie została dokładnie przebadana pod tym kątem.
  • Prebiotyki – W przeciwieństwie do probiotyków, które stanowią pożyteczne żywe bakterie, które spożywamy, prebiotyki są naturalnymi związkami znajdującymi się w roślinach, takich jak karczochy. To właśnie one zaopatrują w paliwo pożyteczne bakterie jelitowe. Badania nie wykazały dotychczas pozytywnych wyników prebiotyków w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna.

Radzenie sobie z chorobą Leśniowskiego-Crohna oraz wsparcie

Choroba Leśniowskiego-Crohna wpływa nie tylko na stan fizyczny, ale ma także duży wpływ na psychikę pacjenta. Jeśli objawy choroby są poważne, to całe życie może obracać się wokół nieustannych wizyt w toalecie. Nawet jeśli objawy choroby są względnie łagodne, to wzdęcia, gazy oraz ból brzucha może uniemożliwiać pokazywanie się w publicznych miejscach. Wszystkie te czynniki mogą doprowadzić do konieczności zmiany stylu życia, a nawet do depresji. Oto kila wskazówek, które można w takim wypadku wziąć pod uwagę:

  • Dobre poinformowanie – Jednym z najlepszych sposobów, by mieć większą kontrolę nad objawami, jest dowiedzenie się jak najwięcej na temat choroby Leśniowskiego-Crohna. Warto poszukać informacji w jakiejś fundacji zajmującej się tą chorobą.
  • Dołączenie do grupy wsparcia – Chociaż grupy wsparcia nie są dla wszystkich, to jednak mogą dostarczyć cennych informacji na temat choroby oraz dać wsparcie emocjonalne. Członkowie grupy wsparcia często znają najnowsze terapie medyczne oraz terapie integracyjne. W grupie wsparcia można również szukać zrozumienia i pocieszenia wśród osób, które również borykają się z problemami choroby tej uciążliwej choroby układu trawiennego.
  • Rozmowa z terapeutą – Niektórzy uważają, że warto skonsultować się z lekarzem od zdrowia psychicznego, który zna się na chorobach zapalanych jelit oraz na trudnościach emocjonalnych, jakie ta choroba wywołuje.

Chociaż życie z chorobą Leśniowskiego-Crohna może być bardzo trudne, to badania nad poprawą jakości życia wciąż trwają. Co więcej, ich wyniki są naprawdę obiecujące.

Przygotowanie do wizyty w gabinecie lekarskim

Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna mogą sugerować odwiedzenie w pierwszej kolejności lekarza rodzinnego. Lekarz może zalecić konsultację z lekarzem specjalizującym się w chorobach układu pokarmowego, czyli z gastroenterologiem.

Ponieważ wizyty w gabinecie się krótkie, a jest sporo do omówienia, to warto się do takiego spotkania odpowiednio przygotować. Oto kilka wskazówek, które pomogą przygotować się do wizyty, by wiedzieć, czego można od lekarza oczekiwać.

  • Należy pamiętać o ograniczeniach przed wizytą. Podczas wizyty koniecznie należy zapytać, czy jest coś, co trzeba wykonać z wyprzedzeniem, na przykład ograniczyć dietę.
  • Należy zapisać wszystkie objawy, które występują. Zalicza się do nich również wszystkie te, które wydają się nie mieć związku z chorobą, z którą związana jest wizyta.
  • Należy zapisać wszystkie kluczowe informacje o sobie. Zalicza się do nich istotne napięcia oraz wszelkie zmiany w życiu prywatnym.
  • Należy robić listę wszystkich leków, suplementów oraz witamin, które się regularnie przyjmuje.
  • Warto poprosić kogoś z rodziny lub przyjaciela, by poszedł razem z pacjentem na wizytę. Czasami zapamiętanie wszystkich informacji, których udzieli lekarz, może być trudne. Dlatego właśnie osoba towarzysząca pacjentowi może zapamiętać coś, co choremu umknie.

