Nalewka melisowa – Przygotowanie i stosowanie

Melisa to popularna roślina zielna, którą można czasem spotkać dziko rosnącą na polach, ale przede wszystkim jest chętnie uprawiana na plantacjach, w ogrodach pszczelarskich, przydomowych ogródkach czy w donicach na balkonach. Stosuje się ją od stuleci, głównie do łagodzenia stresu i napięcia nerwowego oraz ułatwiania zasypiania. Często znaleźć ją można w rożnego rodzaju mieszankach ziołowych, ale także w postaci ekstraktu roślinnego. Jednym z najlepszych sposobów na wykorzystanie właściwości tej cennej rośliny może być właśnie nalewka melisowa.

Melisa znana jest również jako falownik lekarski, starzyszek, rojownik, matecznik, czy pszczelnik. Łodygi rośliny są owłosione i lekko kanciaste, a liście są ząbkowane i jasnozielone. Po roztarciu w palcach da się wyczuć wyraźnie cytrynowy aromat. Dorasta do ok. 1 metra wysokości, zakwitając w lipcu i sierpniu białymi, drobnymi kwiatkami, zebranymi w nibyokółki. W tym okresie najczęściej zaleca się zbiór surowca ziołowego. Su­rowcem zielarskim są bogatsze w związki aktywne liście melisy Melissae folium, ale także ziele melisy Melissae herba.

Domowa nalewka melisowa stanowi sprawdzony środek uspokajający i przeciwskurczowy, pozwalający tonizować czynności układu nerwowego. Sprawdza się w przypad­ku nerwic, zaburzeń rytmu serca i trawienia, także przy problemach z przewodem pokarmowym. Stosuje się ją również przy chorobie wrzodowej, w leczeniu schorzeń dróg płciowych, łagodzeniu bólów miesiączkowych, a także wyrównywaniu ciśnienia tętniczego. Poznajmy zatem najważniejsze właściwości tego wyjątkowego ziela, a także sposoby wykonania i stosowania tworzonych na jego bazie nalewek leczniczych.

Podstawowe substancje czynne i działanie melisy

Liście i ziele melisy zawierają dokładnie te same związki, jednak w istotnie różnych ilościach i proporcjach. Znaleźć w nich można przede wszystkim olejek ete­ryczny, który składa się m.in. ze związków terpenowych, linalolu i cytronelalolu. Swój charakterystyczny cytrynowy aromat zawdzięcza z kolei obecności cytralu. Ponadto, surowiec melisy bogaty jest w garbniki, gorycze i fenolokwasy, a w śród nich przede wszystkim kwas kawowy, rozmarynowy i ferulowy. Obecne są w nich również cenne związki triterpenowe, żywica, enzymy, sole mineralne, witaminy, śluzy, flawonoidy i kwasy organiczne, m.in. kwas melisowy. To dzięki tym związkom nalewka melisowa może być skutecznym środkiem leczniczym.

Melisa jako zielna roślina lecznicza bardzo dobrze znana była już w czasach starożytnych. Jej działanie opisywane było m.in. przez Hipokratesa i Dioskuridesa. Produkty z melisy działają przede wszystkim uspokajająco, ale także wiatropędnie, wzmacniająco, napotnie, przeciwbakteryjnie, przeciwskurczowo, przeciwwirusowo, przeciwzapalnie oraz moczopędnie. Stosuje się ją również w celu obniżenia ciśnienia krwi oraz regulacji metabo­lizmu wątroby.

Nalewka melisowa – Przepisy

Do przygotowania nalewki leczniczej najlepiej pozyskać niezbędną ilość surowca zielnego z własnego ogródka, ze skrzynek lub balkonowych doniczek. Można także poszukać w swojej okolicy upraw zielarskich. W osta­teczności, potrzebną ilość suszu zielnego melisy można zakupić w sklepie zielarskim, a świeże rośliny melisy w supermarkecie.

Nalewka z melisy – Przepis nr 1

Do przygotowania nalewki należy pozyskać:

• 150 g świeżych liści lub ziela melisy,
• jedną gałązkę mięty pieprzowej,
• 1/4 łyżeczki zmielonego ziela dziurawca,
• szczyptę zmie­lonego cynamonu.

