Demencja – Objawy, przyczyny, ryzyko i leczenie

Demencja nie jest specyficzną chorobą, a opisuje raczej grupę symptomów wpływających na pamięć, myślenie i zdolności społeczne na tyle poważne, aby zakłócać codzienne funkcjonowanie. Chociaż demencja zazwyczaj wiąże się z utratą pamięci, to jej zaburzenia mogą mieć różne przyczyny. Sama utrata pamięci nie oznacza, że ​​ma się do czynienia z demencją. Poniżej przedstawiamy objawy choroby, jej przyczyny i odmiany, czynniki ryzyka jej rozwoju oraz sposoby leczenia.

Demencja to rodzaj otępienia, zagubienia czy “tracenia rozumu”, powodujące utrudnione wykonywanie nawet najprostszych czynności życiowych. Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną postępującego takiego stanu u osób starszych, ale istnieje wiele innych możliwych przyczyn jego rozwoju. W zależności od przyczyny niektóre objawy otępienia można odwrócić, inne natomiast mają charakter trwały.

Objawy demencji

Objawy demencji różnią się w zależności od przyczyny, ale typowymi objawami są:

• zmiany w zakresie postrzegania,
• utrata pamięci, która jest zwykle zauważona przez współmałżonka lub kogoś innego z bliskiego otoczenia,
• trudności w komunikowaniu lub znajdowaniu słów,
• trudności w rozumowaniu lub rozwiązywaniu problemów,
• trudności z planowaniem i organizowaniem,
• trudności z koordynacją i funkcjami motorycznymi,
• zamieszanie i dezorientacja,
• zmiany psychologiczne,
• zmiany osobowości,
• depresja,
• niepokój,
• nieodpowiednie zachowanie,
• paranoja,
• podniecenie,
• halucynacje.

Kiedy iść do lekarza?

Jeśli zauważa się problemy z pamięcią lub inne objawy demencji, zawsze warto skontaktować się z lekarzem. Niektóre uleczalne schorzenia mogą powodować objawy demencji, dlatego ważne jest ustalenie przyczyny takiego stanu.

Przyczyny demencji

Demencja obejmuje uszkodzenie komórek nerwowych w mózgu, które może wystąpić w kilku obszarach mózgu. Może wpływać na ludzi w różny sposób, w zależności od dotkniętego obszaru mózgu.

Demencje są często grupowane przez fakt istnienia pewnych związków, takich jak objęcie chorobą konkretnych części mózgu. Niektóre zmiany chorobowe, takie jak te spowodowane reakcją na leki lub niedobór witamin, mogą ulec poprawie dzięki zastosowaniu odpowiedniego leczenia.

Postępujące demencje

Rodzaje demencji postępujące i nieodwracalne obejmują:

• Choroba Alzheimera – U osób w wieku 65 lat i starszych choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną demencji. Chociaż przyczyna choroby Alzheimera nie jest do końca znana, w mózgach osób zdiagnozowanych często znajdują się charakterystyczne płytki i sploty. Płytki są grudkami białka zwanego beta-amyloidem, a sploty są włóknistymi splotami składającymi się z białka tau. Niektóre czynniki genetyczne mogą zwiększać prawdopodobieństwo rozwoju choroby Alzheimera.

• Demencja naczyniowa – Ten drugi najczęstszy rodzaj demencji występuje w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych dostarczających krew do mózgu. Problemy z naczyniami krwionośnymi mogą być spowodowane przez udar lub inne schorzenia naczyń krwionośnych.

• Demencja z ciałami Lewy’ego – Ciała Levy’ego to nieprawidłowe skupiska białek, które znaleziono w mózgach osób z otępieniem, chorobą Alzheimera i chorobą Parkinsona. Jest to jeden z bardziej powszechnych rodzajów postępującej demencji.

• Demencja przednia i czołowa – Jest to grupa chorób charakteryzujących się rozkładem (degeneracją) komórek nerwowych w przednich i skroniowych płatach mózgu, obszarów ogólnie związanych z osobowością, zachowaniem i językiem. Podobnie jak w przypadku innych demencji, przyczyna nie jest do końca znana.

