Marakuja, znana również jako passiflora lub męczennica, to owoc egzotyczny, o pomarszczonej skórce i pokrywającym nasiona purpurowo-brązowym miąższu. Nasiona uznawane są zwykle jako bardzo smaczne, mają lekko słodki, ale także pikantny smak. Mogą być spożywane w stanie surowym, jak i wykorzystane jako przyprawa. Poniżej przedstawiamy najważniejsze właściwości marakui.
Hiszpańscy misjonarze nazwali marakuję “rośliną pasji” – passiflora – ze względu na niezwykłe, fioletowe kwiaty, których kolor był synonimem ostatniej drogi Chrystusa. Jej przykoronek był porównywany do symbolu korony cierniowej, wąsy czepne porównywano do batów, pięć pylników uznawano za symbole ran, trzy znamiona słupka oznaczało ilość gwoździ, a dziesięć płatów symbolizowało najważniejszych apostołów.
Marakuja, passiflora, męczennica – Ogólna charakterystyka
Uznaje się zwykle, że passiflora jest niezwykle żywotna i może rozwijać się praktycznie na każdym rodzaju wsparcia, podobnie jak winorośl, pnąc się co roku o kolejne 5-7 metrów. Sama roślina jest kilkuletnia i posiada zimozielone liście, które mogą nabierać odcieni czerwonawych, fioletowych i żółtych.
Najczęściej spotyka się właśnie fioletowe i żółte odmiany tej rośliny. Owoce marakui różnią się wymiarami, pomiędzy śliwką węgierką a grejpfrutem. Charakteryzują się mocno błyszczącą skórką, zwłaszcza gdy są jeszcze młode, a dojrzewając stają się bardziej pomarszczone. Ich smak jest zwykle dość cierpki, ale również odświeżająco kwaśny. Wraz z dojrzewaniem marakuja smak wyraźnie się zmienia, a w ostatnim okresie staje się lekko sfermentowany.
Marakuja jest bardzo chętnie spożywana bez jej wcześniejszego przetwarzania, dzięki czemu zachowuje swoje najważniejsze właściwości odżywcze. Znacznie częściej jednak można spotkać wykonywany z niej sok, który również posiada doskonałe właściwości smakowe o dietetyczne. W przemyśle kosmetycznym wykorzystuje się olejek z pestek marakui, a także wykonywane z niej ekstrakty.
Marakuja posiada galaretowaty miąższ owocowy, który bez trudu można wyjąć za pomocą łyżki stołowej. Ostrożnie ogrzewając miazgę w kuchence mikrofalowej sprawiamy, że staje się on bardziej wodnisty i łatwiej wyodrębnić z niego nasiona. Nasiona są czasami wykorzystanie jako ozdoby. Generalnie jednak owoce męczennicy uznawane są nie tylko za bardzo smaczne i przydatne w kuchni, ale również niezwykle zdrowe. Poniżej przedstawiamy ich najważniejsze właściwości.
Marakuja – Właściwości i zastosowania
Marakuja posiada wiele cennych składników aktywnych, które stanowią p jej potencjale zdrowotnym i pielęgnacyjnym. Poniżej prezentujemy najważniejsze właściwości owocu w tym zakresie.
Ochrona przed utleniającym działaniem wolnych rodników
Owoce marakui są bogate w witaminę C, czyli naturalny składnik czynny o właściwościach przeciwutleniających, który chroni organizm przed szkodliwymi skutkami działania wolnych rodników. Wolne rodniki są odpowiedzialne m.in. za przedwczesne oznaki starzenia, a witamina C wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Jedna porcja owocu dostarcza wystarczającej na cały dzień ilości witaminy. Warto przy tym pamiętać, że świeże owoce marakui posiadają dużo więcej właściwości odżywczych, niż te spożywane w przetworach.
Powodowane przez wolne rodniki szkody dla organizmu mogą prowadzić do wielu schorzeń zwyrodnieniowych, przewlekłych chorób i dolegliwości, a także osłabiać układ odpornościowy. Przypisuje się im często choroby tętnicy wieńcowej, choroby Alzheimera, choroby sercowo-naczyniowe, zapalenie stawów, demencję, jak również problemy z cukrzycą. Z tego właśnie względu dieta bogata w takie owoce jak marakuja wzmacnia barierę ochronną organizmu, ograniczając ryzyko rozwoju wielu problemów zdrowotnych.
