Nalewka imbirowa to znakomita propozycja wzmocnienia organizmu na długie zimowe wieczory, jesienne słoty i wiosenne roztopy. Oprócz wyjątkowych walorów smakowych, doskonale rozgrzewa, zwiększa apetyt, a także niweluje problemy trawienne. Bardzo często poleca się jej stosowanie w celu ogólnego wzmocnienia organizmu. Poniżej przedstawiamy najważniejsze właściwości imbiru oraz przepis i zastosowania dla leczniczej imbirówki.
Imbir (łac. Zingiber officinale) prawdopodobnie wywodzi się z Azji, jednak dzisiaj jest uprawiany w wielu rejonach tropikalnych, m.in. w Afryce, Indiach, Chinach czy na Jamajce. Już od czasów starożytnych jest to uznana roślina lecznicza i ceniona przyprawa kuchenna.
W Indiach, Tybecie i Chinach należała do najwartościowszych surowców leczniczych. W medycynie chińskiej od przeszło 2500 lat imbir stosowany jest przy zaburzeniach układu pokarmowego, chorobach układu oddechowego, a także przy łagodzeniu bólu zębów, jako środek zapobiegający łysieniu oraz jako lek o działaniu przeciwreumatycznym i przeciwwymiotnym. W tradycyjnej japońskiej medycynie stosuje się go jako lek o działaniu przeciwgorączkowym, hamujący kaszel, upłynniający wydzielinę, rozgrzewający, a także przy schorzeniach dróg moczowych oraz dolegliwościach trawiennych. W kulturze arabskiej imbir uważany jest ponadto za silny afrodyzjak.
Jednym z najlepszych sposobów na uzyskanie z niego maksymalnych korzyści zdrowotnych z pewnością może być lecznicza nalewka imbirowa.
Imbir – Właściwości i zastosowania
Surowcem leczniczym jest kłącze imbiru, z którego otrzymuje się ok. 0,6-3% olejku eterycznego oraz substancje nielotne – żywice. Skład chemiczny olejku imbirowego uzależniony jest jednak od miejsca pochodzenia i wegetacji rośliny. Najliczniej reprezentowanymi grupami związków, odpowiedzialnymi jednocześnie za jego aromat, są seskwiterpeny, czyli zingiberen, zingiberal i kurkumen. Znaleźć w nim można także aldehydy, alkohole i monoterpeny, takie jak cytral, limonen, linalol i kamfen. Jednak głównymi składnikami aktywnymi biologicznie są gingerole oraz powstające z nich w procesie odwodnienia shogaole. Substancjom tym przypisuje się główne działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwbólowe imbiru. Poza tym, w kłączu imbiru znaleźć można pewne ilości wolnych kwasów tłuszczowych, lecytyny, niacyny, witaminy A, a także minerałów, np. magnez, wapń i żelazo.
Imbir jest obecnie przyprawą znaną praktycznie na całym świecie, zwłaszcza w Indiach, gdzie spożycie dobowe wynosi 8-10 g świeżego kłącza na osobę. Ze względu na charakterystyczny, nieco cytrynowy, lekko gorzki i palący smak oraz silny aromat kłącze tej rośliny wykorzystywane jest jako składnik wielu potraw. Młode kłącza można spożywać jako warzywo, kandyzować lub zaprawiać w syropie. Natomiast starszy imbir stosuje się do pierników, deserów, zup i pieczonego mięsa. Ten wyjątkowa przyprawa służy także do produkcji piwa typu ginger ale, a także miodów pitnych oraz nalewek imbirowych. Wchodzi również w skład mieszanki przypraw curry.
Imbir od dawna znajduje także zastosowanie w produkcji kosmetyków i preparatów wyszczuplających. Przede wszystkim pobudza krążenie, przyśpiesza spalanie tłuszczu, działa przeciwzmarszczkowo, a także pomaga w walce z celulitem. Według starożytnej medycyny hinduskiej przyczyną wielu chorób są toksyny, powstające z zalegających w organizmie resztek pokarmowych. Dlatego właśnie szczególnie cenione są rośliny przyprawowe z rodziny imbirowatych, czyli właśnie imbir, ale także kurkuma i kardamon, które nie tylko regulują procesy metaboliczne i działają przeciwzapalnie, ale również oczyszczają organizm z toksyn.
