Krwawnik pospolity – Właściwości i zastosowania

12
8787
krwawnik
Krwawnik pospolity to popularne i łatwo dostępne zioło lecznicze na wiele powszechnych dolegliwości zdrowotnych

Krwawnik pospolity (łac. Achillea millefolium) od wieków wykorzystywany jest jako naturalny środek ziołowy, przeznaczony do zwalczania wielu różnych chorób i dolegliwości. Ta roślina jest również bardzo pożywnym, choć nieco zapomnianym składnikiem kulinarnym. Przypomnijmy zatem najważniejsze informacje na temat tego wyjątkowego zioła.

Krwawnik pospolity jest popularną rośliną wieloletnią, która uprawiana jest również w Europie. Można jednak znaleźć ją na całej półkuli północnej. Jest to wytrzymała roślina, która posiada wiele podgatunków i pochodzi z rodziny roślin asteraceae. Może osiągnąć wysokość od ok. 30 cm do 1 metra i rośnie praktycznie wszędzie, od łąk po tereny wiejskie, aż po plaże nad morzem.

Krwawnik pospolity

Krwawnik pospolity ma liście przypominające nieco paproć, a jego łodygi tworzą parasole, na których znajdują się białe lub różowe kwiaty. Roślina kwitnie od lata aż do jesieni. Krwawnik pospolity może rosnąć wśród traw, dlatego przez wielu ogrodników uznawany jest za szkodliwy chwast.

Długa historia wykorzystywania krwawnika

Botaniczna nazwa krwawnika pospolitego nawiązuje do Achillesa, czyli do mitologicznego greckiego bohatera. Według starożytnych wierzeń Achilles zawsze nosił ze sobą tę roślinę, by w czasie wojen opatrywać nią rany. Nowoczesne badania wykazały, że zawarta w nim alkaloidowa achilleina, jeden z trzech alkaloidów obecnych w liściach i łodygach zioła, odpowiada za właściwości tamujące krwawienie.

Krwawnik jako zioło lecznicze prawdopodobnie po raz pierwszy zostało wykorzystane przez starożytnych Greków, już ponad 3000 lat temu. Stosowano je głównie jako zewnętrzny lek na rany. Kwiaty oraz liście krwawnika były spożywane, natomiast z liści przygotowywano herbatę. Świeże liście krwawnika były wykorzystywane w celu zatrzymania krwawienia, leczenia problemów przewodu pokarmowego, a także zwalczania gorączki, zmniejszania krwawienia miesiączkowego oraz dla poprawy krążenia krwi. Świeże liście krwawnika były również żute, by złagodzić ból zęba. Współcześni naukowcy przyznali, iż krwawnik pospolity może rzeczywiści przynosić wiele korzyści dla ludzkiego organizmu, które w większości zostały odkryte już w Starożytności.

Rdzenni Amerykanie również wykorzystywali krwawnik do leczenia ran, krwawienia oraz różnego typu infekcji. Chińska medycyna ludowa docenia krwawnik za jego zdolność do korzystnego wpływania na pracę nerek, wątroby oraz śledziony, a także za dodawanie energii całemu organizmowi. Współczesne badania na zwierzętach potwierdziły, że krwawnik pospolity może być pomocny przy oczyszczaniu ran, kontrolowaniu krwawienia, jak również przy skaleczeniach oraz otarciach. Wielu uznaje tę wyjątkową roślinę zielną za dobry tonik do pielęgnacji miejsc intymnych, który skutecznie wspiera krążenie krwi. Niektóre badania wykazały, że może być on pomocny w zmniejszaniu krwawienia miesiączkowego, a także w celu zmniejszania skurczy macicy.

W tradycyjnej medycynie ludowej łodygi oraz kwiaty krwawnika pospolitego były zbierane latem, a następnie suszone. Kobiety przygotowywały herbatę z krwawnika pospolitego, by złagodzić bóle miesiączkowe, a także okresowe bóle. Natomiast dzieci spożywały herbatę z krwawnika pospolitego na katar sienny oraz zapalenie zatok. W miesiącach zimowych herbata z krwawnika pospolitego pomagała złagodzić skutki kataru, przeziębienia oraz grypy.