Wzmocnienie układu sercowo-naczyniowego
Zawarte w marakui naturalne substancje czynne pozwalają obniżać napięcie naczyń krwionośnych, głównie dzięki obecnych w nasionach polifenolom. Umożliwiają one także korzystne rozluźnienie mięśni gładkich, a dzięki zmniejszeniu naprężenia naczyń możliwe jest przywrócenie prawidłowego działania układu wieńcowego. Zawarte w owocach marakui składniki naturalne nie tylko zwiększają skuteczność pracy jelit, ale także przyczyniają się do lepszej ochrony przed zbyt wysokim poziomem cholesterolu.
Sok z liści passiflory zawiera cenne alkaloidy, które m.in. pozwalają na redukowanie poziomu ciśnienia krwi. Wykazują działanie uspokajające i rozkurczowe. Z tego względu ekstrakty z liści tej rośliny są w wielu krajach dość powszechnie stosowane jako jeden z podstawowych składników wielu leków.
Również skórka owoców marakui składa się z kilku podstawowych kwasów, a także związków chemicznych, które mogą pomóc w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi. Dostarcza ona również większych ilości flawonoidów, które zachowują się jak naturalne leki przeciwhistaminowe. Zawarte w niej przeciwutleniacze zapewniają również naturalną ochronę serca i całego układu naczyniowego.
Zwiększenie efektywności ochrony przed nowotworami
Amerykańskie badania nad działaniem ekstraktu z żółtych owoców passiflory wykazały, że może on skutecznie neutralizować rozwój komórek nowotworowych. Wskazano, że o skuteczności marakui stanowią zawarte w niej związki fitochemiczne, takie jak karotenoidy oraz polifenole, które mogą być odpowiedzialne za ten niezwykle cenny efekt ochronny.
Wyciągi z rodziny roślin kwiatowych męczennicy są jednymi z nielicznych składników naturalnych, które wykazują cytotoksyczność wobec ludzkich komórek raka prostaty.
Wspomaganie pracy jelit
Nasiona marakui zawierają cenny błonnik, w ilości nawet ponad 64 % całości swojej masy. Błonnik nierozpuszczalny z pestek owoców marakui może stanowić skuteczny składnik działający w celu wzmocnienia funkcji jelit, jak również ogólnego zdrowia.
Spożywanie błonnika może zwiększyć działanie amylazy w jelitach i obniżyć pH oraz zredukować poziom amoniaku. Amylazy stanowią kluczowe enzymy, wymagane dla prawidłowego trawienia pokarmu, przy procesie transformacji cukrów złożonych do cukrów prostych.
Spadek pH i amoniaku pomaga w równoważeniu poziomu bakterii w jelicie, jak i zmniejsza ryzyko nowotworów okrężnicy. Ponadto, nierozpuszczalny błonnik pomaga z regularnym wypróżnianiu i zapobiega powstawaniu hemoroidów. Może również pomóc w pozbywaniu się z organizmu szkodliwych toksyn.
Przeciwdziałanie astmie
Aktualne badania naukowe potwierdzają, że marakuja może być skutecznym wsparciem dla osób cierpiących na astmę. Skórka tego owocu zawiera grupę substancji aktywnych, które skutecznie pomagają w łagodzeniu objawów tej niezwykle uciążliwej dolegliwości.
Podczas amerykańskich badań u osób z astmą testowano implementację ekstraktu z passiflory, a chorzy doświadczyli znacznie większego zmniejszenia objawów, niż ci, którzy dostali placebo. Marakuja oprócz właściwości przeciwalergicznych wykazuje również naturalne właściwości przeciwgrzybiczne.
Spowalnianie efektów starzenia skóry
Oprócz ochrony przed wolnymi rodnikami, a tym samym przed wieloma chorobami, nasiona marakui mogą również zaoferować cenne korzyści kosmetyczne, zatrzymując przedwczesne powstawanie zmarszczek, wywoływane głównie przez promieniowanie UV. Z tego względu w wielu pielęgnacyjnych kosmetykach naturalnych można spotkać zarówno ekstrakt z marakui, jak i olejek z nasion marakui.
