Glutation to rodzaj wyjątkowego białka, które w ostatnim czasie skupiło na sobie zainteresowanie wielu naukowców na całym świecie. Stanowi ono przedmiot wielu badań naukowych, które zostały opublikowane w grubo ponad stu tysiącach prac. Wiele z nich spowodowało, że glutationem zainteresowano się nie tylko jako składnikiem codziennej diety, ale także jej suplementem. Czym zatem jest glutation, jakie jest jego działanie dla zdrowia oraz jakie są jego najlepsze źródła z żywności.
Według wielu specjalistów na całym świcie glutation to najważniejszy ze wszystkich przeciwutleniaczy. Stanowi on obecnie jeden z najgorętszych tematów, zarówno w kręgach zdrowia naturalnego, jak i stricte medycznych. Prawie 117 000 recenzowanych artykułów naukowych zwróciło uwagę na tę wyjątkową molekułę energetyczną, a eksperci coraz częściej dostrzegają, że niedobór glutationu może wiązać się z takimi problemami jak:
- przedwczesne starzenie,
- częste infekcje,
- chroniczny stres,
- częste urazy,
- toksyny środowiskowe,
- tak zwana “zdrowa żywność”,
- żywność genetycznie modyfikowana,
- sztuczne słodziki,
- nadużywanie antybiotyków,
- terapia radiologiczna.
Czym jest glutation?
Glutation (GSH) to peptyd złożony z trzech kluczowych aminokwasów, czyli kwasu glutaminowego, glicyny i cysteiny, które odgrywają kilka istotnych funkcji w ludzkim organizmie. Badacze długowieczności wierzą, że jest on tak ważny dla naszego zdrowia, że poziom GSH w naszych komórkach staje się wyznacznikiem tego, jak długo będziemy żyć.
Kluczem do zrozumienia, dlaczego GSH ma tak istotne znaczenie dla zdrowia, jest fakt, że wytwarza go każda komórka w naszym organizmie. Dla stale rosnącej grupy wielu specjalistów jest on najważniejszym antyoksydantem, ponieważ jest obecny w komórce ciała. Chociaż absolutnie konieczny jest dla utrzymania zdrowego układu odpornościowego, z technicznego punktu widzenia nie jest niezbędnym składnikiem odżywczym, ponieważ organizm może go tworzyć samodzielnie.
Do niektórych funkcji, za które odpowiada GSH, należą:
- działa w zakresie łączenia z lekami, aby uczynić je bardziej przyswajalnymi,
- stanowi rodzaj kofaktora, czyli cząsteczkę pomocniczą, dla niektórych ważnych enzymów, w tym peroksydazy glutationowej, która chroni cię przed uszkodzeniami oksydacyjnymi,
- zajmuje się rearanżacją wiązań dwusiarczkowych białek, co jest kluczowe dla biogenezy 1/3 wszystkich ludzkich białek,
- redukuje ilość nadtlenków, które stanowią naturalne środki wybielające, które są szkodliwe dla ludzkiego organizmu,
- bierze udział w produkcji leukotrienów, które są niezbędnymi składnikami reakcji zapalnych oraz tworzenia się nadwrażliwości,
- pomaga wątrobie metabolizować tłuszcz przed wydzielaniem żółci, co powoduje odciążenie pęcherzyka żółciowego,
- pomaga odtruć organizm z działania metyloglioksalu, który stanowi toksynę produkowaną jako produkt uboczny metabolizmu,
- wspomaga apoptozę komórek nowotworowych, czyli zaprogramowaną śmierć komórek rakowych.
Oprócz pomagania w realizacji wielu ważnych funkcji organizmu, lista korzyści z obecności glutationu jest długa i szeroka. W tym zakresie warto dodać, że przede wszystkim:
- odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu układu immunologicznego,
- wspomaga funkcję limfocytów T, które mają kluczowe znaczenie dla utrzymania silnego układu odpornościowego,
- pomaga zapobiegać oporności na leki,
- chroni organizm przed toksynami środowiskowymi,
- wspomaga walkę z nowotworami.