W średniowieczu krwawnik pospolity był wykorzystywany do produkcji napoju w rodzaju piwa, jako substytut chmielu i jęczmienia. Był on także składnikiem naparu odurzającego, działającego podobnie jak absynt.

Zastosowanie krwawnika pospolitego w ziołolecznictwie

W ziołolecznictwie krwawnik jest powszechnie stosowany zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Wykorzystuje się całą roślinę, zarówno suszoną, jak i świeżą. Najlepiej zbierać ją z kwiatami. Zaleca się jednak pewną ostrożność przy stosowaniu krwawnika, zwłaszcza jeśli spożywa się go w dużych ilościach, lub też przez dłuższy okres czasu. Może się to okazać szkodliwe i przyczynić się do występowania wysypki oraz sprawić, iż skóra stanie się wrażliwa na promienie słoneczne.

herbata z krwawnika pospolitegoLiście krwawnika można wykorzystać w postaci surowej lub ugotowanej. Mają gorzki smak, ale sprawdzają się w mieszankach sałat. Najlepiej, jeśli spożywa się młode liście krwawnika i można wykorzystać je również jako środek konserwujący lub smakowy do piwa. Kwiaty i liście zioła poleca się często wykorzystywać do przygotowania aromatycznych herbat, natomiast olejki eteryczne z kwiatów krwawnika warto wykorzystać jako naturalny środek nadający smaku napojom bezalkoholowym. Podstawowe składniki olejku to: alfa pinen, octan, bornyna, beta-pinen,  borneol, cineol, camphen, kamfora, gamma terpinen, keton izomorficzny, chamazulen, limonen, sabinen i tricyklen.

Kwiaty krwawnika posiadają największe stężenie substancji o korzystnych właściwościach i dlatego są najczęściej wykorzystywaną częścią rośliny. Niektóre z tych związków to: kwas salicylowy, kwas foliowy, kwas askorbinowy, flawony, aminokwasy, garbniki, a także minerały takie jak: żelazo, miedź, mangan, cynk, nikiel, krzem i wapń.

Najważniejsze korzyści zdrowotne ze stosowania krwawnika

  1. Ziele krwawnika na hemoroidy

Przez długie stulecia krwawnik pospolity stosowany był w leczeniu m.in. hemoroidów, bólu żołądka oraz oczu. Wykorzystywano go przy zaburzeniach pracy wątroby, pasożytach jelitowych, dusznicy bolesnej, jak również przy zaburzeniach krążenia, a także krwawieniach płucnych i nowotworach.

  1. Krwawnik na problemy trawienne

Kwiaty krwawnika pomagają poprawić krążenie krwi w żyłach, a także mogą pomóc przy problemach z trawieniem. Dzięki temu ziele to może skutecznie wesprzeć leczenie anoreksji oraz innych zaburzeń związanych z odżywianiem.

  1. Krwawnik na okres

Krwawnik wykorzystywany jest również do regulowania i łagodzenia zaburzeń menstruacyjnych, tj. krwawienia, bólu i skurczy.

  1. Krwawnik na przeziębienie i grypę

Wysoka zawartość kwasu salicylowego sprawia, że krwawnik sprawdza się jako lek przeciwbólowy, a także wspomaga łagodzenie gorączki, przeziębienia oraz grypy.

  1. Krwawnik na infekcje bakteryjne

Ziele krwawnika jest również stosowane w przypadkach kaszlu, zapalenia oskrzeli, alergii, a także kolki wątrobowej i żółciowej, owrzodzeń i krwawień. Z tego powodu, czasami krwawnik stosowany jest jako środek wykrztuśny, przeciwskurczowy, a także uspokajający, hemostatyczny oraz w celu zmniejszenia wydzielin żołądkowych.

  1. Krwawnik w leczeniu i pielęgnacji skóry

Zewnętrzne stosowanie krwawnika ma na celu wykorzystanie jego właściwości dezynfekujących i przeciwzapalnych. Dzięki temu pomaga zwalczyć drobnoustroje, a więc wspiera leczenie ran. Może też leczyć wypryski, oparzenia, stłuczenia i ropnie.

