Papaja – Właściwości zdrowotne i pielęgnacyjne

Papaja, znana również jako melonowiec właściwy (Carica papaya L.), pochodzi z Ameryki Południowej, Środkowej i południowych rejonów Ameryki Północnej. Jej owalne lub gruszkowate jagody posiadają wspaniałe właściwości odżywcze i pielęgnacyjne. Poniżej przedstawiamy najważniejsze właściwości i zastosowania papai.

Istnieją dwie podstawowe odmiany papai – meksykańska, której owoce mogą ważyć nawet 5 kg, a także dużo mniejsza hawajska, którą można spotkać w sklepach spożywczych. Papaja znana jest nie tylko ze swojego słodkiego smaku, ale również z właściwości zmiękczających mięso.

Papaja drzewo czyli melonowiec właściwy

Melonowiec właściwy należy do niewielkiej rodziny roślin papajowatych, które swoimi rozmiarami przypominają drzewa. Łodygi roślin są puste w środku i osiągają wysokość nawet do 10 m. Charakteryzują się dynamicznym rozwojem, a pierwsze owoce można uzyskać już po 11 miesiącach. Owoc pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej, jednak obecnie uprawiany jest niemal we wszystkich tropikalnych rejonach świata.

Papaja drzewo posiada długoogonkowe liście, które wyrastają ze szczytu pros­tej, nierozgałęzionej łodygi. Kwiaty rośliny są rozdzielnopłciowe, a owocami są duże, owalne lub gruszkowate jagody, dorastające nawet do 30 cm długości. Owoce pokryte są zieloną skórką, a w środku znaleźć można liczne pestki.

Niedojrzały owoc jest zielony i nieco gorzki w smaku. Kiedy jest w pełni dojrzały, staje się bardziej pomarańczowy i przyjmuje kształt gruszki. Blado-pomarańczowy miąższ okala gniazdo nasienne, podobne nieco do melona. 100 g miąższu dostarcza 42 kcal wartości energetycznej.

Właściwości odżywcze papai

Wysoka zawartość witaminy C jest jedną z najmocniejszych stron papai., dzięki czemu jej spożywanie pozytywnie wpływa na zwalczanie infekcji, a także neutralizację wolnych rodników. Papaja posiada również znaczne ilości witaminy A, która wymagana jest dla zachowania zdrowej skóry, błon śluzowych i wzorku. Ponadto, zawiera cenny kwas foliowy, a także odpowiednie ilości błonnika i potasu, będących ważnymi składnikami płynów ustrojowych i komórek ciała. Pomagają one także w regulowaniu tętna i prawidłowego ciśnienia krwi.

Występujące w owocach papai witaminy z grupy B, m.in. kwas foliowy, pirydoksyna, ryboflawiny i tiaminy są niezwykle ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, jednak muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. Papaja jest naturalnym lekarstwem na wiele schorzeń, w tym m.in. arteriosklerozy, chorób serca i reumatoidalnego zapalenia stawów. Pomaga również w zachowaniu zdrowego funkcjonowania układu pokarmowego i nerwowego.

Te wspaniałe owoce zawierają cenne flawonoidy, które pomagają chronić organizm przed zachorowaniem na nowotwór jamy ustnej i płuc. Z kolei luteiny, żeaksantyny i cryptoxanthins wykazują silne właściwości przeciwutleniające, chroniące przed wolnymi rodnikami, które mogą prowadzić do przedwczesnego starzenia się i przyczyniają się do chorób zwyrodnieniowych.

Owoc ten zawiera wiele cennych aminokwasów i kilka enzymów, w tym papainę, stanowiącą enzym proteolityczny, który wykazuje właściwości przeciwzapalne, a także zmniejsza obrzęki i gorączkę. Papaina pomaga także szybciej trawić białka, co przyczynia się do zmniejszania objawów refleksu i zmniejszenia ryzyka owrzodzenia. Łagodzi także przykre objawy zespołu jelita wrażliwego. Z kolei nasiona papai były stosowane w medycynie ludowej do leczenia infekcji pasożytniczych i grzybicznych.

Papaja – Właściwości zdrowotne i pielęgnacyjne

Dzięki obecności wielu ważnych substancji aktywnych, owoce papai wykazują liczne właściwości zdrowotne i pielęgnacyjne.