Wszystkie powyższe składniki należy umieścić w garnku, a następnie całość zalać wystarczającą ilością wrzącej wody, by przykryć wszystkie zioła. Całość parzymy przez ok. 15-20 minut pod przykryciem. Uzyskany napar należy następnie ostudzić po ostudzeniu przecedzić , a zioła wycisnąć. W drugim naczyniu należy przygotować syrop z 0,5 kg cukru i pół litra wody, a następnie dodać niego świeży sok z 1 cytryny. W kolejnym kroku łączymy ze sobą napar z ziół i syrop oraz dodajemy do całości 0,5 l 96%-owego spirytusu. Nalewkę melisową powinno się odstawić na 2 tygodnie, do pełnego przegryzienia. Ostatecznie otrzymamy dość słodki, domowy produkt leczniczy o lekko cytrynowo-kawowym aromacie.

Nalewka z melisy – Przepis nr 2

Do przygotowania drugiego przepisu będziemy potrzebować:

• 30 g wysuszonych i rozdrobnionych liści melisy lekarskiej,
• pół łyżeczki wysuszonego i rozdrobnionego korzenia arcydzięgla,
• 1/4 łyżeczki owoców kolendry,
• mały kawałek kory cynamonu,
• szczyptę zmielonej gałki muszkatoło­wej,
• skórkę z ćwiartki cytryny,
• 1-2 goździk.

Wszystkie składniki należy umieścić w dużym, szklanym słoju i całość zalać 1 litrem 40%-owej czystej wódki. Po szczelnym zamknięciu naczynia, trzeba je odstawić na ok. 2 tygodnie. Po tym czasie wszystkie składniki należy silnie wycisnąć do płynu i całość przecedzić przez gazę lub bibułę filtracyjną. Uzyskana nalewka melisowa powinna zostać ponownie odstawiona na ok. 4 tygodnie. Po tym czasie można ją przelać do mniejszych butelek, najlepiej ciemnych i z dobrym zamknięciem. Nalewki z melisy najlepiej jest odpowiednio oznaczyć, uwzględniając datę wytworzenia i przeznaczenia.

Wino melisowe – Przepis nr 3

Do przygotowania wina melisowego należny przygotować 50 g wysuszonych, rozdrobnionych liści melisy, a następnie zalać je 1 butelką białego wytrawnego wina. Całość zaleca się macerować przez ok. jeden tydzień. Po tym czasie zioła należy wycisnąć, a nalewkę przecedzić przez gazę lub bibułę filtracyjną.

Sposób użycia i stosowanie nalewek z melisy

Nalewki melisowe najczęściej poleca się stosować się w przypadku bezsenności na tle nerwowym, a także w stanach pobudzenia nerwowego, lękach i nerwi­cach. Sprawdzają się także przy nieżytach przewodu pokarmowego, nieregularnych miesiączkach, astmie i schorzeniach serca. Na­lewki z melisy działają przede wszystkim uspokajająco, żółciopędnie, rozkurczowo, wiatropędnie i pobudzają wy­dzielanie soków trawiennych. Domowa nalewka melisowa może być z powodzeniem stosowana do łagodzenia depresji, regulowania rytmu serca oraz ciśnienia tętniczego. Doskonale sprawdza się ponadto w łagodzeniu zaburzeń procesów trawienia i przemiany materii. Poniżej przedstawiamy zalecane dawki:

• Nalewkę melisową według przepisu nr 1 najczęściej zaleca się pić 2-3 razy dziennie po 1/4 kieliszka 25 ml na jedną filiżankę przegotowanej wody.

• Melisówkę według przepisu drugiego należy stosować 2-3 razy dziennie po 1/4 kieliszka 25 ml – najczęściej jako środek wzmacniający i przywracający wigor, a także przyspieszający trawienie, pobudzający apetyt, a także łagodzący napięcie nerwowe.

• Wino melisowe najczęściej pije się kilka razy dziennie, w niewielkich dawkach po ok. 25 ml.