• Demencja mieszana – Pośmiertne badania mózgów osób w wieku 80 lat i starszych, które cierpiały na demencję, wskazują, że wielu z nich miało kombinację choroby Alzheimera, otępienia naczyniowego i demencji z ciałami Levy’ego. Trwają badania mające na celu ustalenie, w jaki sposób mieszana demencja powoduje objawy i jakiego wymaga leczenia.

Inne zaburzenia związane z demencją

• Choroba Huntingtona – Spowodowane mutacją genetyczną choroba powoduje zamieranie niektórych komórek nerwowych w mózgu i rdzeniu kręgowym. Objawy, w tym poważny spadek umiejętności myślenia i innych funkcji poznawczych pojawiają się zwykle około 30 lub 40 lat.

• Poważny uraz mózgu – Ten stan jest spowodowany powtarzającym się urazem głowy, takim jakim często doświadczają bokserzy, piłkarze lub żołnierze. W zależności od części mózgu, która jest uszkodzona, stan ten może powodować objawy otępienia, takie jak depresja, eksplozywność, utrata pamięci, nieskoordynowany ruch i zaburzenia mowy, a także powolny ruch, drżenie i sztywność (parkinsonizm). Objawy mogą pojawić się dopiero po wielu latach od urazu.

• Choroba Creutzfeldta-Jakoba – To rzadkie zaburzenie mózgu występuje zwykle u osób bez znanych czynników ryzyka i może być spowodowany nienormalną postacią białka. Choroba Creutzfeldta-Jakoba może być dziedziczna lub spowodowana ekspozycją na chory mózg lub tkankę układu nerwowego. Objawy tego śmiertelnego stanu pojawiają się zwykle około 60 roku życia.

• Choroba Parkinsona – Wiele osób cierpiących na chorobę Parkinsona ma objawy demencji (demencja Parkinsona).

Objawy demencji, które można odwrócić

Niektóre przyczyny demencji lub objawy podobne do otępienia mogą zostać odwrócone podczas leczenia. Wśród nich można wymienić:

• Infekcje i zaburzenia immunologiczne – Objawy podobne do otępienia mogą wynikać z gorączki lub innych działań niepożądanych podejmowanych przez organizm w celu zwalczenia infekcji. Stany takie jak stwardnienie rozsiane, które wynikają z układu odpornościowego organizmu atakującego komórki nerwowe również mogą powodować dodatkowe zmiany neurologiczne.

• Problemy metaboliczne i nieprawidłowości endokrynologiczne – Osoby z problemami tarczycy, niskim poziomem cukru we krwi (hipoglikemia), zbyt małą lub zbyt dużą ilością sodu lub wapnia, a także z upośledzoną zdolnością do wchłaniania witaminy B12 mogą mieć objawy podobne do demencji lub inne zmiany osobowości.

• Niedobory żywieniowe – Niedostarczanie wystarczającej ilości płynów (odwodnienie), brak wystarczającej ilości tiaminy (witaminy B1), która jest powszechna u osób z przewlekłym alkoholizmem oraz brak wystarczającej ilości witamin B6 i B12 w diecie może powodować objawy podobne do demencji.

• Reakcje na leki – Konflikt niektórych związków lub interakcja kilku leków może powodować objawy podobne do demencji.

• Krwiak podtwardówkowy – Krwawienie między powierzchnią mózgu a okryciem nad mózgiem, które często występuje u osób starszych po upadku, może powodować objawy podobne do demencji.

• Zatrucie – Narażenie na metale ciężkie, takie jak ołów i inne związki toksyczne, takie jak pestycydy, a także nadużywanie alkoholu lub używanie narkotyków może prowadzić do objawów demencji. Objawy mogą ustępować podczas leczenia.

• Nowotwór mózgu – Rzadko, demencja może wynikać z uszkodzenia spowodowanego guzem mózgu.