Glutation a nowotwory
Badacze odkryli, że glutation GSH stanowi niezwykle silny czynnik przeciwnowotworowy, którego wcześniej zbyt dokładnie nie rozpoznawano. W pewnym zakresie wskazują na to codzienne obserwacje wielu chorych. Zauważono bowiem, że u osób z rakiem, AIDS lub innymi bardzo poważnymi chorobami, prawie zawsze ma się do czynienia z wyczerpanymi zapasami glutationu. Przyczyny tego faktu nie są do końca rozpoznane, jednak wiadomo, że glutation jest niezwykle ważny dla zachowania zdrowia wewnątrzkomórkowego.
Chociaż nikt nie wie na pewno, dlaczego u tego rodzaju pacjentów glutation został wyczerpany i dlaczego jest tak skuteczny w walce z rakiem, niektórzy kwestionują jego korzyści zdrowotne. Niektórzy nawet twierdzą, że może istotnie szkodzić.
Naturalnie wytwarzany przez nasze komórki glutation nie ma udokumentowanej historii oddziaływania na zdrowie, kiedy uzupełnia się jego braki z naturalnych źródeł. Istnieją jednak pewne badania kliniczne, które podkreślają, że nie należy stosować go u astmatyków, ponieważ może powodować zwężanie dróg oddechowych. Ponadto naukowcy nie są pewni, w jaki sposób organizm reaguje na syntetyczne odmiany tej substancji, podawane np. w tabletkach.
Z tego względu, najbezpieczniejszą formą stosowania glutationu jest stosowanie bogatej w niego i zrównoważonej diety. Nie ma dotychczas naukowych dowodów na to, że suplementacja glutationu, nawet dożylnie, w jakikolwiek sposób wpływać może na rozwój nowotworów. Często jednak sugeruje się, że glutation i inne przeciwutleniacze, które nie zakłócają działania chemioterapii, wydają się zmniejszać działania niepożądane bez zmniejszania skuteczności leków. Mogą w ten sposób faktycznie poprawić skuteczność chemioterapii w walce z rakiem. Nie należy jednak nigdy stosować ich na własną rękę, bez konsultacji z lekarzem.
Glutation – Najlepsze źródła żywnościowe
Chociaż wciąż wiele poważnych źródeł wskazuje, że niedobór GSH może występować bardzo rzadko, to rośnie także liczba renomowanych źródeł, które twierdzą wręcz przeciwnie. Ze względu na jego rolę w zapobieganiu i leczeniu wielu chorób, często zaleca się bycie proaktywnym i posiadanie zdroworozsądkowego podejścia w zakresie korzystania z glutationu. Zasadniczo, jeśli regularnie spożywa się niżej wymienione produkty, zapewne będzie można w pełni cieszyć się z jego działania, bez potrzeby dodatkowej suplementacji.
Ostropest plamisty
Ostropest plamisty od wieków stosowany jest przez tradycyjną medycynę ludową praktycznie na całym świecie. Występuje głównie jako lekarstwo na zatrucia i zaburzenia odporności. Zawarta w nim sylimaryna, czyli unikalny flawonoidowy kompleks roślinny, był niezwykle często stosowany do leczenia uszkodzeń wątroby i przy chorobie dróg żółciowych. Zdaniem naukowców, sekretem umiejętności uzdrawiania ostropestu jest jego zdolność do wzmacniania poziomu GSH. Zwiększając ilość glutationu u szczurów indukowanych etanolem, odkryto, że ostropest może pomóc chronić wątrobę przed toksycznością wynikającą ze spożywania alkoholu, które powoduje gwałtowny spadek poziomu glutationu.
