Oregano (łac. Origanum vulgare) jest rośliną zielną, która często jest używana jako przyprawa, zwłaszcza w kuchni włoskiej. Nie tylko posiada ekskluzywny zapach, ale i świetny smak w potrawach. Oregano, znane również jako lebiodka pospolita, wykazuje również cenne właściwości zdrowotne. Przedstawiamy najważniejsze informacje na temat tego popularnego na całym świecie zioła.
Oregano jest naprawdę smacznym i pachnącym ziołem z rodziny mięty. Wysokiej jakości zioło charakteryzuje się uczuciem odrętwienia języka po posmakowaniu. Najwyższej klasy oregano uprawiane jest w ciepłym i suchym klimacie, a jego nazwa pochodzi z greki, co oznacza „górską radość”. Promienie słońca uwalniają moc olejków eterycznych, które zapewniają jego bardzo charakterystyczny i przyjemny smak.
Oregano – Zioło znane i doceniane
W historycznej Grecji oregano było swoistym amuletem szczęścia. Ta konkretna roślina była początkowo uprawiana na górze Olimp. Lebiodka pospolita rośnie do wysokości w przybliżeniu od 20 do 80 cm i obecnie jest szeroko uprawiana na obszarze całego basenu Morza Śródziemnego, Azji Centralnej i Azji Południowej. Roślina najczęściej posiada małe listki, solidnie przytwierdzone do łodygi.
Zioło to, znane również jako lebiodka, należy do rodziny roślin Lamiaceae, a także jest klasyfikowane pod nazwą Origanum vulgare. Mimo, że jest uznawane za roślinę wieloletnią, w ostrym klimacie, podobnie jak w Ameryce Północnej, zazwyczaj jest to zioło jednoroczne. Lebiodka dodaje średnio pikantnego, balsamicznego smaku i zapachu do potraw i jest także uważana za niezbędną przyprawę w kilku recepturach śródziemnomorskich.
W rzeczywistości jest to mały krzew, z łodygami, pokrytymi drobnymi, różowymi lub nawet białymi kwiatami i owalnymi zielonymi liśćmi. To pachnące ziele było szczególnie dobrze znane wśród starożytnych Rzymian i Greków, którzy uważali, że je za symbol pokoju, a także szczęścia. Dużego znaczenia można dopatrywać się też w fakcie honorowania ważnych osób wieńcem z oregano.
Właściwości oregano w zakresie ochrony zdrowia
Zioło to jest szczególnie doskonałym źródłem witamin i minerałów, a także wielu cennych składników aktywnych, zapewniających możliwość zwalczania licznych chorób oraz problemów związanych z niedostateczną odpornością organizmu. Przedstawiamy poniżej najważniejsze właściwości zdrowotne, wynikające z zastosowania lebiodki.
Wpływa na zwiększenie odporności organizmu
Liście oregano zawierają żelazo, mangan, a także witaminę A. Regularne spożywanie świeżego oregano zwiększa skuteczność działania naturalnych mechanizmów obronnych organizmu.
Polepsza procesy trawienia
Zawarte w lebiodce związki, takie jak tymol i carvacrol, mają korzystne działanie podczas leczenia problemów układu trawiennego, a w szczególności żołądka. Kuracja polega na wypiciu szklanki wody w połączeniu z 2 do 3 kroplami oleju z oregano. Czynność tę należy powtarzać 2 razy dziennie, do ustania objawów.
Zmniejsza bóle menstruacyjne
Oregano jest znane jako naturalny środek zmniejszający skurcze i bóle menstruacyjne. Po prostu żuj kilka świeżych liści oregano 3 razy dziennie. Ta prosta kuracja powinna przynieść ulgę, nie narażając na skutki uboczne większości środków przeciwbólowych.
Wykazuje działanie przeciwgorączkowe
Lebiodka pospolita stosowana jest również często w celu obniżenia temperatury ciała. Wystarczy połączyć kilka kropli oleju oregano ze szklanką wody i stosować od 3 do 5 dni. Taka mieszanka wykazuje właściwości przeciwzapalne, a tym samym obniżające temperaturę organizmu.