• Anoxia – Ten stan, zwany również niedotlenieniem, występuje, gdy tkanki narządów nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu. Niedotlenienie może wystąpić z powodu ciężkiej astmy, zatrucia tlenkiem węgla, zawału serca lub z innych przyczyn.

• Wodogłowie – Ten stan, który jest spowodowany przez powiększone komory w mózgu, może powodować problemy z chodzeniem, trudności w oddawaniu moczu i utratę pamięci.

Demencja a czynniki ryzyka

Wiele czynników może ostatecznie doprowadzić do zmian neurologicznych w mózgu. Niektórych z czynników, takich jak wiek, nie można zmienić. Na inne z kolei można wpłynąć, aby zredukować ryzyko choroby.

Czynniki ryzyka, których nie można zmienić

• Wiek – Ryzyko wzrasta wraz z wiekiem, szczególnie po 65 roku życia. Jednak demencja nie jest normalnym następstwem starzenia się i może wystąpić u młodszych osób.

• Historia rodzinna – Posiadanie rodzinnej historii demencji zwiększa ryzyko zachorowania. Jednak wiele osób z rodzinną historią nigdy nie ma objawów, a wiele osób bez historii rodzinnej choruje. Dostępne są testy określające, czy posiada się pewne mutacje genetyczne, które mogą zwiększać takie ryzyko.

• Zespół Downa – W wieku średnim wiele osób z zespołem Downa rozwija wczesną chorobę Alzheimera.

• Łagodne upośledzenie funkcji poznawczych – Obejmuje to trudności z pamięcią, ale bez utraty codziennych funkcji. Wystawia to ludzi na większe ryzyko rozowju demencji.

Czynniki ryzyka, które można zmniejszyć

Można być w stanie kontrolować następujące czynniki ryzyka demencji:

• Intensywne używanie alkoholu – Jeśli pijesz duże ilości alkoholu, możesz mieć większe ryzyko demencji. Niektóre badania wykazały jednak, że umiarkowane ilości alkoholu mogą mieć działanie ochronne.

• Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego – Należą do nich wysokie ciśnienie krwi – nadciśnienie, wysoki poziom cholesterolu, nagromadzenie tłuszczów w ścianach tętnic – miażdżyca i otyłość.

• Chociaż depresja późnego okresu życia nie jest jeszcze dobrze poznana, może wskazywać na rozwój demencji.

• Jeśli masz cukrzycę, możesz mieć zwiększone ryzyko demencji, szczególnie jeśli jest źle kontrolowana.

• Palenie może zwiększyć ryzyko rozwoju demencji i chorób naczyń krwionośnych (naczyniowych).

• Bezdech senny – Ludzie, którzy chrapią i mają epizody, w których często przestają oddychać podczas snu, mogą mieć odwracalną utratę pamięci.

Komplikacje chorobowe

Demencja może wpływać na wiele układów organizmu, a zatem na zdolność do prawidłowego funkcjonowania. Niektóre z powikłań, do których może prowadzić demencja to:

• Niedożywienie – Wiele osób z taką chorobą w końcu zmniejsza lub zatrzymuje spożywanie niektórych ważnych składników odżywczych. Ostatecznie mogą nie być w stanie przeżuwać i połykać pokarmu.

• Zapalenie płuc – Trudności w połykaniu pokarmu zwiększa ryzyko zadławienia lub zasysania do płuc, co może zablokować oddychanie i wywołać zapalenie płuc.

• Niezdolność do wykonywania zadań związanych z samoobsługą – W miarę rozwoju demencji pacjent może mieć trudności z coraz bardziej codziennymi funkcjami takimi jak kąpiel, ubieranie się, szczotkowanie włosów lub zębów, samodzielne korzystanie z toalety i przyjmowanie leków.

• Narażanie się na niebezpieczeństwa – Niektóre sytuacje dnia codziennego mogą być niebezpieczne dla osób z demencją, w tym prowadzenie samochodu, gotowanie i spacery.

• Śmierć – Późna postać demencji powoduje śpiączkę i śmierć, często z powodu infekcji.