Białko serwatkowe
Białka serwatkowe uzupełniają glutation przez zwiększenie cysteiny, co pomaga w odbudowaniu jego zasobów po wyczerpaniu odpowiedzi immunologicznej. Zgodnie z najnowszymi badaniami, białko serwatkowe jest wprost idealnym suplementem, który pomaga naturalnie zwiększyć poziom glutationu, zarówno zwiększając szanse w walce z rakiem, jak i wzmacniając układ odpornościowy, przyspieszając metabolizm i zmniejszając apetyt. Niezwykle ważny jest jednak zakup i stosowanie odpowiedniego rodzaju białka serwatkowego. Warto unikać produktów, które są wysoko przetwarzane lub też izolatu białka. W tym zakresie potrzeba białka serwatkowego, które jest całkowicie naturalne i organiczne, a przede wszystkim całkowicie wolne od pestycydów, hormonów, organizmów modyfikowanych genetycznie, czy sztucznych słodzików.
Żywność bogata w siarkę
Od połowy lat 90-tych dobrze wiadomo, że stężenie glutationu w wątrobie i płucach ma duże znaczenie, gdy spożycie aminokwasów siarkowych jest zwykle niewystarczające. Jest to jeden z wielu powodów, dla których poleca się bogate w siarkę, zwalczające raka warzywa krzyżowe, jako kluczowy element każdej zdrowej diety. Powinna ona obejmować przede wszystkim takie warzywa jak:
- rukola,
- brokuły,
- brukselka,
- kapusta,
- kalafior,
- jarmuż,
- gorczyca,
- rzodkiewka,
- rzepa,
- rukiew wodna.
NAC
N-acetylocysteina (NAC) to niesamowicie skuteczny lek na astmę, który pomaga zmniejszyć nasilenie i częstotliwość świszczącego oddechu oraz ataków kaszlu, poprzez zwiększenie poziomu glutationu i zmniejszenie ilości śluzu oskrzelowego. NAC jest w rzeczywistości prekursorem GSH i ostatnio okazał się wysoce skuteczny w leczeniu problemów neurokognitywnych, takich jak uzależnienia, zachowania kompulsywne, schizofrenia i zaburzenia dwubiegunowe. Zazwyczaj zaleca się jego przyjmowanie w ilości 200-500 mg raz dziennie.
Kwas α-liponowy
Kwas α-liponowy pomaga przywrócić poziom GSH przy każdorazowym wyczerpaniu układu immunologicznego. Tylko 300-1200 mg kwasu alfa liponowego dziennie pomaga poprawić wrażliwość na insulinę i zmniejszać objawy neuropatii cukrzycowej. Wykazano także klinicznie, że przywraca on całkowity poziom glutationu we krwi i czynność limfocytów u pacjentów z HIV / AIDS.
Odżywki metylacyjne – witaminy B6, B9, B12 i biotyna
Zgodnie z ustaleniami niektórych naukowców składniki metylacyjne są prawdopodobnie najbardziej krytyczne dla wspomagania organizmu w produkcji glutationu. Najlepszym i naturalnym sposobem utrzymania składników metylacji na optymalnym poziomie jest po prostu jedzenie takich produktów jak:
- ziarna ciecierzycy w ilości ½ szklanki – 557 μg (ponad 100% ZDS),
- wątroba w ilości ok. 100 g – 221 μg (55% ZDS),
- fasola Pinto w ilości ½ szklanki – 146 μg (37% ZDS),
- soczewica w ilości ½ szklanki – 179 μg (45% ZDS),
- szpinak w ilości 1 szklanki – 56 μg (14% ZDS),
- szparagi w ilości ½ szklanki – 134 μg (33% ZDS),
- awokado w ilości ½ szklanki – 61 μg (15% ZDS),
- buraki w ilości ½ szklanki – 68 μg (17% ZDS),
- fasolka szparagowa w ilości ½ filiżanki: 112 μg (28% ZDS),
- brokuły w ilości 1 szklanki – 57 μg (14% ZDS).