Zapewnia lepsze zdrowia serca
To wyjątkowe zioło jest wspaniałym źródłem minerałów, takich jak potas, wapń, mangan, żelazo i magnez. Potas jest kluczowym składnikiem płynów ustrojowych i komórkowych, który może pomóc w przywracaniu właściwego poziomu tętna oraz ciśnienia tętniczego, którego problemy często spowodowane są wyższym stężeniem sodu we krwi. Mangan i miedź są z kolei wykorzystywane przez organizm jako kofaktory enzymu przeciwutleniającego, dysmutazy ponadtlenkowej. Pomocniczo żelazo stosowane jest w zapobieganiu niedokrwistości. Magnez, a także wapń są z kolei niezbędnymi minerałami w metabolizmie kości.
Dostarcza cennych składników odżywczych
Lebiodka pospolita jest bardzo bogata w błonnik, zapewniający naturalną pomoc w zmniejszaniu nadmiernego poziomu cholesterolu i zminimalizowaniu potencjalnego ryzyka nowotworu okrężnicy. Dodatkowo, ziele to jest wspaniałym źródłem witaminy E, żelaza, wapnia, kwasów tłuszczowych omega, manganu i tryptofanu, które są substancjami niezbędnymi dla pracy wielu układów organizmu.
Zapewnia cenne korzyści antybakteryjne i przeciwgrzybiczne
Ze względu na zawartość cennych olejków eterycznych, a także takich składników jak tymol i carvacrol , oregano może pomóc zapobiec infekcji kilku rodzajów bakterii i grzybów, które powodują poważne choroby przenoszone przez żywność. Dodatkowo olej z tego wyjątkowego zioła jest znany z zapobiegania rozwojowi drożdży, co obejmuje m.in. gatunek Candida albicans, które mogą wywoływać poważne infekcje bakteryjne, takie jak zapalenie pochwy. Zawarte w lebiodce składniki aktywne zabijają zarazki, podobnie jak antybiotyczne lekarstwa, takie jak penicylina, streptomycyna i wankomycyna, a nawet chronią przed przeziębieniem.
Zapewnia korzyści płynące z obecności antyoksydantów
Lebiodka to zioło kuchenne, szczególnie bogate w antyutleniacze, stanowiące składniki chroniące komórki przed uszkodzeniami. Ponadto, pozwalają one na spowalnianie procesu zwyrodnienia komórek, spowalniając tym samym proces starzenia. W rzeczywistości oregano może być nawet lepszym źródłem dietetycznych przeciwutleniaczy, niż wiele innych grup żywności, takich jak owoce, płatki zbożowe czy warzywa. W 20 g tego zioła znajduje się aż 10 mg witaminy C, antyutleniacza, który może pomóc w tworzeniu się kolagenu, a także świetnie działa dla zdrowych zębów i dziąseł. Ponadto zawiera około 3,6 mg witaminy E, która chroni czerwone krwinki i zapobiega niszczeniu w organizmie witaminy C oraz witaminy A.
Wspomaga zapobieganie nowotworom
Niektóre badania wykazały korzyści ze stosowania lebiodki podczas leczenia raka skóry. Ze względu na właściwości przeciwdrobnoustrojowe i antyrakowe tego zioła, może być ono użyteczne w profilaktyce i leczeniu długotrwałych chorób, takich jak nowotwory. Związki zawarte w zielu mogą pomóc w ograniczeniu rozwoju, a także rozpowszechnianiu komórek rakowych.
Pozwala na skuteczniejsze zwalczanie trądziku
Ze względu na silne właściwości dezynfekujące, można użyć tego wyjątkowego zioła do leczenia trądziku. Korzystanie z naturalnych środków zaradczych, takich jak ten, może pomóc w zapobieganiu negatywnym skutkom, które są powszechnie wywoływane przez większość przepisywanych leków. Warto pamiętać jednak, że niektóre osoby mogą odczuć podrażnienie, gdy olejek z oregano w czystej postaci jest używany bezpośrednio na skórze. Można więc wykorzystać go razem z jakimś olejem nośnym, takim jak olej kokosowy czy olej słonecznikowy. Niektórzy eksperci zalecają rozcieńczanie oleju wodą, ponieważ może on zablokować pory. Aby to zrobić, należy dodać kilka kropli do szklanki wody, a następnie stosować do przemywania trądziku z wykorzystaniem wacika.
Pomaga zapobiegać i skuteczniej zwalczać grzybicę
Candida albicans jest rodzajem grzybicy, która może zainfekować ciało, jak również powodować wiele przykrych dolegliwości zdrowotnych. Dwa składniki zawarte w lebiodce, czyli tymol i carvacrol, pomagają szybko zneutralizować rozwój grzybów. Kiedy używa się jej do zwalczenia infekcji candida, warto upewnić się najpierw, że nie cierpimy na alergię na któryś ze składników oleju. W tym celu należy wykonać próbę na niewielkiej powierzchni skóry. W przypadku podrażnienia połącz olej z kilkoma kroplami oliwy z oliwek.