Zapobieganie demencji

Nie ma pewnej metody, aby zapobiec demencji, ale istnieją pewne kroki, które można podjąć dla zmniejszenia ryzyka rozwoju choroby. Konieczne są dalsze badania, ale może być korzystne wykonanie następujących czynności:

• Zachowanie aktywności umysłu – Psychicznie pobudzające czynności, takie jak czytanie, rozwiązywanie zagadek i granie w gry słowne oraz trening pamięciowy mogą opóźnić wystąpienie demencji i zmniejszyć jej objawy.

• Większa aktywność fizycznia i społeczna – Mogą opóźnić wystąpienie degeneracyjnych zmian w mózgu i zmniejszyć objawy choroby.

• Rzucenie palenia – Niektóre badania wykazały, że palenie w średnim wieku i później może zwiększać ryzyko demencji i chorób naczyń krwionośnych (naczyniowych). Rzucenie palenia może zmniejszyć ryzyko i ogólnie poprawić zdrowie.

• Przyjmowanie wystarczającej ilości witaminy D – Badania sugerują, że osoby z niskim poziomem witaminy D we krwi są bardziej narażone na rozwój choroby Alzheimera i innych postaci demencji. Można uzyskać witaminę D poprzez niektóre pokarmy, suplementy i ekspozycję na słońce. Konieczne są dalsze badania, aby potwierdzić rolę wzrostu spożycia witaminy D w zapobieganiu zmian w mózgu, ale warto upewnić się, że otrzymuje się odpowiednią jej dawkę.

• Obniżenie ciśnienia krwi – Wysokie ciśnienie krwi może prowadzić do zwiększonego ryzyka niektórych typów choroby. Konieczne są dalsze badania, aby ustalić, czy leczenie wysokiego ciśnienia krwi może istotnie zmniejszyć ryzyko jej rozowju.

• Utrzymaj zdrową dietę – Zdrowa dieta jest ważna z wielu powodów, ale dieta, taka jak dieta śródziemnomorska – bogata w owoce, warzywa, całe ziarna i kwasy tłuszczowe omega-3, powszechnie występujące w niektórych rybach, czy nasionach i orzechach – może promować zdrowie i zmniejszać ryzyko rozwijającej się choroby.

Diagnoza demencji

Rozpoznanie demencji i określenie jej typu może być trudne. Przyjmuje się, że w takim przypadku muszą przynajmniej dwie podstawowe funkcje psychiczne zostać upośledzone na tyle, aby zakłócać codzienne życie. Najczęściej dotyczy to pamięci, umiejętności językowych, umiejętności koncentracji i uwagi, zdolności rozumowania i rozwiązywania problemów oraz percepcji wizualnej.

Lekarz sprawdza zazwyczaj historię medyczną i objawy oraz przeprowadza badanie lekarskie. Prawdopodobnie też poprosi kogoś bliskiego o wymienienie zauważonych przez niego symptomów. Żaden pojedynczy test nie może zdiagnozować demencji, więc lekarze prawdopodobnie przeprowadzą szereg testów, które pomogą wskazać problem.

Testy poznawcze i neuropsychologiczne

Za pomocą testów lekarze ocenią funkcje myślenia, czyli zdolność kognitywną. Wiele testów mierzy umiejętności myślenia, takie jak pamięć, orientacja, rozumowanie i ocena sytuacji, a także umiejętności językowe i utrzymywanie uwagi.

Ocena neurologiczna

Lekarze oceniają pamięć, język, percepcję wzrokową, uwagę, rozwiązywanie problemów, ruch, zmysły, równowagę, odruchy i inne obszary.

Skan mózgu

• CT lub MRI – Badania tego rodzaju mogą sprawdzić obecność udaru, krwawienia, guza lub wodogłowia.
• Skany PET – Mogą one wykazywać wzorce aktywności mózgu oraz wskazać czy białko amyloidowe, znak rozpoznawczy choroby Alzheimera, jest obecne w mózgu.