ZDS – zalecane dzienne spożycie
Selen
Selen działa jako silny antyutleniacz i jest wymagany, aby organizm wytworzył odpowiednią ilość glutationu. Z tego powodu warto pamiętać, aby włączyć do swojej codziennej diety takie produkty jak:
- orzechy brazylijskie w ilości 6-8 sztuk – 544 μg (ponad 100% ZDS),
- żółty tuńczyk w ilości ok. 100 g – 92 μg (ponad 100% ZDS),
- halibut, gotowany w ilości 100 g – 47 μg (67% ZDS),
- sardynki, konserwa w ilości 100 g – 45 μg (64% ZDS),
- wołowina karmiona trawą w ilości 100 g – 33 μg (47% ZDS),
- indyk bez kości w ilości 100 g – 31 μg (44% ZDS),
- wątróbka wołowa w ilości 100 g – 28 μg (40% ZDS),
- kurczak w ilości 100g – 22 μg (31% ZDS),
- jajko ilości jednej sztuki – 15 μg (21% ZDS),
- szpinak w ilości 1 szklanki – 11 μg (16% ZDS).
Witamina C i E
Witamina C pomaga podnieść poziom glutationu w czerwonych krwinkach i limfocytach. Witamina E jest ważnym przeciwutleniaczem, który działa z GSH, aby zapobiec uszkodzeniom spowodowanym przez reaktywny tlen i chroni enzymy zależne od glutationu. Obie te witaminy działając razem pomagają w recyklingu glutationu i utrzymują ochronę przed chorobami. Regularne spożywanie najlepszych źródeł witaminy C i witaminy E powinno być najważniejsze. Razem pomagają utrzymać glutation na optymalnym poziomie i wzmacniają układ odpornościowy oraz inne ważne funkcje organizmu!
Witamina C
- pomarańcze w ilości 1 sztuki – 82 mg (ponad 100% ZDS),
- czerwona papryka w ilości ½ szklanki posiekanej, surowej – 95 mg (ponad 100% ZDS),
- jarmuż w ilości 1 szklanki – 80 mg (134% ZDS),
- brukselka w ilości ½ szklanki gotowanej – 48 mg (80% ZDS),
- brokuły w ilości ½ szklanki gotowanej – 51 mg (107% ZDS),
- truskawki w ilości ½ szklanki – 42 mg (70% ZDS),
- grejpfrut w ilości ½ szklanki – 43 mg (71% ZDS),
- guava w ilości 1 sztuki – 125 mg (ponad 100% ZDS),
- kiwi w ilości 1 sztuki – 64 mg (33% ZDS),
- zielona papryka w ilości ½ szklanki, siekanej i surowej – 60 mg (100% ZDS).
Witamina E
- migdały w ilości 35g – 7,3 mg (27% ZDS),
- szpinak w ilości 1 pęczka – 6,9 mg (26% ZDS),
- słodkie ziemniaki w ilości 1 łyżki – 4,2 mg (15% ZDS),
- awokado w ilości 1 sztuki – 2,7 mg (10% ZDS),
- ziarna pszenicy w ilości 35g – 4,5 mg (17% ZDS),
- nasiona słonecznika w ilości 2 łyżek – 4,2 mg (15% ZDS),
- olej palmowy w ilości 1 łyżki – 2,2 mg (11% ZDS),
- dynia Piżmowa w ilości 1 szklanki, w kostkach – 2 mg (7% ZDS),
- pstrąg w ilości 100g – 2 mg (7% ZDS),
- oliwa z oliwek w ilości 1 łyżki – 2 mg (7% ZDS).
Wątroba wołowa
Ponieważ odżywianie w znacznej części koncentruje się w wątrobie, spożywanie jej może zapewnić duże ilości glutationu. Najlepiej, gdy pochodzi ona od karmionej trawą krowy. Spożywanie wątroby wołowej jest wysoce skutecznym sposobem na zwiększenie poziomu glutationu oraz zapewnienia wysokiej biodostępności selenu.
Literatura:
- Gutmann J., Glutation. Twój klucz do zdrowia, Warszawa 2010.
- Ługowski M., Saczko J., Kulbacka J., Banaś T., Reaktywne formy tlenu i azotu, Wrocław 2011.