Wpływa na przyspieszenie procesu porodu
Badania wykazały, że zioło to może wywołać skurcze. Zatem lebiodki, wraz z innymi olejkami eterycznymi, nie należy używać podczas ciąży. Może jednak pomóc w samym procesie terminowego porodu.
Wspomaga zapobieganiu cukrzycy
Lebiodka pospolity może zapewnić właściwości hipoglikemiczne i dlatego jest świetnym pomysłem dla osób cierpiących na cukrzycę. Ziele może być spożywane w stanie surowym, a nawet dostępne jest w postaci kapsułek. Przed zastosowaniem lebiodki w diecie cukrzyka należy jednak wcześniej skonsultować się z lekarzem.
Wspiera leczenie zakażenia ucha środkowego
Wiele źródeł wskazuje, że można używać tego wyjątkowego zioła do leczenia infekcji ucha, ponieważ pomaga wyeliminować wirusy, grzyby i bakterie. W tym celu najczęściej rozcieńcza się olej z kilkoma kroplami oliwy z oliwek i delikatnie rozprowadza w bolącym uchu.
Zapewnia wspomaganie leczenia chorób dziąseł
Aby wykorzystać oregano do leczenia chorób dziąseł, najczęściej rozprowadza się po nich olejek, pozostawia na ok. 30 sekund, a następnie przepłukuje jamę ustną letnią wodą. Można również dodać olej do pasty do zębów, a nawet do płynu do płukania jamy ustnej.
Ma cenny wpływ na włosy
Częstym zastosowaniem oleju z lebiodki jest pielęgnacja włosów, a w szczególności zapobieganie ich wypadaniu, a także powstawaniu łupieżu. Używając oleju z oregano na wzrost włosów, można również dodać inne odżywcze oleje, takie jak oliwa z oliwek czy olej migdałowy. Dodatkowo, może on służyć jako świetny dodatek do szamponu. W celu przygotowania własnego środka należy do połowy filiżanki świeżego oregano dodać pół filiżanki wody i gotować na wolnym ogniu przez około 30 minut. Następnie trzeba przefiltrować roztwór i pozostawić do ostygnięcia. Najlepiej jest przelać całość do butelki z rozpylaczem i używać na mokrych włosach. Można również dodać kilka kropel ekstraktu z nasion winogron.
Pomaga zapobiegać nadciśnieniu tętniczemu
Niektórzy ludzie stosują oregano w celu zmniejszenia wysokiego poziomu ciśnienia krwi, ponieważ jest wolny od sodu i zapewnia doskonały smak żywności. Osoby otyłe mogą często cierpieć na wysokie ciśnienie krwi, dlatego może ono być szczególnie przydatne w takich przypadkach. Łyżeczka mielonej lebiodki zawiera tylko pięć kalorii, a jednocześnie pomaga w redukcji wagi ciała.
Zapewnia doskonałe właściwości aromaterapeutyczne
Jak większość ziół, oregano nie jest jedynie zdrowe, ze względu na obecność cennych związków dostępnych biologicznie gdy jest spożywane, ale dodatkowo ze względu na wydzielanie ważnych substancji eterycznych. Aromaterapia stała się w ostatnich latach bardzo popularna, dlatego zainteresowanie ziołami w tym zakresie również znacznie się zwiększyło. Lebiodka, podobnie jak różne inne zioła, takie jak lawenda, może wywołać efekt łagodzący, również gdy jego aromat jest wykorzystywany do wyrobu mydeł, świec oraz lotionów.
Charakterystyka botaniczna i odżywcza oregano
Lebiodka pospolita w fazie dorosłej osiąga od 20 do 80 cm wysokości, wraz z przeciwległymi liśćmi w kształcie serca mającymi od 3 do 9 cm długości. Kwiaty są zazwyczaj fioletowe o 3 – 4 mm długości. Często nazywa się go dzikim majerankiem, a jego bliski krewny O. majorana jest nazywany słodkim majerankiem. Posiada bardzo charakterystyczny zapach, a liście są bardzo popularne jako przyprawa do wielu potraw, szczególnie w południowej części Europy.