1. Wsparcie dla układu krążenia

Papaja jest jednym z najzdrowszych owoców, przez co może pozytywnie wpływać na zachowanie zdrowego serca. Ten wyjątkowy owoc jest bogaty w witaminy A i C, które pomagają zapobiegać utlenianiu cholesterolu, powstrzymując go od zatykania naczyń krwionośnych. Dzięki temu zmniejsza się m.in. ryzyko zawału serca.

2. Pomoc w zapobieganiu zwyrodnieniu plamki żółtej

Zwyrodnienie plamki żółtej to stopniowa utrata wzroku, która dotyka głównie osoby starsze. Papaja może pomóc powstrzymać ten proces, dzięki zawartości przeciwutleniacza o nazwie zeaksantyna, który ogranicza szkodliwość promieniowania słonecznego uszkadzającego siatkówkę.

3. Wzmacnianie odporności organizmu

Spożywanie papai może mieć pozytywny wpływ na układ odpornościowy organizmu. Dzięki zawartości cennych przeciwutleniaczy pozwala niwelować destrukcyjne działanie wolnych rodników, a tym samym wpływać na zmniejszenie stanów zapalnych i rozwoju infekcji.

4. Wspomaganie leczenia ran

Stosowanie rozgniecionych nasion papai na rany może pomóc w szybszemu gojeniu. Wykazują one znaczącą aktywność przeciwbakteryjną, która pomaga hamować infekcje.

5. Pomoc w trawieniu

Owoc ten może pomagać w utrzymywaniu zdrowego i sprawnego układu trawiennego. W medycynie ludowej stosowana jest w leczeniu wszelkiego rodzaju dolegliwości żołądkowych oraz niestrawności, refluksu i wrzodów żołądka. Papaja jest bogatym źródłem błonnika, który pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu trawiennego.

6. Naturalne działanie przeciwnowotworowe

Niektóre badania wykazują, że ekstrakt z nasion papai może mieć podobne działanie do niektórych chemioterapeutyków. Dzięki bogactwu flawonoidów, może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka, poprzez zatrzymanie rozwoju komórek nowotworowych.

7. Zapobieganie artretyzmowi

Zapalenie stawów to bardzo bolesna choroba. Regularne spożywanie owoców melonowca właściwego może pomóc zmniejszyć ból, dzięki naturalnemu działaniu przeciwzapalnemu.

8. Wspaniałe bogactwo błonnika

Ten wyjątkowy owoc jest doskonałym źródłem błonnika pokarmowego, który m.in. absorbuje toksyny w okrężnicy, mogące powodować nowotwory. Składnik ten pozytywnie wpływa także na perystaltykę jelit. Ze względu na bogatą zawartość błonnika, papaja również pomaga w utrzymaniu regularnych wypróżnień, co procentuje dobrze działającym systemem trawiennym i piękną skórą.

9. Pomoc w zapobieganiu utleniania cholesterolu

Zielona papaja zawiera dużą ilość silnych przeciwutleniaczy. Pomagają one w zapobieganiu utleniania cholesterolu, który może powodować złogi w formie płytek zatykających tętnice, prowadzących często do zawałów serca i udarów mózgu.

10. Zmniejszanie stanów zapalnych w płucach

Palacze, zarówno aktywni, jak i pasywni, są stale narażeni na zapalenie płuc i infekcje układu oddechowego. Zawarta w papai witamina A naturalnie pomaga w zapobieganiu i zmniejszaniu stanów zapalnych w drogach oddechowych.

11. Wspomaganie leczenia chorób gardła

Zielony sok z papai z miodem jest skutecznym lekarstwem na zapalenie migdałków, które może być objawem błonicy i innych problemów zdrowotnych gardła. Zawarte w nim związki aktywne pomagają w rozpuszczaniu błony ochronnej wirusów, a tym samym zapobiegają rozprzestrzenianiu się infekcji.

12. Zapobieganie powstawaniu infekcji

Sok z zielonej papai po nałożeniu na rany może służyć jako skuteczny i naturalny środek do zapobiegania powstawaniu obrzęków i ropni. Można również użyć pasty wykonanej z tego owocu jako maseczki na twarz, w celu zniwelowania lub zmniejszenia przebarwień i innych niedoskonałości skóry.