Testy laboratoryjne

Proste badania krwi mogą wykryć problemy fizyczne, które mogą wpływać na funkcjonowanie mózgu, takie jak niedobór witaminy B12 lub niedoczynność tarczycy. Czasami płyn rdzeniowy jest badany pod kątem infekcji, zapalenia lub markerów niektórych chorób zwyrodnieniowych.

Ocena psychiatryczna

Psychiatra może ustalić, czy depresja lub inny stan zdrowia psychicznego przyczynia się do danych objawów chorobowych.

Leczenie demencji

Większość typów otępienia nie może być wyleczona, ale istnieją sposoby radzenia sobie z objawami.

Leki na demencję

Poniższe leki są używane do tymczasowego poprawienia objawów demencji.

• Inhibitory cholinoesterazy – Leki te, w tym donepezil (Aricept), rywastygmina (Exelon) i galantamina (Razadyne) – działają poprzez zwiększenie poziomu chemicznego przekaźnika związanego z pamięcią i oceną. Chociaż leki te są stosowane przede wszystkim w leczeniu choroby Alzheimera, można je również przepisać pacjentom z innymi demencjami, w tym w otępieniu naczyniowym, demencji Parkinsona i otępieniu Lewy’ego. Działania niepożądane mogą obejmować nudności, wymioty i biegunkę.

• Memantyna – Działa poprzez regulację aktywności glutaminianu, innego przekaźnika chemicznego zaangażowanego w funkcje mózgu, takie jak uczenie się i pamięć. W niektórych przypadkach memantyna jest przepisywana z inhibitorem cholinoesterazy. Częstym działaniem niepożądanym memantyny są zawroty głowy.

• Inne leki – Lekarz może przepisać leki w celu leczenia innych objawów lub stanów, takich jak depresja, zaburzenia snu lub pobudzenie.

Terapie na demencję

Kilka symptomów otępienia i problemów z zachowaniem może być początkowo leczonych metodami nieinwazyjnymi, takimi jak:

• Terapia zajęciowa – Może pokazać, jak uczynić dom bezpieczniejszym i nauczyć radzenia sobie z problematycznymi zachowaniami. Celem jest zapobieganie wypadkom, takim jak upadki, kontrola samozachowawcza i przygotowanie się na progresję choroby.

• Modyfikowanie środowiska – Zmniejszenie bałaganu i hałasu może ułatwić osobom z demencją skupienie się i codzienne funkcjonowanie. Może być konieczne ukrycie pewnych obiektów, które mogą zagrozić bezpieczeństwu, takich jak noże i kluczyki samochodowe. Systemy monitorowania mogą ostrzegać, jeśli osoba chora sama wychodzi na spacery.

• Modyfikowanie zadań – Podzielenie zadania na łatwiejsze kroki i skupienie się na sukcesie, a nie na niepowodzeniu. Struktura działania i rutyna pomagają chorym również zmniejszyć poziom zamieszania i dezorientacji.

Styl życia i domowe środki zaradcze

Objawy i problemy w demencji będą z czasem postępować. Opiekunowie mogą wypróbować następujących możliwości:

• Ulepszenie komunikacji – Rozmawiając z ukochaną osobą, należy utrzymywać kontakt wzrokowy. Zaleca się mówienie powoli w prostych zdaniach i nie spieszenie się z odpowiedzią. Przedstaw jeden pomysł lub instrukcję na raz. Używaj gestów i wskazówek, takich jak wskazywanie obiektów.

• Zachęcaj do ćwiczeń – Ćwiczenia przynoszą korzyści wszystkim, w tym osobom z demencją. Główne korzyści płynące z ćwiczeń to poprawa siły i zdrowia układu krążenia. Istnieje coraz więcej dowodów na to, że ćwiczenia chronią mózg przed otępieniem, szczególnie w połączeniu ze zdrową dietą i leczeniem czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Niektóre badania pokazują również, że aktywność fizyczna może spowolnić postęp zaburzonego myślenia u osób z chorobą Alzheimera, jak i może zmniejszyć objawy depresji.

