Bazylia to niezwykle popularna roślina zielna, znana przede wszystkim ze swych wyjątkowych walorów smakowych. Od wieków wykorzystuje się jednak również jej cenne właściwości lecznicze. Popularna nalewka bazyliowa wspomaga m.in. regulację procesów trawienia, likwiduje wzdęcia i wiatry, a także wpływa na poprawę wydzielanie soków żołądkowych oraz działa rozkurczowo na przewód pokarmowy. Dzięki obecności kamfory wspomaga także leczenie kaszlu.
Bazylia pospolita to dość charakterystyczna roślina zielna, zwana również bazylkiem ogrodowym, bazylią właściwą, bazylią anyżową, bazylią wonną i bazyliką. Posiada ciemnozielone jajowate lub romboidalne liście, a także delikatne, czerwonawe lub żółtawobiałe kwiaty, koliście zebrane na szczycie łodygi. Jest to rosnąca do ok. 1,5 m wysokości roślina dwuletnia, która kwitnie w lipcu. W tym czasie zaleca się jej ścięcie, ususzenie i przechowywanie w zamkniętym pojemniku.
Surowcem zielarskim jest ziele bazylii Basilici herba, z reguły pozyskiwane z dużych upraw surowcowych. Dla własnych potrzeb można ją także z powodzeniem uprawiać w ogródku i na działce ogrodniczej, a także w doniczkach na balkonie. Bazylia to oczywiście również niezwykle aromatyczna przyprawa, najczęściej wykorzystywana w kuchni włoskiej, prowansalskiej, a nawet tajskiej. Dzięki obecności wielu cennych składników aktywnych doskonale wpływa na wiele funkcji organizmu, a przede wszystkim wspomaga procesy trawienia. Z tego też względu, nalewka bazyliowa uważana jest za doskonały, domowy środek leczniczy, wspomagający leczenie problemów gastrycznych.
Podstawowe substancje czynne i działanie bazylii
Ziele bazylii zawiera do ok. 1,5% olejków eterycznych, w którym znaleźć możemy przede wszystkim cenny linalol, kamforę i eugenol. Ponadto, zawiera także takie substancje jak garbniki, saponiny, flawonoidy i glikozydy, ale także kwasy organiczne oraz enzymy. Ziele to jest również bogate w składniki mineralne, a przede wszystkim potas, fosfor, magnez i wapń.
Bazylia przede wszystkim skutecznie reguluje trawienie i działa wiatropędnie, a także pozwala zapobiegać wzdęciom. Wspomaga ponadto układ odpornościowy, zapobiega infekcjom oraz naturalnie uspokaja.
Nalewka bazyliowa zalecana jest przede wszystkim przy różnego rodzaju zaburzeniach trawienia i stanach zapalnych błon śluzowych. Może być także używana jako domowy środek rozkurczowy, pozwalający ułatwić trawienie i wzbudzić apetyt apetyt. Nieco rzadziej stosowana jest przy wspomaganiu leczenia dolegliwości górnych dróg oddechowych, a głównie kaszlu. Łagodzić może stany zapalne dróg moczowych, dolegliwości związane z nieżytem żołądka, czy łagodzeniu zaparć. Niektóre źródła wskazują na jej skuteczność działania w zakresie łagodzenia dolegliwości na tle nerwowym, bólu żołądka, oraz wątroby i jelit. Może być także pomocna w stanach przygnębienia i lęku, a także wyczerpania nerwowego.
Nalewka bazyliowa – Przepis
Najczęściej zaleca się, żeby przeznaczone do wykonania nalewki leczniczej ziele bazylii pochodziło z własnej uprawy lub znanego źródła ekologicznego. Dla własnych potrzeb można z powodzeniem korzystać z roślin uprawianych na balkonie w doniczkach lub w przydomowym ogródku. W przypadku posiadania działki ogrodniczej warto wydzielić obszar kilku m² i posadzić lub posiać na nim różnorodne zioła, np. bazylię, melisę, miętę, tymianek, czy majeranek. Ostatecznie, potrzebny surowiec zielny można zakupić w sprawdzonym sklepie zielarskim lub sklepie warzywnym.
Do przygotowania nalewki bazyliowej potrzebujemy:
- 100 g wysuszonych liści lub 200 g dobrze ulistnionego suchego ziela, najlepiej pochodzącego z górnych części łodyg,
- 1 litr białego wina gronowego.
Ziele bazylii umieszczamy w odpowiedniej wielkości słoju i zalewamy winem. Można do całości dodać kilka goździków i ewentualnie ok. 50 ml koniaku lub winiaku. Po zakręceniu słoja odstawiamy go na ok. 2-3 tygodnie, żeby całość dobrze się przemacerowała. Należy także pamiętać, by co kilka dni słojem dobrze wstrząsnąć. Po okresie maceracji zioła trzeba odłowić i dokładnie wycisnąć do płynu, po czym całość przecedzić przez gazę lub bibułę filtracyjną. Uzyskana nalewka bazyliowa powinna być przelana do butelek z ciemnego szkła, a następnie warto je właściwie oznaczyć. Butelki zaleca się przechowywać w zaciemnionym i chłodnym miejscu.
Sposób użycia i stosowanie nalewki bazyliowej
Nalewkę z bazylii najczęściej zaleca się stosować 2-3 razy dziennie po ok. 20-25 ml, co stanowi pojemność małego kieliszka lub dwóch łyżek stołowych. Wykorzystuje się ją głównie jako domowy środek pobudzający wydzielanie soku żołądkowego i regulujący trawienie. Poleca się ją także stosować na schorzenia pochodzenia nerwowego, przy bólach żołądka, wątroby i jelit, jak również przy przeziębieniu czy uporczywym kaszlu. Nalewka z bazylii wykazuje cenne działanie rozkurczające i wykrztuśne.