W zakresie kuchni włoskiej oregano jest tradycyjnie używane do pizzy i sosu spaghetti, z kolei w greckiej kuchni wykorzystywane jest bardzo często do sałatek, ryb z grilla lub mięsa. Lebiodka jest również bardzo często wykorzystywana przez Turków do przygotowywania potraw mięsnych, takich jak jagnięcina lub kebaby. Oregano jest sprzedawane w supermarketach spożywczych, zarówno w postaci świeżych roślin, a także suszu.
Oregano było stosunkowo mało znane w Stanach Zjednoczonych do okresu II Wojny Światowej, gdy żołnierze i napływ zagranicznych imigrantów dostarczył je razem z innymi przyprawami lub ziołami do dietetycznej kultury amerykańskiej.
Najbardziej popularne odmiany oregano
Greckie oregano
Grecka odmiana zioła Origanum vulgare hirtum bardzo często stosowana jest do przygotowywania bardzo popularnych potraw, takich jak sos do spaghetti lub innych dań śródziemnomorskich. Ta odmiana oregano jest szeroko dostępna na rynku spożywczym. Greckie oregano charakteryzuje się mocnym smakiem, który sprawia, że przygotowywana potrawa nabiera odczuwalnej ziołowej nuty. Zawiera wyższą zawartość kwasu fenolowego, który określa nieco odmienny rodzaj aromatu. Grecka odmiana oregano to delikatne, jasne i małe liście, a także białe kwiaty, które są bardziej rozłożyste, niż w przypadku innych odmian. Ta szczególna odmiana jest nazywana również Origanum heracleoticum oraz Origanum vulgare prismaticum.
Włoskie oregano
Włoskie oregano Origanum x majoricum jest połączeniem zwykłego oregano i słodkiego majeranku Origanum majorana. Charakteryzuje się kruchymi, jasnozielonymi listkami i białymi kwiatkami. Generalnie rośnie w pionie i się nie rozprzestrzenia. Lebiodka włoska zapewnia połączenie smaku greckiego oregano, z umiarkowanym smakiem słodkiego majeranku, tworząc naprawdę wyjątkowe zioło, bardzo chętnie stosowane w kuchni.
Oregano Hot&Spicy
Ta odmiana oregano jest szczególnie pikantna, co czyni to wyjątkowe zioło doskonałym dodatkiem do pikantnych dań kuchni meksykańskiej. Dodatkowo powszechnie stosowane jest w potrawach włoskich i greckich. Rośnie w pełnym słońcu, ale także i w cieniu, w dobrze drenowanej glebie. W kuchni stosowane jest głównie w świeżej postaci, gdyż po wysuszeniu jego smak jest znacznie łagodniejszy.
Oregano Jim’s Best
Oregano Jim’s Best charakteryzuje się marmurkowatym wyglądem, zielonymi i złotymi liśćmi. Nadaje się do celów ozdobnych, pięknie prezentując się na brzegach donicy lub okalając mur. Świetnie nadaje się do skalnych ogródków. Jim’s Best jest niezwykle elastyczny i prosty w pielęgnacji. Pomimo, że toleruje pełne słońce, należy je hodować w częściowym cieniu, aby uzyskać najlepszy kolor liści. Gdy jest świeże, dobrze wysycha i zachowuje większość swojego smaku i aromatu.
Kent Beauty oregano
Pięknie rosnąca odmiana dająca możliwość stworzenia wspaniałych, kaskadowych dekoracji ogrodowych. Ta odrębna odmiana tworzy delikatne i długotrwałe kompozycje, z różowymi kwiatami wśród zielonych liści, nadającymi jej szczególnie atrakcyjny wygląd. Kent Beauty oregano jest idealne do suszonych bukietów. Posiada wielkie, owalne i w kształcie serca liście, które lubią zwisać z doniczek czy koszy. Robi oszałamiające wrażenie, gdy jest wykorzystywane w ogrodach skalnych. Stanowi zioło roczne lub wieloletnie, w przypadku łagodnej zimy. Lubi pełne słońce lub cień, a najlepiej czuje się w gorącym i suchym klimacie.
Oregano Hopleya
Oregano Hopleya, znane również jako Origanum laevigatum, jest bardzo podobne z wyglądu do odmiany Herrenhausen. Obie te odmiany są wyjątkowo dekoracyjnymi ziołami, z purpurowymi i lawendowymi kwiatami, a także ciemnofioletowymi łodygami i maleńkimi, gładkimi liśćmi. Podobnie jak Herrenhausen ma umiarkowany orzechowy smak, który jest idealny do gotowania. Świetnie nadaje się do dekorowania ogrodów i balkonów, a także do stosowania w kuchni.