Warto tu zauważyć, że w wyniku ekspozycji na promienie UV organizm ludzki produkuje znaczne ilości enzymów, znanych jako metaloproteinazy, które pomagają przywrócić zniszczonej słońcem skórze kolagen. Jednak nie wszystkie metaloproteinazy wywołują korzystne efekty dla naszej urody. Wiele z nich w rzeczywistości rozbija cząstki elastyny i kolagenu, co może ostatecznie prowadzić do szybszego powstawania zmarszczek. Neutralizacja wolnych rodników pozwala tym samym na skuteczną ochronę przed powstawaniem niekorzystnych typów metaloproteinazy, które szkodzą wyglądowi skóry.
Zwalczanie bezsenności
Bezsenność jest postrzegana jako długotrwały braku zdolności do spania i głębokiego wypoczynku lub spanie w krótkich okresach czasu. Czasami związana jest z chorobami układu krążenia, a także podwyższonym ryzykiem niewydolności serca, powstawania wyższego poziomu ciśnienia skurczowego krwi pod wieczór, a także nieregularnych skoków poziomu ciśnienia krwi w ciągu dnia.
Medycyna ludowa tradycyjnie wykorzystuje kwiaty marakui jako naturalnego wsparcia dla procesu snu i głębokiej relaksacji. Herbaty z passiflory są zwykle wykorzystywane jako naturalne środki uspokajające i przywołujące sen, a uzyskiwany dzięki nim efekt relaksacyjny przyczyniać się może do szybszego i głębszego zaśnięcia. Warto jednak zawsze pamiętać o konsultacji się z lekarzem przed wykorzystaniem wszelkiego rodzaju ziołowych suplementów zdrowia w przypadku poważnych problemów zdrowotnych.
Zmniejszanie uczucia niepokoju
Uczucie lęku jest bardzo częstym zjawiskiem, które może przyjmować bardzo różne natężenia. Szeroki zakres niekorzystnych uczuć, od zwykłego niepokoju, aż po strach, bardzo negatywnie wpływają na zdrowie psychiczne i fizyczne. Oddziałują na nasze samopoczucie, a także zachowanie. Mogą także być przyczyną wielu poważnych chorób. Stale towarzyszący niepokój może być niezwykle destrukcyjny i bardzo negatywnie oddziaływać na codzienne życie.
Permanentne uczucie niepokoju może powodować podwyższenie poziomu ciśnienia krwi, a nawet prowadzić do niebezpiecznego nadciśnienia. W takim przypadku znacznie łatwiej o niezwykle niebezpieczny udar, a także uszkodzenie naczyń krwionośnych, m.in. w nerkach oraz sercu.
Dotychczasowe badania wykazały, że ekstrakt z purpurowej odmiany męczennicy pozwala zmniejszać u szczurów laboratoryjnych zachowania związane z lękiem, bez zakłócania procesu pamięci. Oczywiście, określenie w jaki dokładnie sposób marakuja działa na człowieka wymaga dalszych poszukiwań, jednak doświadczenia medycyny ludowej potwierdzają jej skuteczność. Herbata z passiflory stosowana jest czasem właśnie do zmniejszania objawów niepokoju. Uznaje się nawet, że w niektórych przypadkach ekstrakt z passiflory może być tak samo skuteczny jak niektóre leki na receptę.
Łagodzenie niedokrwistości
Do anemii dochodzi, gdy zmniejsza się ilość czerwonych krwinek, a nawet stężenie hemoglobiny. Hemoglobina pomaga w transporcie tlenu i jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niedokrwistość to jedna z najbardziej typowych problemów zdrowotnych, głównie w krajach słabiej rozwiniętych, gdzie jakość pożywienia jest niska lub go brakuje. Problem ten może również dotykać osób, które nie jedzą mięsa i nie bilansują swojej diety we właściwy sposób.
Marakuja to świetne źródło roślinnego żelaza, dzięki czemu skutecznie pomaga w zwalczaniu anemii. Mężczyźni potrzebują około 6 miligramów żelaza każdego dnia, a kobiety nawet 8,1 miligramów. Dieta wegetariańska mogłaby dostarczyć wystarczającą ilość żelaza, jednak pod warunkiem dodania do niej pełnoziarnistych zbóż oraz odpowiednich warzyw, takich jak brokuły czy czerwone buraki. Alternatywą jest również passiflora, gdyż filiżanka surowego miąższu marakui oferuje prawie 4 miligramy żelaza. Dodatkowo, zawartość witaminy C pomaga również organizmowi znacznie lepiej wchłonąć ten kluczowy przy zwalczaniu anemii pierwiastek.