• Zachęcaj do aktywności – Zaplanuj czynności, które osoba chora lubi i może wykonywać. Taniec, malowanie, uprawianie ogródka, gotowanie, śpiewanie i inne mogą być zabawą, która także może pomóc w skontaktowaniu się z ukochaną osobą i utrzymaniu skupienia.

• Stwórz nocny rytuał – Zachowanie osoby chorej często pogarsza się w nocy. Postaraj się ustanowić rytuały leżenia w łóżku, które uspokajają i odrywają od hałasu telewizji, odgłosu sprzątania posiłków i aktywnych członków rodziny. Pozostaw lampki nocne w sypialni, przedpokoju i łazience, aby zapobiec dezorientacji. Ograniczanie kofeiny, zniechęcanie do drzemki i oferowanie możliwości ćwiczeń w ciągu dnia może złagodzić niepokój nocny.

• Zachęcaj do prowadzenia kalendarza – Kalendarz może pomóc pamiętać o nadchodzących wydarzeniach, codziennych zajęciach i planach leczenia.

• Zaplanuj przyszłość – Opracuj plan z chorą osobą, podczas gdy jest jeszcze ona w stanie w nim uczestniczyć, a który określa cele dla przyszłej opieki. Grupy wsparcia, doradcy prawni, członkowie rodziny i inni również mogą pomóc. Musisz wziąć pod uwagę kwestie finansowe i prawne, kwestie bezpieczeństwa i codziennego życia oraz opcje opieki długoterminowej.

Medycyna alternatywna

Na rynku dostępnych jest wiele suplementów diety czy preparatów ziołowych dla osób z demencją. Niektóre z nich mogą być korzystne. Warto jednak zachować ostrożność, rozważając przyjmowanie suplementów diety, witamin lub leków ziołowych, szczególnie jeśli stosuje się inne leki. Tego rodzaju środki zaradcze często nie są regulowane prawnie, a twierdzenia o ich korzyściach nie zawsze opierają się na badaniach naukowych.

Niektóre alternatywne leki na chorobę Alzheimera i inne formy otępienia, które zostały zbadane to:

• Witamina E – Dowody na skuteczność zażywania witaminy E w celu spowolnienia choroby Alzheimera są względnie małe. Lekarze ostrzegają przed przyjmowaniem dużych dawek witaminy E, ponieważ może to wiązać się z większym ryzykiem zgonu, zwłaszcza u osób z chorobami serca.

• Kwasy tłuszczowe omega-3 – Istnieją dowody na to, że jedzenie ryb trzy razy w tygodniu może zmniejszyć ryzyko demencji. Jednak w badaniach klinicznych kwasy tłuszczowe omega-3 nie spowolniły znacząco pogorszenia funkcji poznawczych w łagodnej i umiarkowanej chorobie Alzheimera. Potrzebne są jednak dalsze badania w tym zakresie.

• Miłorząb – Chociaż ginkgo biloba jest uważany za bezpieczny składnik ziołowy, wyniki badań były niespójne w ustalaniu, czy rzeczywiście pomaga osobom z demencją.

Inne terapie

Poniższe techniki mogą pomóc w zmniejszeniu pobudzenia i sprzyjają relaksacji u osób z demencją.

• muzykoterapia, która polega na słuchaniu kojącej muzyki,
• terapia zwierząt domowych, polegająca na wykorzystywaniu zwierząt, takich jak wizyty psów, w celu poprawy nastrojów i zachowań u osób chorych,
• aromaterapia, która wykorzystuje pachnące olejki eteryczne,
• terapia masażem,
• terapia sztuką, która polega na tworzeniu sztuki, koncentrując się na procesie, a nie na samym wyniku.

Radzenie sobie i wsparcie

Rozpoznanie demencji może być katastrofalne dla członków najbliższej rodziny. Należy rozważyć wiele szczegółów, aby upewnić się, że Ty i osoby wokół Ciebie jesteście tak przygotowani, jak to tylko możliwe, aby radzić sobie z sytuacją nieprzewidywalną i progresywną.