Kulinarne wykorzystanie krwawnika pospolitego

Do końca lat siedemdziesiątych XX wieku liście krwawnika pospolitego były powszechnie wykorzystywane jako źródło pożywienia. Roślina ta była wykorzystywana w podobny sposób jak inne warzywa liściaste, np. jako dodatek do zup i gulaszy. Chociaż praktyka wykorzystywania liście krwawnika pospolitego jako składnika codziennych dań praktycznie całkowicie ustała, to warto sobie przypomnieć, że kwiaty tej rośliny mogą stanowić bardzo aromatyczny dodatek do sałatek. Kwiaty oraz liście krwawnika pospolitego są również zbierane, suszone oraz mielone, a następnie w takiej formie wykorzystywane jako przyprawa.

Inne wykorzystanie krwawnika

Krwawnik pospolity to bardzo wszechstronnie wykorzystywane zioło, które można samodzielnie przetwarzać w domowych warunkach. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze produkty z tej wspaniałej rośliny.

  1. Napar z ziela krwawnika

1 łyżkę posiekanego lub suszonego ziela należy zalać szklanką wrzącej wody i odczekać ok. 20 min. Po przecedzeniu napar poleca się pić 2 razy dziennie po ok. pół szklanki.

  1. Sok z krwawnika

Sok z krwawnika często polecany jest w przypadku wsparcia kuracji oczyszczającej organizm, a także wsparcia leczenia choroby wrzodowej żołądka, jelit, a także innych krwawień wewnętrznych oraz anemii.

Do przygotowania soku potrzeba świeżych kwiatów i / lub liści ziela, które po umyciu należy dokładnie zmiksować. Uzyskaną masę w następnej kolejności przeciskamy przez gazę. Uzyskany w ten sposób sok należy przechowywać w lodówce i spożyć w ciągu ok. 3 dni. Najczęściej poleca się picie soku z krwawnika 2 – 4 razy dziennie, najlepiej tuż przed posiłkami, w dawkach po ok. 10 – 15 ml.

  1. Środek na kobiece upławy

Należy w równych proporcjach wymieszać kwiaty krwawnika, jasnoty białej oraz nagietka. Po zmieszaniu, 2 łyżki świeżych ziół lub 1 łyżkę suszonych zalewamy 1 litrem wrzącej wody, a następnie przykrywamy i odczekujemy min. 15 minut. Po przecedzeniu i odlaniu połowę płynu można przeznaczyć do picia między posiłkami, a drugą połowę do jako naturalny środek do podmywania i kompresów.

  1. Wino z krwawnika

W celu przygotowania wina krwawnikowego należy do ok. 120 g utartych kwiatów krwawnika dodać ok. 6 szklanek białego wytrawnego wina. Po dokładnym połączeniu płyn należy umieścić w zamkniętym naczyniu i odstawić w ciemne miejsce na okres ok. 4 tygodni. Po tym czasie napój należy odcedzić i stosować przed posiłkiem na lepsze trawienie, a także na skurcze żołądkowe i wzdęcia.

  1. Maseczka oczyszczająca z krwawnika

Do przygotowania maseczki oczyszczającej należy zastosować ok. 2 łyżeczki suszonych kwiatów ziela, które po zalaniu niewielką ilością wrzącej wody powinna uzyskać konsystencję papki. Po przestygnięciu maseczkę nakłada się na umytą cerę na ok. 15 min., a następnie zmywa ciepłą wodą, przy jednoczesnym masażu twarzy.

Przed zastosowaniem maseczki warto upewnić się, czy krwawnik nie wywoła u nas reakcji alergicznej. W przypadku skóry bardzo wrażliwej i skłonnej do podrażnień zwykle nie zaleca się stosować produktów z krwawnikiem.

Krwawnik pospolity – Przeciwwskazania i skutki uboczne

Stosowania krwawnika pospolitego nie poleca się w okresie ciąży oraz karmienia piersią. Z powodu braku odpowiednich badań, nie należy także stosować tego zioła w przypadku dzieci poniżej 12 roku życia. W przypadku wątpliwości, planowaną ziołoterapię zawsze warto konsultować z lekarzem.

