Grzybica stóp należy do najczęściej występujących chorób skóry, która charakteryzuje się zmianami o charakterze rumieniowo-złuszczającym. Infekcja tego rodzaju wynika zazwyczaj z określonego trybu życia i narażenia na kontakty z zainfekowanymi osobami. Najczęściej grzybica stóp występuje u osób regularnie korzystających z publicznej przestrzeni sanitarnej. Z tego powodu bardzo często występuje sportowców, dlatego często choroba ta nazywana jest stopą sportowca. Poniżej prezentujemy najważniejsze informacje na jej temat, a w szczególności objawy, przyczyny i sposoby leczenia.
Jak już wspomniano, grzybica stóp to jedna z najbardziej rozpowszechnionych chorób dermatologicznych, która zazwyczaj nie jest szczególnie trudna do leczenia. Nie musi wcale wynikać z braku odpowiedniej higieny, ponieważ można się nią łatwo i nieświadomie zarazić korzystając z publicznego basenu, sauny czy prysznica. Stopa sportowca jest rodzajem grzybicy, która zwykle objawia się między palcami. Bardzo często występuje u osób, które mają problem z nadmiernym poceniem, często przebywają z nieprzewiewnym obuwiu lub cierpią z powodu niektórych chorób i przyjmują niektóre leki.
Objawy grzybicy stóp zazwyczaj obejmują łuszczącą się wysypkę, która zwykle powoduje uciążliwe swędzenie i pieczenie. Stopa sportowca jest zakaźna i może rozprzestrzeniać się poprzez zanieczyszczone podłogi, ręczników lub odzież. Z tego powodu, po jej rozpoznaniu trzeba zadbać o zachowanie właściwej ostrożności, by nie narazić na jej rozwój u innych domowników. Może być leczona bez recepty lekami przeciwgrzybiczymi, ale infekcja tego rodzaju dość często powraca. Dostępne są również leki na receptę.
Objawy grzybicy stóp
Grzybica stóp zwykle powoduje łuskowatą czerwoną wysypkę, która często rozpoczyna pojawiać się pomiędzy palcami. Swędzenie jest często najgorsze zaraz po zdjęciu butów i skarpet.
Niektóre typy grzybicy na stopach powodować mogą także owrzodzenia. Odmiana mokasynowa stopy sportowca powoduje przewlekłą suchość skóry i łuszczenie się podeszwy, najczęściej z boku stopy. Można ją pomylić z egzemą, a nawet traktować po prostu jako suchą skórę.
Infekcja może pojawić się na jednej lub obu stopach, a nawet rozprzestrzeniać się na rękę – szczególnie, jeśli się drapie i dotyka zainfekowanych części stóp.
Kiedy iść do lekarza?
Jeśli u pacjenta występuje wysypka na stopie, która nie ustępuje po samodzielnym leczeniu, należy skontaktować się z lekarzem.
W przypadku posiadania cukrzycy, zawsze należy skonsultować się z lekarzem. Jeśli podejrzewa się, że wystąpienie grzybicy, szczególnie w przypadku zaobserwowania jakiekolwiek oznak możliwej wtórnej infekcji bakteryjnej, takiej jak nadmierne zaczerwienienie, obrzęk, wysięk lub gorączka, zawsze należy udać się do lekarza.
Przyczyny grzybicy stóp
Stopa sportowca jest spowodowana przez ten sam rodzaj grzyba, który powoduje typową grzybicę i świąd. Rozwojowi drobnoustrojów sprzyjają wilgotne skarpetki i buty oraz ciepłe, wilgotne warunki.
Grzybica stóp jest zaraźliwa i może rozprzestrzeniać się poprzez kontakt z zakażoną osobą lub kontakt ze skażonymi powierzchniami, takimi jak ręczniki, podłogi i buty.
Grzybica stóp a czynniki ryzyka
Ryzyko wystąpienia stopy sportowca jest większe w przypadku:
- bycia mężczyzną lub osobą w podeszłym wieku,
- częstego noszenia mokrych skarpetek lub ciasnych butów,
- współdzielenia się matami, dywanikami, pościelą, ubraniami lub butami z osobą, która choruje na grzybicę,
- chodzenia boso w miejscach publicznych, w których może rozprzestrzeniać się infekcja, takich jak szatnie, sauny, baseny, łaźnie i prysznice,
- występowania cukrzycy, osłabionego systemu odpornościowego lub zaburzeń krążenia obwodowego,
- przyjmowanie niektórych lekarstw, np. antybiotyków, lekarstw przeciwnowotworowych lub osłabiających odporność,
- występowania problemów z nadmierną potliwością.
Uważa się również, że duże znaczenie mogą mieć również predyspozycje osobnicze oraz codzienny tryb życia. Z tego drugiego powodu na grzybice stóp częściej narażeni są np. sportowcy, którzy często narażeni są na pocenie oraz korzystanie ze wspólnej infrastruktury sanitarnej. Dotyczy to również osób, które pracują w gumowym obuwiu.
Komplikacje związane z grzybica stóp
Infekcja grzybicza może rozprzestrzenić się na inne części ciała, w tym:
- Ręce – ludzie, którzy drapią się lub dotykają zainfekowane części swoich stóp, mogą rozwinąć podobną infekcję na innych częściach ciała.