Pomoc w utracie nadmiernej wagi ciała
Dla wszystkich kontrolujących masę ciała, a nawet próbujących schudnąć, śmiało można polecić owoce marakui. Pomimo dużej ilości kwasów tłuszczowych, ich wartość energetyczna to jedynie 97 kalorii na 100 g! Zawierają one również bardzo małą ilość sodu oraz zapewniają sporo węglowodanów, jak również cukrów naturalnych.
Marakuja wpływać może również na zmniejszenie poziomu cholesterolu w organizmie, a dzięki wysokiej zawartości błonnika szybko zaspokaja głód i daje poczucie sytości.
Marakuja – Wartości odżywcze
Marakuja dostarcza organizmowi dużych dawek witaminy A oraz C. Witamina A pomaga pozbywać się wolnych rodników, które mogą powodować podrażnienia skóry, uszkodzenia tkanek, ale również pozwala wzmacniać wzrok. Jednocześnie Witamina C regeneruje tkanki oraz pomaga w zapobieganiu chorób układu krążenia.
Nasiona passiflory są dobrym sposobem uzyskania błonnika, którego organizm potrzebuje do oczyszczania jelita grubego, poprawy trawienia pokarmu, jak również w pomocy w zapobieganiu atakom serca i arytmii, a także zapobiega nowotworom i wzmacnia kości.
Poniżej przedstawiamy właściwości odżywcze owoców marakui na 100 g:
Wartość energetyczna: 97 kcal,
- Tłuszcz: 0,7 g,
- Cholesterol: 0g,
- Sód: 28 mg,
- Potas: 348 mg,
- Węglowodany: 23 g,
- Błonnik: 10 g,
- Żelazo: 1,6 mg,
- Białko: 2,2 g.
Marakuja – Ewentualne efekty niepożądane
Generalnie nie zaobserwowano negatywnego wpływu spożywania owoców passiflory. Szczególną ostrożność należy jednak zachować przy pierwszym użyciu tej rośliny, szczególnie w przypadku potrzeby prowadzenia pojazdu lub obsługi maszyn. Ostrożność wymaga poznania reakcji własnego organizmu na naturalne związku aktywne, zawarte w zjedzonym owocu, zastosowanym olejku z marakui lub ekstrakcie roślinnym.
Wykorzystanie tej konkretnej rośliny wraz z lekami uspokajającymi na receptę generalnie nie jest zalecane, ze względu na zwiększenie rezultatów działania. Herbaty z marakują nie mają żadnych istotnych ograniczeń i przeciwwskazań do stosowania. Poleca się zwykle 2-3 szklanki napoju w ciągu dnia.
Jak najlepiej spożywać owoce męczennicy?
Pyszny miąższ marakui znajduje się pod ciemnofioletową, gorzką skórą. Ma wyraźnie egzotyczny smak, lekko pomarańczową konsystencję papki, a nasiona są fantastyczne, szczególnie jako dodatek do deserów owocowych, sorbetów, napojów, a także sosów do owoców morza. Około 5 cm owoc zwiera ok 1 łyżki miąższu. Świeże owoce mają najwięcej wartości odżywczych i mogą być spożywane bez przetwarzania termicznego.
Kupując świeży owoc warto wybierać względnie największe sztuki, z silnie pomarszczoną skórką, gdyż jej pomarszczenie oznacza dojrzałość. Po zakupie należy je również odpowiednio przechowywać.
Pokrój owoce męczennicy na dwie części za pomocą noża, a następnie wyjmij miąższ łyżeczką. Możesz użyć również drobnego sitka do przetarcia miąższu i usunięcia drobnych ziarenek. Tak przygotowany owoc dodawaj do sałatek, deserów, jogurtu, napojów oraz sosów.
Pochodzenie i historia upraw marakui
Chociaż pochodzenie rośliny passiflory jest nieznane, zwykle uważa się ją za pochodzącą z Brazylii. Obecnie marakuja jest uprawiana niemal w każdym egzotycznym zakątku świata. Nazwa marakuja stosowana jest w Ekwadorze, Brazylii i Wenezueli, na Hawajach to parcha, a w Puerto Rico to chinola lub parchita.
na Hawaje passiflora została przywieziona w 1880 roku i szybko stała się popularna w domowych ogrodach. Bardzo szybko się zaaklimatyzowała w niemal idealnym środowisku Hawajów, a obecnie można ją spotkać dziko rosnącą na wszystkich wyspach hawajskich. W 1951 roku Uniwersytet Hawajski wybrał owoce męczennicy jako najlepsze do poprawy upraw rolniczych, a także podjął się produkcji głęboko mrożonych koncentratów z soku z marakui. Do 1958 marakuja rosła już na 490 ha, a także rozwinęła się związana z nią cała gałąź przemysłu.