Wizyta w gabinecie lekarskim jest ograniczona czasowo, dlatego właśnie przygotowanie listy z pytaniami pomoże jak najlepiej wykorzystać ten czas. Lista powinna być ułożona od najważniejszych do najmniej ważnych pytań, których może nie udać się zadać, ze względu na brak czasu. W przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna kilka najważniejszych pytań, które należy zadać lekarzowi, to przede wszystkim:

  • Co powoduje moje objawy?
  • Czy są inne możliwe przyczyny tych objawów?
  • Jakie badania są potrzebne? Czy te testy wymagają specjalnego przygotowania?
  • Czy stan ten jest tymczasowy, czy długotrwały?
  • Jakie zabiegi są dostępne i które się poleca?
  • Czy są jakieś leki, których należy unikać?
  • Jakich skutków ubocznych można się spodziewać po leczeniu?
  • Czy są jakieś alternatywy do leczenia, które lekarz może zasugerować?
  • Jeśli ma się inne problemy zdrowotne, to jak nimi równolegle postępować?
  • Czy trzeba przestrzegać wszystkich ograniczeń żywieniowych?
  • Czy istnieje jakaś alternatywa do przepisanych leków?
  • Jak moja choroba Leśniowskiego-Crohna kształtuje ryzyko zachorowania dziecka?
  • Jakie badania kontrolne należy wykonać w przyszłości?

Poza pytaniami, które przygotuje się wcześniej, jak najbardziej można zadawać inne. W czasie wizyty i odpowiadania lekarza mogą nasunąć się inne pytanie, które również warto zadać.

Lekarz najprawdopodobniej również zada co najmniej kilka pytań. Warto przygotować się do udzielania odpowiedzi, co pozwoli lepiej gospodarować czasem spędzonym w gabinecie lekarskim. Lekarz może zadań następujące pytania:

  • Kiedy po raz pierwszy pojawiły się objawy?
  • Czy objawy były ciągle, czy z przerwami?
  • Jak poważne są objawy?
  • Czy objawy wpływają na zdolność do pracy i wykonywanie innych czynności?
  • Czy coś poprawia objawy?
  • Czy jest coś, co pogarsza objawy?
  • Czy palisz papierosy?
  • Czy przyjmuje się leki bez recepty lub niesteroidowe leki przeciwzapalne na receptę?

 

Serwis Skarbnica Natury korzysta tylko z wysokiej jakości źródeł, w tym recenzowanych badań naukowych, aby treść naszych artykułów poprzeć faktami. Poznaj naszą politykę redakcyjną, aby dowiedzieć się więcej o tym, w jaki sposób sprawdzamy informacje i dbamy o to, aby nasze treści były precyzyjne, wiarygodne i godne zaufania.

 

Poprzedni artykułNadciśnienie – Objawy, przyczyny i leczenie
Następny artykułOlej rycynowy na łuszczycę – Właściwości i stosowanie
Przede wszystkim jestem pasjonatką i propagatorką wiedzy na temat zdrowego stylu życia. Od wielu lat interesuję się działaniem rozmaitych składników aktywnych, witamin i minerałów, a zwłaszcza ich wpływem na ludzki organizm. Swoją wiedzą farmaceutyczną i doświadczeniem najczęściej dzielę się w formie artykułów prasowych i opracowań, które mam nadzieję pomagają czytelnikom w utrzymaniu pełni zdrowia, kondycji i dobrego samopoczucia. Swoje artykuły kieruję przede wszystkim do czytelników, którzy szukają jasnych i czytelnych informacji, pozbawionych niestrawnego medycznego żargonu. Prywatnie jestem miłośniczką sportu i aktywnej rekreacji. Uwielbiam kontakt z przyrodą i kocham wszystko, co naturalne.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wstaw swój comentarz!
Wpisz tutaj swoje imię

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.