- Paznokcie – grzyby mogą również infekować paznokcie u stóp, w miejscu, które jest bardziej oporne na leczenie.
- Pachwina – świąd stawu skokowego często jest spowodowany przez ten sam grzyb, który powoduje grzybicę. Powszechne jest rozprzestrzenianie się infekcji od stóp do pachwiny, ponieważ grzyb może rozprzestrzeniać się po dłoniach lub ręczniku.
Zapobieganie grzybicy stóp
Poniższe wskazówki mogą pomóc uniknąć infekcji grzybiczej lub złagodzić jej objawy:
- Utrzymuj stopy w suchości, szczególnie między palcami – Chodź boso, gdy jesteś w domu, aby zapobiec spoceniu. Wysusz dokładnie miejsca między palcami po kąpieli lub prysznicu.
- Zmieniaj skarpetki regularnie – Jeśli twoje stopy są bardzo spocone, zmieniaj skarpetki przynajmniej dwa razy dziennie.
- Noś lekkie, dobrze wentylowane buty – Unikaj butów wykonanych z materiałów syntetycznych, takich jak winyl lub guma.
- Alternatywne pary butów – Nie należy nosić tej samej pary każdego dnia, aby dać każdemu butowi czas na wyschnięcie po każdorazowym użyciu.
- Chroń stopy w miejscach publicznych – Noś wodoodporne sandały lub klapki korzystając z publicznych basenów, pryszniców i szatni.
- Zadbaj o stopy – Codziennie używaj na stopach proszku, najlepiej przeciwgrzybiczego.
- Nie pożyczaj obuwia
Domowe sposoby na grzybicę stóp
Domowe sposobu na walkę z infekcją grzybiczą sprowadzają się głównie do wzmożonej dbałości o higienę i regularnego stosowania naturalnych preparatów antygrzybicznych. Jednym tego rodzaju sposobów jest stosowanie olejku z drzewa herbacianego, który wykazuje bardzo skuteczne działanie grzybobójcze i bakteriobójcze. Najczęściej poleca się jego stosowanie bezpośrednio na zainfekowane miejsce 2-3 razy dziennie. Z metody tej nie powinny jednak korzystać kobiety ciężarne oraz małe dzieci. Olejek z drzewa herbacianego można także nieco rozcieńczać lub łączyć z innymi olejkami, np. olejem rycynowym lub olejkiem oregano.
Często polecanym na grzybice stóp sposobem domowego leczenia jest zastosowanie olejku z rozmarynu lekarskiego, który również skutecznie hamować może rozwój grzybów. Można również stosować ziołowe napary z rozmarynu poprzez regularne nakładanie na zainfekowane miejsca. Mogą one również pomóc łagodzić uporczywe swędzenie.
Kolejnym sposobem na zwalczanie infekcji grzybiczej stóp jest stosowanie naparu z aloesu i żyworódka. Poleca się regularne moczenie w nim całych stóp przez ok. 10 min.
Diagnoza grzybicy stóp
W niektórych przypadkach lekarz może zdiagnozować stopę sportowca po prostu dzięki obserwacji zmian skórnych. Aby pomóc w potwierdzeniu diagnozy i wykluczyć inne stany, lekarz może:
- zabrać próbki z zainfekowanego obszaru i obejrzeć je pod mikroskopem,
- wysłać niewielką próbkę skóry do laboratorium.
Leczenie grzybicy stóp
Jeśli grzybica stóp jest łagodna, lekarz może zalecić stosowanie bez recepty maści przeciwgrzybiczej, balsamu, proszku lub sprayu. Jeśli zmiany chorobowe nie ustępują, możesz potrzebować lekarstwa na receptę. Ciężkie zakażenia mogą wymagać przyjmowania doustnych tabletek przeciwgrzybiczych.
Wizyta u lekarza
Twój lekarz pierwszego kontaktu lub dermatolog może zwykle dość łatwo zdiagnozować zmiany grzybicze. Przed wizytą można przygotować listę pytań do lekarza, np:
- Jaka jest najbardziej prawdopodobna przyczyna moich objawów?
- Czy konieczne są testy, aby potwierdzić diagnozę?
- Jakie zabiegi są dostępne?
- Czy ten stan jest tymczasowy czy długotrwały?
- Czy istnieje ogólna alternatywa dla przepisywanego leku?
- Czy mogę poczekać, aż schorzenie zniknie samo?
- Co mogę zrobić, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji?
- Jakie procedury pielęgnacji skóry się poleca po wyleczeniu?
Czego można oczekiwać od lekarza?
Twój lekarz prawdopodobnie zada Ci kilka pytań, takich jak:
- Kiedy po raz pierwszy zauważyłeś objawy?
- Jak wyglądała wysypka po pojawieniu się infekcji?
- Czy wysypka jest bolesna lub swędząca?
- Czy wydaje ci się, że jest coś poprawiające sytuację?
- Co, jeśli w ogóle, pogarsza tą sytuację?
- Czy jakiś członek rodziny również może mieć grzybicę?
- Jaki czas spędzasz czas w basenach, szatniach, saunach lub w innych miejscach, w których grzybica może się łatwo rozprzestrzeniać?