Niestety nie było długoterminowego sukcesu. Wirusy szkodzące roślinom, a także wyższe koszty pracy oraz dynamicznie rosnąca wartość gruntów uprawnych przyczyniły się do wyeliminowania tej konkretnej branży przemysłu. Obecnie marakuja zniknęła całkiem z upraw na Hawajach, jednak wytwarzane z niej produkty wciąż są chętnie importowane i spożywane na tych malowniczych wyspach. Hawaje mają na świecie największe zużycie na soku z marakui na jednego mieszkańca.
Australia to kolejny obszar o większym wykorzystaniu marakui, którą zaczęto tam uprawiać na koniec XIX wieku. W1943 roku uprawy zostały jednak zdziesiątkowane przez wirusa. Mimo, że niektóre gospodarstwa zostały odbudowane, nie zdołano powrócić do dawnych poziomów produkcji.
Od połowy XX wieku uprawa marakui stała się powszechna w Kolumbii oraz Wenezueli. Nieco później przeniosła się do Ekwadoru, który stał się największym jej producentem. Ekwador jest obecnie głównym eksporterem koncentratu marakui.
Rodzaje i odmiany passiflory
Do rodzaju Passiflora (Passifloraceae) należy ponad 60 odmian roślin. Wiele z nich może posiada walory głównie dekoracyjne, a niektóre posiadają znacznie większą wartość użytkową. Poniżej przedstawiamy najczęściej spotykane odmiany marakui.
Marakuja filetowa lub purpurowa
Purpurowa odmiana męczennicy jadalnej przypomina lianę, której łodygi mają 20, 50, a nawet 80 metrów długości. Purpurowa marakuja ma malutkie i owalne owoce, o długości 4-9 cm oraz średnicy 4-7 cm. Posiada ona kruchą i aromatyczną owocnię, cechuje się czarno-żółtym miąższem, stanowiącym ok. 35-50% wagi całego owocu. Najczęściej pochodzi z południowej Brazylii, a także północnej Argentyny i Paragwaju. Może być uprawiana na wielu egzotycznych i subtropikalnych obszarach i toleruje niewielki mróz, dzięki czemu można ją spotkać w wyższych szerokościach geograficznych. Marakuja purpurowa często pokrywa elewacje budynków w Australii i Kenii.
Marakuja żółta
Żółta marakuja to męczennica jadalna, znana wśród botaników jako f. flavicarpa. Jej owoce są owalne i nieco podłużne, o gładkiej powierzchni i żółtej barwie. Często uważane są za bardziej atrakcyjne w porównaniu z fioletową odmianą marakui. Owocnia jest trudniejsza do zerwania, a także sam owoc jest większy, bo może wynosić 6-12 cm długości, a także 4-7 cm średnicy. Waży od 60 do 150 g. Żółta marakuja wymaga wyższych zakresów temperatury wegetacji, w granicach 20-34°C i rośnie znacznie lepiej na małych wysokościach.
Słodka odmiana marakui
Słodkie owoce męczennicy lub granadilli, określanych męczennicą języczkowatą, dość łatwo można spotkać rosnącą dziko na rozległych rejonach od Meksyku do Boliwii, a także Wenezueli. Owoce są zarówno kuliste jak i owalne, w zakresie od 5 do 9 cm długości. Owocnia jest cienka i łamliwa, ma małe blade plamy, często w barwach brązowych, pomarańczowych i fioletowych. Blady miąższ jest pachnący, a także nieco kwaskowaty, dzięki czemu jest ceniony za właściwości odświeżające. Owoce tej odmiany dość łatwo jest przechować. Słodka marakuja rośnie na wysokości od 1 400 do 2 200 m w pobliżu równika, a w ekstremalnych warunkach nawet na 3 000 m i 70% wilgotności względnej. Może przetrwać bardzo krótkie i niezbyt intensywne mrozy. Uprawy tej odmiany passiflory pozwalają zbierać 10-15 ton z każdego hektara rocznie.