13. Wysoka dawka witamin i minerałów

Miąższ papai posiada ok. 88 mg witaminy C w każdej filiżance owocu. Witamina ta jest silnym antyoksydantem, a także pomaga w procesie gojenia ran. Pozwala ona zmniejszać ryzyko wystąpienia nowotworu, powodowanego stresem oksydacyjnym i sprawia, że system odpornościowy skuteczniej walczy z pospolitymi chorobami, takimi jak przeziębienie i kaszel. Owoce papai obfitują także w witaminę A, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego wzroku. Zawarty w nim fosfor jest z kolei potrzebny m.in. dla utrzymania silnego i zdrowego serca.

14. Wspomaganie leczenia grzybicy

Zawarty w papai karoten to naturalny związek, który przy codziennym spożywaniu, może być użyteczny podczas leczenia grzybicy. Dzięki swoim wspaniałym właściwościom papaja pozwala zmniejszać stany zapalne i zaczerwienienia, spowodowane infekcją.

15. Regenracjaę tkanki mięśniowej

Owoc papai nie tylko doskonale odżywia i zwiększa odporność, ale również pomaga w odnowie tkanek mięśniowych. Dzieje się tak dlatego, że stanowi bogate źródło białka, które jest niezbędne do optymalnego zdrowia mięśni i ich regeneracji. Właśnie dlatego może być szczególnie ważny dla osób unikających spożywania mięsa i produktów nabiałowych.

16. Bogactwo cennych przeciwutleniaczy

Papaja jest bogata w przeciwutleniacze i zawiera większą ilość beta-karotenu niż marchew. Zawarte w papai przeciwutleniacze pozwalają skutecznie wzmacniać odporność i eliminują wolne rodniki, które są bardzo niebezpieczne dla naszego zdrowia.

17. Cenne źródło bioflawonoidów

Papaja jest bogata w bioflawonoidy, znane także jako witamina P. Są one uważane za istotne składniki aktywne, które działają jako modyfikatory natury, odpowiadając za zmiany biologiczne w organizmie. Zawarte w papai bioflawonoidy modyfikują reakcje organizmu na związki, takie jak wirusy, alergeny i czynniki rakotwórcze, co pozwala lepiej chronić się przed szkodliwymi dolegliwościami i zagrażającymi życiu chorobami.

18. Bogactwo cennych minerałów

Surowa papaja jest bogata w wiele cennych składników, w tym w związki żelaza, potasu, miedzi, manganu, fosforu, wapnia i magnezu. Proces suszenia i ogrzewania wpływa na zawartość mineralną owoców, jednak nawet suszone papaje zawierają odpowiednie ilości związków mineralnych w tym wapnia, magnezu i potasu.

19. Lepsza produkcja argininy

Suszona papaja doskonale odżywia układ hormonalny i ułatwia wytwarzanie argininy w organizmie. Arginina jest rodzajem aminokwasu, który aktywuje ludzkie hormony wzrostu HGA. Hormony te odgrywają kluczową rolę w procesie przebudowy kości, mięśni, skóry i komórek wątroby, a także wspierają ogólną regenerację komórek. Suplementacja argininy poprawia także siłę mięśni i libido u mężczyzn.

Papaja – Korzyści dla zdrowia i wyglądu skóry

Owoce papai znane są ze swoich wspaniałych właściwości pielęgnacyjnych, dlatego często wykorzystywane są do przygotowywania domowych kosmetyków do regeneracji i ochrony skóry. Wykorzystuje się je również do produkcji profesjonalnych produktów pielęgnacyjnych.

20. Nawilżenie cery

Papaja może być prawdziwym dobrodziejstwem dla osób z suchą skórą. Domowy kosmetyk z papai do twarzy może sprawić, że skóra stanie się bardziej elastyczna i miękka. Odzyska również młodszy i świeższy wygląd. Czego do tego potrzebujesz?

• 1 łyżka purée z papai,
• 1 łyżeczka miodu,

Co musisz zrobić?

• wymieszaj purée z papai i miód,
• zastosuj maskę na cerę twarzy, a następnie utrzymaj ją co najmniej przez 30 minut,
• twarz spłucz chłodną wodą.