Origanum vulgare compactum
Oregano compactum jest zdecydowanie pikantną i karłowatą odmianą. Jego mocny smak stosowany jest często w kuchni jako akcent do wielu potraw, z choćby meksykańskich przepisów. Charakteryzuje się doskonałą propozycją do wielu potraw i napojów, szczególnie takich jak wino, oliwki, pomidory, warzywa, farsz i dania z jaj. Smak tego rodzaju oregano wzrasta wraz z procesem suszenia. Jasnozielone i owalne liście rozwijają się obficie na krótkich fioletowo-brązowych łodygach, a latem pojawiają się długie różowe kwiaty. Niektóre odmiany mogą mieć również białe kwiaty.
Złote oregano
„Aureum” jest właściwym terminem dla określenia tej odmiany oregano. Wspaniałe, sferyczne i niemalże złote liście, oraz gwieździste białe kwiaty wzbogacają jego wartość jako zioła dekoracyjnego. Stanowi doskonała propozycję florystyczną dla miłośników kwiatów ogrodowych. Aureum oregano wymaga niewielkiej uwagi w hodowli, jednak lubi słońce i ciepły klimat. W kuchni najlepiej jest stosować świeże liście rośliny. Dla najsilniejszego smaku najlepiej zbierać w dowolnym okresie, z wyjątkiem czasu przed kwitnieniem.
Oregano tureckie
Tureckie oregano jest zdecydowanie szczególnie słodką, ale jednocześnie lekko pikantną odmianą zioła. Roślina ta nie należy do szczególnie dużych i rozłożystych. Jest preferowane w daniach mięsnych, a także sosach do pizzy i niektórych śródziemnomorskich przepisach. Dla najsilniejszego smaku nie warto zbierać jej tuż przed kwitnieniem. Świetnie nadaje się do samodzielnej uprawy i nie wymaga zbyt wielkiej uwagi.
Oregano kreteńskie
Oregano kreteńskie znane jest również jako Dittany of Crete. Stanowi wyjątkowo pikantną odmianę zioła, występującą wyłącznie na Krecie. Roślina ta uprawiana jest gównie ze względów estetycznych, a nie kulinarnych. W uprawie nie jest wymagające i nie posiada szczególnych walorów smakowych. Dobrze komponuje się z innymi roślinami tego typu. Wymaga raczej ciepłego i słonecznego klimatu, w którym wspaniale zakwita.
Bristol Cross oregano
Ta odmiana lebiodki charakteryzuje się różowo-fioletowymi kwiatami, które lubią zwisać nad krawędzią ścian lub donic. Ta szczególna odmiana posiada umiarkowany smak oregano oraz aromat. Cenione jest głównie na walory estetyczne, świetnie wpasowujące się w azjatyckie klimaty ogrodów i dekoracji. W uprawie nie jest szczególnie wymagające, jednak podobnie jak inne odmiany, lepiej czuje się w ciepłym i słonecznym klimacie.
Oregano Kaliteri
W języku greckim oznacza „najlepsze”. Specjalnie dobrana odmiana, ze względu na najwyższą zawartość olejków eterycznych. Ten szczególny szczep hodowany jest w Grecji w celach przemysłowych i w postaci przetworzonej trafia na najlepsze rynki całego świata. Jego esencją są pikantne, srebrno-szare liście. Odmiana ta nie ma szczególnych walorów estetycznych i raczej nie stosuje się jej w codziennej diecie.
Oregano Gold Crisp
Odmiana zioła o okrągłych i lekko pomarszczonych liściach. Lebiodka Gold Crisp bardzo ładnie wygląda w doniczkach na oknach, w wiszących koszach, a także w słojach. Wymaga ochrony, dlatego lepiej sprawdza się jako roślina doniczkowa, a nie ogrodowa. Nie posiada szczególnie cenionych walorów smakowych i aromatycznych, dlatego nie spotyka się jej raczej w kuchni.
Oregano Variegata
Uznawane jest za najlepszy gatunek oregano do spożywania na świeżo. Charakteryzuje się łagodniejszym smakiem w porównaniu do większości odmian tego zioła, ale nadal jest bardzo smaczne. Delikatne liście są idealne na świeże sałatki, a także do potraw z warzyw. Posiada owalne, zielone listki, bielejące na krawędziach. Posiada bardzo atrakcyjny wygląd, który można wykorzystać do dekorowania posiłków.