Każdorazowo, stosowanie ziela krwawnika powinno wiązać się z zachowaniem należytej ostrożności. Przeciwwskazaniem do jego przyjmowania jest nadwrażliwość na zawarte w nim składniki aktywne. Uczulenie wiązać się może często z wystąpieniem wysypki i zaczerwienieniami skóry, które zawsze należy konsultować z lekarzem.

Ograniczenia w stosowaniu krwawnika wiążą się także ze znaczną zawartością tujonu, który może oddziaływać toksycznie i powodując takie objawy jak ból głowy i nadwrażliwość na światło.

Wachlarz możliwości wykorzystania krwawnika jest bardzo szeroki, gdyż w naturalny sposób pomaga on oczyszczać i odtruwać organizm, wykazuje działanie rozkurczające, skutecznie wspomaga procesy trawienne, a także doskonale przyspiesza gojenie ran i łagodzi stany zapalne. Dzięki swoim doskonałym właściwościom zdrowotnym i pielęgnacyjnym zioło to stanowi doskonały surowiec do samodzielnego tworzenia domowych preparatów leczniczych i kosmetycznych.

Poprzedni artykułKukurydza – Właściwości odżywcze i zdrowotne
Następny artykułOlejek kadzidłowy – Król wśród olejków
Jestem zawodową zielarką i fitoterapeutką absolutnie zakochaną w swojej pracy. Chętnie dzielę się swoją wiedzą na temat świata roślin, a w szczególności chętnie piszę o ich zbawiennym wpływie na nasze zdrowie i samopoczucie. Interesują mnie szczególnie dawne przepisy oraz formuły lecznicze i pielęgnacyjne, z których wiele posiada już solidnie potwierdzone naukowo działanie. W większości przypadków moje artykuły nie powinny być jednak traktowane jako rodzaj porady medycznej, a jedynie inspiracja i wstęp do dalszych poszukiwań. Warto bowiem pamiętać, że niewłaściwe stosowanie ziół i innych roślin może przynosić skutki odwrotne od oczekiwanych.

12 KOMENTARZE

  1. Poszukuję konkretnych przepisów na wykorzystanie krwawnika. Będę bardzo wdzięczna za pomoc. Pozdrawiam wszystkich czytelników.

  2. Ciekawe, że dużo się ostatnio pisze o krwawniku. A może to ja przegadam częściej takie strony hehe Pozdrawiam wszystkich miłośników ziół

  3. Stosowanie krwawnika ma bardzo długa tradycję w ziołolecznictwie. Niewątpliwe warto wrócić do niektórych metod 😉 Polecam artykuł i dziękuję!

  4. Ziele i kwiat krwawnika (Herba Millefolii) – skład: olejek eteryczny (chamazulen, cineol, borneol, a i (3-pinen, achillelina – substancja goryczkowa), flawonoidy, garbniki, kwas askorbowy, furano- kumaryna, sole mineralne (duża ilość magnezu).