Dlaczego to działa? Enzymy zawarte w papai usuwają wszelkie ślady suchej i łuszczącej się skóry oraz pozostawiają ją odpowiednio nawodnioną.

21. Usuwanie przebarwień

Jeśli walka z trądzikiem pozostawiła Cię z bliznami lub jeśli cierpisz na nierówną pigmentację skóry, papaja może przyjść Tobie na ratunek. W tym celu należy tylko zdobyć świeży owoc i zacząć go stosować według poniższej instrukcji. Czego zatem potrzebujesz?

• 1 łyżka wyciśniętego soku z papai,
• waciki.

Co musisz zrobić?

• namocz waciki w soku z papai,
• rozsmaruj sok z papai na problematycznych obszarach cery,
• pozwól skórze wyschnąć i po ok 15 minutach przemyj twarz chłodną wodą.

Dlaczego to działa? Papaja posiada naturalne właściwości, które pomagają usunąć wyraźne przebarwienia i regulują pigmentację skóry. Z tego powodu ekstrakt z papai znaleźć można w wielu kosmetykach naturalnych do codziennej pielęgnacji skóry.

22. Redukcja zmarszczek

Stosowanie skórki z papai może przyczynić się do zmniejszenia widocznych objawów starzenia, takich jak zmarszczki mimiczne, matowienie i utrata jędrności. Niektórzy twierdzą nawet, że jest tak samo skuteczna, jak retinol-A. Czego potrzebujesz?

• skórki z papai.

Co musisz zrobić?

• potrzyj skórką papai twarz i szyję,
• po odczekaniu 20 minut przemyj twarz chłodną wodą.

Dlaczego to działa? Skórka papai zawiera wyjątkowe enzymy, które są zdolne do usuwania martwych komórek z powierzchni skóry. Jej regularne stosowanie pomaga zmniejszyć widoczność zmarszczek i starczych plam.

Papaja – Korzyści dla zdrowia i wyglądu włosów

Owoce papai wykorzystywać można również w naturalnej pielęgnacji włosów i skóry głowy.

23. Pomoc w stymulowaniu wzrostu włosów

Jedną z mało znanych korzyści ze stosowania papai jest to, że może stymulować wzrost włosów. Z tego względu znaleźć ją można w wielu naturalnych szamponach bez sls, parabenów i innych dodatków chemicznych.

Dlaczego to działa? Papaja zawiera kwas foliowy, który pomaga poprawiać krążenie w skórze głowy, a tym samym poprawia właściwe odżywienie mieszków włosowych i stymuluje wzrost włosów.

24. Kontrola suchości skóry głowy i łupieżu

Miąższ i nasiona papai mogą być bardzo pomocne w naturalnym zmniejszaniu suchości skóry głowy, swędzenia i łupieżu. Czego potrzebujesz?

• ½ papai z nieuszkodzonymi nasionami.

Co musisz zrobić?

• usuń skórkę papai i zmiksuj miąższ oraz pestki do konsystencji gładkiej pasty,
• wmasuj pastę w skórę głowy i rozprowadź resztę na całej długości włosów,
• pozostaw na jedną godzinę i zmyj delikatnym szamponem naturalnym.

Dlaczego to działa? Jedną z głównych przyczyn powstania łupieżu jest zakażenie grzybicze. Nasiona papai mają właściwości antygrzybicze, które pomagają w naturalny sposób zwalczać tę przykrą dolegliwość.

25. Odżywianie włosów

Papaję poleca się często stosować, gdy włosy są suche i matowe, w celu przywrócenia im naturalnej miękkości i nawilżenia. Czego potrzebujesz?

• ½ dojrzałej papai,
• ½ szklanki jogurtu naturalnego.

Co musisz zrobić?

• usuń skórę i nasiona papai, a następnie z miąższu stwórz gładką pastę,
• do całości dodaj jogurt i dobrze wymieszaj,
• zastosuj powstałą mieszankę na włosy, zaczynając od skóry głowy, aż po same końce,
• utrzymaj pastę przez godzinę i spłucz, używając łagodnego szamponu bez sls.