Origins onites oregano
Najbardziej typowe zastosowanie tej odmiany to czerwone, pomidorowe sosy na pizzę lub spaghetti, ale jest także stosowane jako zioło podczas gotowania. Można go także używać w sałatkach. W kuchni stosuje się zarówno świeże, jak i suszone. Ponadto, kwiaty tej odmiany są bardzo urokliwe i nadają się na dekorację. Sama roślina nie ma żadnych charakterystycznych wymagań, ani wyglądu.
Oregano meksykańskie
Meksykańskie oregano, mimo że nie jest członkiem rodzaju origanum, kucharze, a także ogrodnicy nazywają Madagascar poliomintha oreganem meksykańskim. Jest to znacznie mniej wytrzymała roślina w porównaniu z roślinami prawdziwego oregano. Ten szczególny drewniany krzew rozwija się jako wieloletni. Lekko wyblakłe z wyglądu oregano meksykańskie ma mocny zapach i smak, dzięki czemu jest regularnym składnikiem meksykańskiej kuchni. Różne inne zioła, w tym Lippia graveolens i Plectranthus amboinicus, są czasami także nazywane oreganem meksykańskim.
Wskazówki dotyczące zakupu i przechowywania oregano
Aby uzyskać lepszy smak warto wybierać świeże oregano. Kupując w doniczce należy szukać roślin z liśćmi o żywym kolorze z wilgotną glebą. Ponadto łodygi powinny być twarde, a także wolne od ciemnych plam i pożółknięć.
Podczas kupowania suszonego oregano warto zwrócić uwagę na jego pochodzenie, najlepiej jest wybierać produkty z upraw organicznych. W ten sposób można zapobiec wszelkim zagrożeniom powodowanym przez napromieniowane odmiany.
Łatwym sposobem na utrzymanie świeżego i ciętego oregano jest po prostu owinięcie go w wilgotny papierowy ręcznik, a także trzymanie go w lodówce. Może być również zamrożone w szczelnych doniczkach. Inną metodą przechowywania świeżego oregano jest zamrażanie go w tacach w kostkach lodu, po zalaniu wodą.
Oregano jako przyprawa
Najchętniej wykorzystywaną przez kucharzy na całym świecie częścią lebiodki są świeże liście. Najwięcej smaku i aromatu zapewniają, gdy są zrywane i siekane tuż przed podaniem dania. Przyprawa oregano najbardziej znana jest z kuchni włoskiej, jednak znaleźć ją można również w wielu innych przepisach. Bardzo często spotkać ją można także w daniach hiszpańskich, tureckich, greckich, bliskowschodnich, a także południowoamerykańskich. Stanowi także integralną część mieszanki ziołowej, zwanej ziołami prowansalskimi.
Przyprawa ta nadaje potrawom unikalnego smaku i aromatu. Często kojarzona jest z pizzą, makaronami i zapiekankami. Dobrze komponuje się ze smakami wielu różnych dań, w szczególności opartych na paprykach, pomidorach czy niektórych mięsach. Lebiodką często przyprawia się również niektóre likiery i nalewki alkoholowe, doskonale wspomagające procesy trawienia. Suszone lub świeże ziele możemy znaleźć w takich charakterystycznych daniach jak: spaghetti carbonara lub bolognese, lasagne, mousaka, gyros, a także leczo czy fasolka po bretońsku.
Suplementacja oregano
Specjaliści z dziedziny ochrony zdrowia na ogół sugerują stosowanie jednej 500 g kapsułki oregano 3 razy na dobę wraz z posiłkami. Można także spożyć świeże liście i łodygi, a także suszone zioła. Olej z lebiodki może być rozcieńczony w wodzie, a także wielokrotnie spożywany w ciągu dnia.
Ewentualne skutki uboczne działania
Ziele lebiodki generalnie jest bezpieczne jako codzienny składnik spożywczy i leczniczy, który rzadko stwarza zagrożenie, gdy wykorzystywane doustnie lub nawet miejscowo. Do podstawowych przeciwwskazań do stosowania są ewentualne reakcje alergiczne, podrażnienia skóry, wymioty i złe samopoczucie. Dotyczy to zazwyczaj osób, które są uczulone na podobne zioła, takie jak bazylia, szałwia i mięta.