Opieka i wsparcie dla osoby chorej

Oto kilka sugestii, które możesz wypróbować, aby pomóc sobie w radzeniu sobie z chorobą:

• Dowiedz się jak najwięcej o utracie pamięci, otępieniu i chorobie Alzheimera.
• Napisz o swoich uczuciach w pamiętniku.
• Dołącz do lokalnej grupy wsparcia.
• Uzyskaj poradę indywidualną lub rodzinną.
• Porozmawiaj z członkiem swojego kościoła lub z inną osobą, która może ci pomóc z twoimi duchowymi potrzebami.
• Bądź aktywny i zaangażowany, pracuj jako wolontariusz, ćwicz i uczestniczyć w zajęciach dla osób z utratą pamięci.
• Spędzaj czas z rodziną i przyjaciółmi.
• Dołącz do internetowej społeczności ludzi, którzy mają podobne doświadczenia.
• Znajdź nowe sposoby wyrażania siebie, na przykład poprzez malowanie, śpiewanie lub pisanie.
• Miej pomoc w podejmowaniu decyzji u osoby, której ufasz.

Wsparcie dla opiekunów

Zapewnienie opieki nad osobą z demencją jest wymagające fizycznie i emocjonalnie. Poczucie gniewu i winy, frustracja i zniechęcenie, niepokój, smutek i izolacja społeczna są w takich przypadkach bardzo powszechne. Jeśli jesteś opiekunem dla osoby chorej:

• Dowiedz się jak najwięcej o chorobie i weź udział w programach edukacyjnych dla opiekunów.
• Dowiedz się o usługach wspomagających w Twojej społeczności, takich jak opieka zastępcza lub opieka dla dorosłych, które mogą dać ci przerwę w opiece w zaplanowanym czasie w ciągu tygodnia.
• Poproś znajomych lub innych członków rodziny o pomoc.
• Zadbaj o swoje zdrowie fizyczne, emocjonalne i duchowe.
• Zadawaj pytania lekarzom, pracownikom socjalnym i innym osobom zaangażowanym w opiekę nad Twoją ukochaną osobą.
• Dołącz do grupy wsparcia.

Przygotowanie do wizyty u lekarza

Najprawdopodobniej w pierwszej kolejności trafia się do lekarza rodzinnego. Można również zostać skierowanym do lekarza przeszkolonego w zakresie chorób układu nerwowego, czyli neurologa. Oto kilka informacji, które pomogą przygotować się na spotkanie.

Przed wizytą u lekarza warto dowiedzieć się, czy jest coś, co należy zrobić z wyprzedzeniem, na przykład zmiana diety przed pewnymi testami. Warto również wykonać listę:

• objawów, w tym wszelkich, które mogą wydawać się niezwiązane z powodem, dla którego zaplanowano wizytę,
• kluczowych danych, w tym wszelkich istotnych stresów, niedawnych zmian w życiu oraz historii leczenia w rodzinie,
• wszystkich przyjmowanych leków, witamin lub suplementów, w tym ich dawek,
• pytań do lekarza.

Nawet we wczesnych stadiach demencji dobrze jest zabrać członka rodziny, przyjaciela lub opiekuna, aby pomóc sobie w zapamiętaniu wszystkich informacji. Podstawowe pytania do lekarza zazwyczaj obejmują:

• Co prawdopodobnie powoduje moje objawy?
• Czy są inne możliwe przyczyny moich objawów?
• Jakie testy są konieczne?
• Czy stan jest tymczasowy lub chroniczny?
• Jaki jest najlepszy sposób działania?
• Jakie są alternatywy dla sugerowanego leczenia?
• W jaki sposób można leczyć się równolegle z innymi chorobami?

Lekarz może zadawać pytania, takie jak:

• Kiedy zaczęły się objawy?
• Czy objawy były ciągłe lub sporadyczne?
• Jak poważne są objawy?
• Co, jeśli w ogóle, wydaje się poprawiać objawy?
• Co, jeśli w ogóle, wydaje się pogarszać objawy?
• W jaki sposób objawy zaburzają codzienne życie?