Dlaczego to działa? Ze względu na dużą zawartość witaminy A, papaja sprzyja produkcji sebum. Jest to naturalny olej naszego organizmu, a jego produkcja pomaga utrzymać włosy w odpowiedniej kondycji.

Papaja – Zakup i przechowywanie

Owoc papai dojrzewa nawet po zerwaniu. Czerwono-pomarańczowa skóra jest oznaką właściwej dojrzałości, dlatego powinien być spożyty w ciągu kilku dni. Zazwyczaj owoc, który ma bardziej żółte zabarwienie, musi jeszcze przez kilka dni dojrzewać. Dojrzały owoc powinien być przechowywany w lodówce, a po pocięciu na plasterki, powinien być spożyty w ciągu jednego lub dwóch dni.

Cena papai

Papaja dostępna jest w postaci wielu różnych produktów. Świeże owoce papai można kupić przez większą część roku w cenie kilku złotych za kilogram. Popularne są również suszone owoce i owoce w puszce. Na rynku dostępny jest również susz roślinny, wykorzystywany do przygotowywania naparów.

Jak jeść papaję

• Owoce papai generalnie uważane są za bezpieczne podczas spożycia, jednak powinny być stosowane w umiarkowanych ilościach.
• Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny unikać spożywania papai. Zawiera ona papainę, która może prowadzić do zatruć płodu lub powodować wady wrodzone dziecka.
• Papaja może u niektórych osób powodować reakcje alergiczne, które najczęściej związane są z obecnością papainy lub lateksu.
• Fermentowana papaja może obniżyć poziom cukru we krwi, dlatego powinny niej unikać diabetycy i osoby poddawane zabiegom chirurgicznym.
• Zawarte w papai substancje mogą reagować z niektórymi lekami spowalniającymi proces krzepnięcia krwi. Osoby korzystające z tych leków powinny skonsultować się z lekarzem przed włączeniem papai do swojej diety.
• Warto spożywać papaję z umiarem, gdyż zawiera fruktozę, która w nadmiernych ilościach może być szkodliwa.

Papaja – Przepisy

W niektórych krajach niedojrzałe papai używane są zamiast warzyw, jednak zwykle nie zaleca się ich jedzenia na surowo, kiedy są jeszcze zielone. Zielone owoce stosuje się natomiast do gotowania, najczęściej z mięsem i warzywami. Najczęściej spotykane sposoby spożywania dojrzałych owoców papai to dodatek do sałatek, sals, deserów lub owocowych soków i koktajli.

1. Przepis na smoothie z papai i banana

• ½ dojrzałej papai, obranej ze skórki i pokrojonej w kostkę, z pozostawionymi nasionami,
• 1 obrany banan,
• 1 szklanka odtłuszczonego mleka,
• ¼ szklanki jogurtu naturalnego,
• 1 łyżeczka ekstraktu z wanilii lub cukru waniliowego.

Wymieszaj wszystkie składniki w blenderze, aż osiągniesz gładką konsystencję. Przelej do wysokiej szklanki i ciesz się wspaniałym smakiem.

2. Salsa Zingy z papai

• 1 szklanka pokrojonej w kostkę papai,
• 1 filiżanka pokrojonego w kostkę ananasa,
• ½ szklanki posiekanej cebuli,
• ½ szklanki posiekanej papryki,
• 2 łyżki drobno posiekanej natki kolendry,
• 2 łyżki soku z limonki,
• ½ łyżeczki oliwy z oliwek extra virgin,
• ¼ łyżeczki soli.

Dodaj wszystkie składniki oprócz soli i oliwy z oliwek do dużej miski i wymieszaj. Teraz dodaj sól z oliwą i ponownie wszystko wymieszaj.

3. Szybkie przepisy na cały dzień

• Śniadanie: przetnij owoc na pół i napełnij każdą połówkę jogurtem greckim, a następnie posyp kilkoma jagodami i posiekanymi orzechami.
• Przystawka: pokrój w paski i zawiń w plaster szynki.
• Deser: połącz posiekany owoc z dwoma łyżkami nasion Chia, migdałami, jedną szklanką mleka i odrobiną wanilii. Dobrze wymieszaj i przechowuj w lodówce przed spożyciem.
• Smoothie: dodaj pokrojoną w kostkę papaję do mleka kokosowego i lodu, a następnie mieszaj w blenderze, aż będzie gładkie.
• Sałatka: pokrój owoc melonowca i awokado w kostkę, dodaj pokrojonego w kostkę, gotowanego kurczaka i skrop oliwą z oliwek i octem balsamicznym.