Zioło nie powinno być stosowane podczas ciąży, ponieważ może pobudzić skurcze, a w skrajnych przypadkach nawet przyczyniać do poronienia. Może też sprzyjać przepływowi krwi w macicy. Olej z oregano nie jest uznawany za powodujący jakiekolwiek interakcje z lekami, jednak czasami utrudnia wchłanianie żelaza przez organizm.
Zastosowanie w tradycji Ajurwedy
- Oregano jest doskonałym źródłem błonnika, a dieta zawierająca ten składnik wspomaga utrzymanie prawidłowej wagi ciała, zmniejsza ryzyko raka okrężnicy, a także zwiększa rozkład cholesterolu wewnątrz organizmu.
- Lebiodka pospolita jest naprawdę stosunkowo dobrym źródłem wapnia, żelaza i manganu, a także witaminy A, C i K. Jednakże, Ilość spożywanego zioła jest zwykle wyjątkowo mała, nie można polegać na nim jako jedynym źródle tych witamin i minerałów.
- Stosowane w inhalatorze parowym, oregano pomaga przy zatkanym nosie.
- Kruszone liście lebiodki połączone z owsem i gorącą wodą w jednolitą masę pozwalają łagodzić bóle, gdy stosowane są na obrzęki, świąd i mięśnie. Nadają się do łagodzenia dolegliwości, gdy stosuje się je na stawy w przypadku artretyzmu.
- Składniki roślinne zawarte w tym wyjątkowym zielu, takie jak tymol i kwas rozmarynowy, powodują, że jest to niezwykle skuteczny środek przeciwutleniający. Pomoże on uniknąć uszkodzenia struktury komórkowej spowodowanej przez tlen w całym organizmie.
- Zawarte w lebiodce dwie substancje lotne – tymol i carvacrol – zapobiegają rozwojowi konkretnych bakterii, takich jak Staphylococcus aureus i Pseudomonas aeruginosa. Badania dodatkowo ujawniły, że użycie tego zioła jest skuteczne w kierunku leczenia choroby bakteryjnej, znanej jako giardia.
- Antypasożytnicze właściwości zioła dobrze sprawdzają się w leczeniu wielu stanów chorobowych związanych z układem trawiennym. W tradycji Ajurwedy często stosuje się oregano na pasożyty, które szczególnie często występują w Indiach.
- Stosowany miejscowo olej oreganowy pomaga w leczeniu dolegliwości skórnych, swędzącej skóry, jak również na podrażnione dziąsła.
- Olejek z liści lebiodki jest dodatkowo przydatny do leczenia zatok lub nawet przekrwienia płuc. Wystarczy, że połączy się 2-3 krople oleju z dowolnym sokiem. W ciągu zaledwie 3 do 4 dni zwykle daje się zatrzymać rozwój infekcji. Oregano na zatoki to bardzo popularny sposób leczenia dolegliwości laryngologicznych w Indiach.
- Oregano jest skuteczne w utrzymaniu doskonałego zdrowia układu oddechowego.
- Zioło to może również pomóc zwiększyć ogólną elastyczność stawów i mięśni. Uznaje się za całkiem pomocne w ogólnym kondycjonowaniu mechanizmów obronnych organizmu.
- Podczas miesiączki, żucie świeżych liści lebiodki może pomóc zmniejszyć ból i skurcze.
- Lebiodka pospolita oferuje również właściwości, które mogą uspokoić i wspomagać organizm podczas snu.
- Liście lebiodki, które wydzielają mocny zapach, są obfite w tymol, który ma skuteczne działanie jako środek antyseptyczny.
- Zawarty w zielu carvacrol, a także związki tymolowe, mogą pomóc usunąć śluz w płucach i w gardle.
- Oregano jest naprawdę naturalnym lekiem na zakażenie grzybicą i drożdżakami. Kobiety podatne na nawracające zakażenia pochwy mogą korzystać z suplementów ziołowych. W tradycji Ajurwedy zastosowanie oregano na grzybice ma bardzo długie tradycje.
- Lebiodka wykazuje skuteczne właściwości przeciwzapalne i może być wykorzystywana zamiast produktów farmaceutycznych od bólów głowy, grypy, zwichnięć i obrzęków gruczołów.
- Ziele lebiodki jest skuteczne w przypadku zespołu trwałego wyczerpania. Może być również wykorzystane do ogólnej redukcji zmęczenia, jak również w przypadku zaburzeń depresyjnych.