    Działanie i zastosowanie: Przeciwbólowe, spazmolityczne, hemostatyczne. Może być stosowany w ostrych i przewlekłych bólach przez dłuższy okres. Stosowany głównie przy schorzeniach układu pokarmowego, ale może być także podawany przy bólach miesiączkowych.
    Działanie rozkurczowe (spasmoliticum) obejmuje mięśnie gładkie różnych narządów. Zmniejszenie napięcia w drogach moczowych pozwala na łatwiejsze usuwanie drobnych osadów mineralnych, zwiększenie przepływu moczu, a nawet zniesienie bólu spowodowanego kolką nerkową.
    U dziewcząt i młodych kobiet zażycie naparu z ziela krwawnika łagodzi bóle miesiączkowe, a pełne ustąpienie bólu następuje, gdy równocześnie zastosuje się nasiadówkę.
    W obrębie układu krwionośnego ma korzystny wpływ na elastyczność ścian naczyń, a tym samym na przepływ krwi, zapobiega więc miejscowym zastojom, zwłaszcza w najmniejszych naczyniach włosowatych.
    Wymienione działania przypisuje się zespołowi związków flawonoidowych. Stosowane są: w skąpym wydalaniu moczu (należy pić dużo płynów), obecności dużych ilości składników mineralnych w moczu lub stwierdzeniu ich odkładania się w drogach moczowych, bólach nerkowych i pęcherzowych, wzdęciach, bólach brzucha z przekarmienia lub niewłaściwego doboru pokarmów, bolesności w okresie miesiączkowania, zastojach żylnych, tworzeniu się żylaków goleni i odbytu, a także zaburzeniach w przepływie
    żółci, spowodowanych zmniejszoną kurczliwością pęcherzyka żółciowego oraz zwieracza Oddiego, który reguluje odpływ żółci i enzymów trawiennych do dwunastnicy.
    Działanie przeciwzapalne (antiphlogisticum). Po podaniu doustnym wyciągów z krwawnika obserwowano wielostronne korzystne działanie.
    W nieżycie żołądka stosuje się, zarówno w stanach podostrych, jak i przewlekłych. Również, gdy wątroba jest przeciążona związkami toksycznymi, w osłabieniu czynności wydzielniczych i mechanizmów odtruwających.
    Ponieważ wątroba jest czynnościowo włączona nie tylko do układu trawiennego, ale także do krwionośnego, dawno zaobserwowano, że działa¬nie przeciwzapalne przetworów krwawnika przenosi się na naczynia krwionośne oraz na serce, opłucną i płuca. Długotrwałe przyjmowanie wyciągów z ziela krwawnika jest pomocne w zapobieganiu zapaleniom wsierdzia, osierdzia i opłucnej.
    Działanie pobudzające miesiączkowanie (emmenagogum). Obserwowano korzystne działanie w przypadkach zatrzymania miesiączkowania przez różne czynniki przejściowe, np. stany emocjonalne, ubytek sił, wychudzenie z braku łaknienia lub nieprawidłowego odżywiania itp. Krwawnik jest obecnie uważany za skuteczny środek w dolegliwościach kobiecych, m.in. w zespole napięcia przedmiesiączkowego, bolesnym i nieregularnym miesiączkowaniu, o czym świadczy pojawienie się na Zachodzie odpowiednich preparatów.
    Działanie ogólnie oczyszczające (depuratiimm). Krwawnik ma zdolność usuwania szkodliwych związków toksycznych, które wtargnęły do organizmu z otoczenia i wytworzonych w organizmie. Następuje oczyszczenie w swoisty sposób krążącej krwi, wątroby, nerek, skóry, mózgu. W efekcie zwiększa się wydolność tych narządów oraz układu odpornościowego, uzyskując ogólną poprawę samopoczucia, wydolności nerkowej i psychicznej oraz przebiegu procesów metabolicznych.

    Kwiat krwawnika wchodzi w skład mieszanek Pulmosan i Rektosan, granulatu Normogran i płynu w aerozolu Sanofil. Dawki działające wynoszą: 4,5 g ziela doustnie lub odpowiednia ilość przetworu, 3 g kwiatów, 3 łyżeczki soku wyciśniętego ze świeżego ziela.

  5. Najważniejszymi substancjami czynnymi są olejki lotne, gorycze, garbniki, fla- wonoidy, kwas salicylowy, seskwiterpeny i sole potasu. Olejki lotne znoszą skurcze jelit, łagodzą ból zęba i zwalczają stany zapalne. Flawonoidy mają działanie przeciwbakteryjne. Kwas salicylowy łagodzi ból, a seskwiterpeny i sole potasu ograniczają rozprzestrzenianie się obrzęków.

    Niektóre szczególnie wrażliwe osoby na kontakt z krwawnikiem reagują miejscowo alergicznie. Powinny one unikać krwawnika jako leku domowego.
    Herbatka z krwawnika łagodzi kurczowe bóle brzucha spowodowane miesiączką lub złymi nawykami żywieniowymi. Picie herbatki działa moczopędnie i zmniejsza obrzęki. Jest także zalecane u chorych na dnę. Ponadto uważa się, że herbatka z krwawnika pobudza krążenie krwi. Zewnętrznie okłady z krwawnika są skuteczne w niewielkich oparzeniach i otwartych ranach, ułatwiając gojenie. Powiada się, że nasiadówki zmniejszają żylaki odbytu (hemoroidy); kąpiele prawdopodobnie pobudzają krążenie i łagodzą bóle w chorobach reumatoidalnych, dnie, a także w nerwicach.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wstaw swój comentarz!
Wpisz tutaj swoje imię

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.