Źródła

Lycopene-rich products and dietary photoprotection. Photochem Photobiol Sci. 2006 Feb;5(2):238-42. Epub 2005 Aug 12.

The antioxidant effect of fermented papaya preparation involves iron chelation. Mediators Inflamm. 2015;2015:624801. doi: 10.1155/2015/624801. Epub 2015 Apr 7.

Screening of antiproliferative effect of aqueous extracts of plant foods consumed in México on the breast cancer cell line MCF-7. Int J Food Sci Nutr. 2009;60 Suppl 6:32-46.

Diabetes as a risk factor to cancer: functional role of fermented papaya preparation as phytonutraceutical adjunct in the treatment of diabetes and cancer. Mutat Res. 2014 Oct;768:60-8. doi: 10.1016/j.mrfmmm.2014.04.007. Epub 2014 Apr 24.

Oxidative-inflammatory damage in cirrhosis: effect of vitamin E and a fermented papaya preparation. J Gastroenterol Hepatol. 2007 May;22(5):697-703.

Relationship between fermented papaya preparation supplementation, erythrocyte integrity and antioxidant status in pre-diabetics. Food Chem Toxicol. 2014 Mar;65:12-7. doi: 10.1016/j.fct.2013.11.050. Epub 2013 Dec 5.

Carotenoids are more bioavailable from papaya than from tomato and carrot in humans: a randomised cross-over study. Br J Nutr. 2014 Feb;111(3):490-8. doi: 10.1017/S0007114513002596. Epub 2013 Aug 12.

Papaya (Carica papaya) consumption is unsafe in pregnancy: fact or fable? Scientific evaluation of a common belief in some parts of Asia using a rat model. Br J Nutr. 2002 Aug;88(2):199-203.

Discovering the link between nutrition and skin aging. Dermatoendocrinol. 2012 Jul 1;4(3):298-307. doi: 10.4161/derm.22876.

Oxidation events and skin aging. Ageing Res Rev. 2015 May;21:16-29. doi: 10.1016/j.arr.2015.01.001. Epub 2015 Jan 31.

Antiulcerogenic activity of Carica papaya seed in rats. Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol. 2015 Mar;388(3):305-17. doi: 10.1007/s00210-014-1069-y. Epub 2014 Nov 25.

Papaya preparation (Caricol®) in digestive disorders. Neuro Endocrinol Lett. 2013;34(1):38-46.

Carica papaya increases regulatory T cells and reduces IFN-γ+ CD4+ T cells in healthy human subjects. Mol Nutr Food Res. 2011 May;55(5):803-6. doi: 10.1002/mnfr.201100087. Epub 2011 Mar 24.

Consumption of fruits and vegetables and C-reactive protein in women undergoing cosmetic surgery. Nutr Hosp. 2010 Sep-Oct;25(5):763-7.

A 4-wk intervention with high intake of carotenoid-rich vegetables and fruit reduces plasma C-reactive protein in healthy, nonsmoking men. Am J Clin Nutr. 2005 Nov;82(5):1052-8.

Dietary factors and low-grade inflammation in relation to overweight and obesity. Br J Nutr. 2011 Dec;106 Suppl 3:S5-78. doi: 10.1017/S0007114511005460.

Effects of a short term supplementation of a fermented papaya preparation on biomarkers of diabetes mellitus in a randomized Mauritian population. Prev Med. 2012 May;54 Suppl:S90-7. doi: 10.1016/j.ypmed.2012.01.014. Epub 2012 Feb 11.

Vitamin C consumption is associated with less progression in carotid intima media thickness in elderly men: A 3-year intervention study. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2009 Jan;19(1):8-14. doi: 10.1016/j.numecd.2008.01.006. Epub 2008 May 9.

Bioactive compounds in foods: their role in the prevention of cardiovascular disease and cancer. Am J Med. 2002 Dec 30;113 Suppl 9B:71S-88S.