Nalewka imbirowa – Przepis i najważniejsze wskazówki
Imbir jest powszechnie dostępny w różnych postaciach – zmielonej, suszonej i świeżej w kawałkach. Można go kupić nie tylko w sklepach zielarskich, ale również w licznych sklepach spożywczych i marketach. Do Polski importowany jest dzisiaj w dużych ilościach, nie powinno być zatem problemów z jego nabyciem. Podobnie z dużą łatwością można nabyć owoce kardamonu malabarskiego. Warto jednak pamiętać, że jedynie kardamon malabarski, który jest jedną z odmian kardamonu indyjskiego, jest najbardziej wartościowy.
Do przygotowania leczniczej imbirówki należy zastosować:
- 25 g zmielonego kłącza imbiru,
- 5 g owoców kardamonu (nasiona),
- 1 litr 70%-owego spirytusu,
- 20 dag cukru,
- 5 g cukru waniliowego – 1 torebka,
- ½ litra wody.
W pierwszej kolejności imbir i kardamon wrzucamy do odpowiednio dużego słoja i zalewamy spirytusem. Po szczelnym zamknięciu słój odstawimy w ciepłe miejsce i pozostawiamy do maceracji przez ok. 1 miesiąc. Po tym czasie przygotowujemy gorący syrop z cukru, wody i cukru waniliowego. Macerat z imbirem i kardamonem przecedzamy przez gazę lub bibułę filtracyjną, a następnie przelewamy do gorącego syropu. Naczynie szczelnie zamykamy, pozostawiając nalewkę na 3 miesiące do pełnego dojrzenia. Po upływie tego czasu leczniczą imbirówkę przelewamy do ciemnych butelek z dobrym zamknięciem i odpowiednio oznakowujemy.
Według uznania nalewka imbirowa może być na wiele sposobów modyfikowana, np. poprzez dodanie do niej 5 g ziela oregano, ziela angielskiego, laski wanilii i kilku goździków. W innym wariancie do imbiru dodajemy 1 cytrynę, dwa starte, słodkie jabłka i pół szklanki płynnego miodu, a zamiast spirytusu dodajemy 1 litr 40%-owej czystej wódki.
Sposób użycia i zastosowanie nalewki imbirowej
Nalewkę imbirową najczęściej poleca się pić 2-3 razy dziennie po ok. 10 ml, czyli mniej więcej 1/2 małego kieliszka 25 ml. Stosuje się ją z niewielką ilość wody lub cukru, najlepiej schłodzoną do temperatury 10-12ºC. Zalecana jest przede wszystkim przy zaburzeniach trawiennych, w przypadkach niestrawności, wzdęciach, kolce jelitowej, nudnościach i wymiotach, a także pomocniczo w bólach głowy. Nalewka może w naturalny sposób wzmacniać żołądek, pobudzać wydzielanie soku żołądkowego, co wpłynie pozytywnie na poprawę trawienia i pracę wątroby. Wykazuje również bardzo cenne działanie bakteriobójcze. Nalewka imbirowa ma dość ostry smak z lekkim korzennym akcentem.
Działanie i przeciwwskazania do stosowania imbiru
Wiele ośrodków na całym świecie prowadzi badania nad skutecznością leczniczą imbiru. Niektóre z nich zostały potwierdzone badaniami laboratoryjnymi i klinicznymi. Aktywnym składnikom olejku przypisuje się działanie żółciopędne oraz pobudzające motorykę przewodu pokarmowego. Działa korzystnie na procesy trawienne, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, poprawia apetyt, zapobiega mdłościom. Skutecznie pomaga w niestrawnościach, wzdęciach, w kolce jelitowej, a także chorobie wrzodowej. Wykazuje również działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, napotne, wykrztuśne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe. Pomaga przy przeziębieniach, kaszlu, nieżytach gardła i oskrzeli. Pobudza układ odpornościowy organizmu, obniża stężenie cholesterolu we krwi, podnosi poziom testosteronu, dezynfekuje jamę ustną. Działa profilaktycznie w chorobie lokomocyjnej.
Przeciwwskazaniem jest uczulenie na imbir. Nie zaleca się stosowania preparatów imbiru kobietom w ciąży i kobietom karmiącym. Przy stosowaniu preparatów pochodzenia roślinnego należy brać pod uwagę możliwe interakcje z innymi lekami. Istnieje zagrożenie interakcji z lekami przeciwzakrzepowymi, ponieważ imbir może wydłużyć czas krwawienia. Również osoby z chorobami pęcherza żółciowego powinni zachować ostrożność i skonsultować zażywanie preparatów imbirowych z lekarzem.