Męczennica miękka
Męczennica miękka (P. mollissima) rośnie głównie w Kolumbii, Ekwadorze, Boliwii i Peru. Charakteryzuje się podłużnymi owocami, w zakresie 6-10 cm długości oraz 3-5 cm średnicy. Ważą one średnio w granicach 50-150 g. Owoc jest bladożółty, lub znacznie rzadziej zielony, a skórka jest lekko włochata. Miąższ stanowi 60% wagi owocu i posiada kolor różowo-łososiowy do ciemno-pomarańczowego. Ma niższy poziom kwasowości i jest bardzo przyjemnie pachnąca.
Marakuja olbrzymia
Giant granadilla (P. quadrangularis) rośnie głównie w Brazylii, ale także w innych krajach Ameryki Południowej oraz w Indiach Zachodnich. Owoc jest żółtawo-zielony, czasem różowawy, w kształcie owalnym i podłużnym. Może mieć długość od dwudziestu do trzydziestu cm, a także nawet do 18 cm średnicy. Średnio waży ok. 2,8 kg, jednak może osiągnąć nawet 4 kg. Miąższ jest blady, biały do pomarańczowego, a także słodki i kwaskowaty równocześnie. Smak zazwyczaj nieco się różni od innych rodzajów passiflory.
Źródła
Evaluation of nutritional and antioxidant properties of the tropical fruits banana, litchi, mango, papaya, passion fruit and pineapple cultivated in Réunion French Island. Food Chem. 2016 Dec 1;212:225-33. doi: 10.1016/j.foodchem.2016.05.147. Epub 2016 May 25.
Passiflora edulis seed oil from west Cameroon: Chemical characterization and assessment of its hypolipidemic effect in high-fat diet-induced rats. Food Sci Nutr. 2019 Oct 22;7(11):3751-3758. doi: 10.1002/fsn3.1234. eCollection 2019 Nov.
Free radicals, antioxidants and functional foods: Impact on human health. Pharmacogn Rev. 2010 Jul-Dec; 4(8): 118–126. doi: 10.4103/0973-7847.70902
Flavonoids–food sources and health benefits. Rocz Panstw Zakl Hig. 2014;65(2):79-85.
Carotenoids and colon cancer. Am J Clin Nutr. 2000 Feb;71(2):575-82.
Passion fruit-like exosome-PMA/Au-BSA@Ce6 nanovehicles for real-time fluorescence imaging and enhanced targeted photodynamic therapy with deep penetration and superior retention behavior in tumor. Biomaterials. 2019 Nov 9:119606. doi: 10.1016/j.biomaterials.2019.119606. [Epub ahead of print]
Fiber and prebiotics: mechanisms and health benefits. Nutrients. 2013 Apr 22;5(4):1417-35. doi: 10.3390/nu5041417.
Development of a chitosan hydrogel containing flavonoids extracted from Passiflora edulis leaves and the evaluation of its antioxidant and wound healing properties for the treatment of skin lesions in diabetic mice. J Biomed Mater Res A. 2019 Nov 20. doi: 10.1002/jbm.a.36845. [Epub ahead of print]
Fruit Polyphenols: A Review of Anti-inflammatory Effects in Humans. Crit Rev Food Sci Nutr. 2016;56(3):419-44. doi: 10.1080/10408398.2013.767221.
Effectiveness of Passion Fruit Peel Flour (Passiflora edulis L.) versus Turmeric Flour (Curcuma longa L.) on Glycemic Control: Systematic Review and Meta-Analysis. Curr Diabetes Rev. 2019 Oct 26. doi: 10.2174/1573399815666191026125941. [Epub ahead of print]
Passiflora caerulea L. fruit extract and its metabolites ameliorate epileptic seizure, cognitive deficit and oxidative stress in pilocarpine-induced epileptic mice. Metab Brain Dis. 2019 Nov 14. doi: 10.1007/s11011-019-00501-5. [Epub ahead of print]
Impregnation of passion fruit bagasse extract in alginate aerogel microparticles. Int J Biol Macromol. 2019 Nov 9. pii: S0141-8130(19)36985-5. doi: 10.1016/j.ijbiomac.2019.11.070. [Epub ahead of print]
Health benefits of dietary fiber. Nutr Rev. 2009 Apr;67(4):188-205. doi: 10.1111/j.1753-4887.2009.00189.x.
Uwielbiam smak marakui. Ciekawe że sam owoc jest prawie pusty w środku i niewiele można posmakować.
Trzeba przyznać że świeża marakuja w Polsce trzyma cenę. Widziałam 3 zł za szt. Trochę sobie liczą, a jedzenia niewiele.