- Suszone liście zioła mogą być również wykorzystywane w torebkach jako ciepłe okłady, stosowane do bolesnych opuchlizn stawowych oraz na inne, podobne problemy, w tym reumatyzm.
- Lebiodka może pomóc powstrzymać proces psucia się żywności, a tym samym zmniejszyć ryzyko spożycia szkodliwych bakterii, pasożytów i grzybów.
- Zawarta w zielu witamina C może zacząć odgrywać rolę pobudzającą mechanizmy obronne, a także pomaga w ochronie przed licznymi chorobami zakaźnymi.
- Zawarte w oregano żelazo, które znajduje się w dużej ilości, może być użyteczne w zapobieganiu niedokrwistości i stymulowaniu produkcji czerwonych krwinek.
- Stosowanie zioła lebiodki jest często łączone ze zmniejszeniem poziomu cholesterolu LDL we krwi, zmniejszające tym samym ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 i powszechnych chorób serca.
- Preparaty ziołowe z oregano mogą być wykorzystywane przez kobiety do radzenia sobie z objawami bolesnych okresów i innych, związanych z nimi problemów.
- Zioło lebiodki jest naturalnym źródłem witaminy K, która zwiększa przyswajalność wapnia, co skutkuje silniejszymi kośćmi i poprawą zdrowia naczyń krwionośnych.
Uprawa oregano
Ziele lebiodki uwielbia wręcz miejsca silnie nasłonecznione, jednak rośliny rosnące w Polsce często preferują odrobinę popołudniowego cienia. Zioła powinno się sadzić w odpowiednio drenowanej i nawodnionej glebie, o kwasowości pH ok. 6,5 – 7,0. Większość roślin zielnych nie potrzebuje dodatkowego nawożenia w trakcie cyklu rozwoju.
Oregano dość łatwo się rozrasta, osiągając wysokość do 30-40 cm, a także średnicę do 60 cm.Często poleca się przycinać roślinę o 1/3 rozmiaru w okresie późnej wiosny, w celu zwiększenia jej gęstości. W polskich warunkach roślinę należy chronić ściółką. Czasami stosuje się uprawę doniczkową, pozwalającą na przenoszenie roślin w cieplejsze miejsca. Po zimie obumarłe łodygi należy obciąć, zanim jeszcze roślina rozpocznie nowy cykl wegetacyjny.
Oregano zawiera gorycze i garbniki zwalczają wzdęcia i biegunkę, a także nasilają wydzielanie płynów ustrojowych. Olejki lotne są skuteczne w zapaleniu jamy ustnej i gardła, działają przeciwkaszlowo i łagodzą ból gardła.
Herbatka z lebiodki poprawia trawienie, działa przeciwbiegunkowo i znosi wzdęcia. Płukanie jamy ustnej i gardła łagodzi stany zapalne. Wdychanie pary z tej herbatki i płukanie nią gardła łagodzi kaszel.
Prawdziwą włoską pizzę doprawia się oregano. Nie tylko dodaje ono smaku, ale także wspomaga trawienie, co jest ważne ze względu na dużą ilość sera, którym się pizzę posypuje.
HERBATKA: 3 łyżeczki suszonej lebiodki zalać 1 filiżanką wrzącej wody. Zaparzać przez 10-15 minut, a następnie przecedzić. Gardło płukać zimną herbatką. Jeśli ma ona służyć jako lek przeciwkaszlowy, należy posłodzić ją miodem.
PARÓWKA: 1 łyżkę stołową lebiodki zmieszać z 2 łyżkami tymianku i 2 łyżkami rumianku. Mieszankę zalać gorącą wodą. Pochylić się nad mieszanką, okryć głowę ręcznikiem i wdychać parę przez 10 minut. Należy zamknąć oczy.
Jakoś nie przepadam za smakiem oregano, chociaż wiele innych ziół uwielbiam.
Co roku uprawiam oregano na balkonie. Mniam. 😉
Lebiodka pospolita – Olejki eteryczne, tymol, karwakrol, p-cymen, mircen, o-cymen, tanina, goryczki, sitosteryna, kwas askorbinowy, fitosterol, flawonoidy.
Główne składniki – olejki eteryczne, w skład których wchodzi 9 monoterpenowych węglowodorów, 2 alkohole monoterpenowe, 6 seskwiterpe- nowych węglowodanów, wzmagają wydzielanie gruczołów oskrzelowych i przewodu pokarmowego, wpływają na perystaltykę i napięcie przewodu pokarmowego. Surowiec wykazuje także działanie moczopędne.