Pokrzywka to czerwone i swędzące obszary skóry, powstałe w wyniku chorobowej reakcji organizmu. Widoczne zmiany najczęściej istotnie różnią się rozmiarem, a także pojawiają się i zanikają wielokrotnie w miarę przebiegu choroby. Niestety, nie zawsze udaje się ustalić, co może powodować tego rodzaju zmiany dermatologiczne, dlatego leczenie pokrzywki może być trudne i długotrwałe. Poniżej w artykule wskazujemy na możliwe objawy pokrzywki, a także jej przyczyny, sposoby leczenia i ogólne wskazówki dla chorego.
Pokrzywka to choroba skóry, która uważana jest za chroniczną, jeśli pojawia się nieprzerwanie przez ponad 6 tygodni, a także często powraca w ciągu miesięcy lub nawet lat. Dość często przyczyna chronicznych pokrzywek nie jest jasna, jednak jej leczenie zwykle odnosi dobry skutek. Wielu osobom ulgę przynoszą leki przeciwhistaminowe i przeciwtrądzikowe.
Objawy pokrzywki
Typowe objawy tego rodzaju choroby skóry obejmują najczęściej takie problemy jak:
- wysypka w kolorze czerwonym lub kolorze skóry, często także bąbelki, które mogą pojawić się w dowolnym miejscu na ciele,
- zmiany skórne, które różnią się rozmiarem, zmieniają kształt oraz pojawiają się i zanikają wielokrotnie w miarę przebiegu reakcji organizmu,
- swędzenie, które może być wyjątkowo irytujące,
- bolesny obrzęk warg, powiek i gardła,
- tendencja do wystąpienia objawów i symptomów zaostrzonych wyzwalaczami, takimi jak upał, wysiłek fizyczny i stres,
- tendencja do utrzymywania się oznak i objawów przez ponad 6 tygodni i powtarzające się dość często i nieprzewidywalnie, czasami przez miesiące lub nawet lata,
- krótkookresowe i zaostrzone objawy pokrzywki pojawiają się nagle i ustępują w ciągu kilku tygodni.
Kiedy iść do lekarza?
W przypadku poważnych objawów pokrzywki, które trwają co najmniej kilka dni, zawsze poleca się kontakt z lekarzem. Również w nagłych wypadkach należy korzystać z profesjonalnej pomocy medycznej.
Przewlekła pokrzywka nie powoduje znacznego ryzyka poważnej reakcji alergicznej – wstrząsu anafilaktycznego. W przypadku doświadczenia pokrzywki w ramach poważnej reakcji alergicznej, zawsze należy skorzystać z profesjonalnej pomocy doraźnej. Objawami anafilaksji są zawroty głowy, problemy z oddychaniem, a także obrzęk warg, powiek i języka.
Przyczyny pokrzywki
Objawy pokrzywki występują, gdy pewne komórki organizmu uwalniają do krwiobiegu histaminę i inne substancje chemiczne. Lekarze często nie są w stanie określić przyczyny chronicznych pokrzywek, ani dlaczego ostre objawy choroby przekształcają się w długotrwały problem. Najczęściej jednak uznaje się, że reakcja skórna może być wywołana głównie przez:
- leki przeciwbólowe,
- owady lub pasożyty,
- infekcje,
- drapanie,
- ciepło lub zimno,
- stres,
- światło słoneczne,
- wzmożoną aktywność fizyczna,
- alkohol lub jedzenie,
- drażnienie skóry.
W niektórych przypadkach chroniczne pokrzywki mogą być związane z inną dolegliwością zdrowotną, chociażby z taką jak choroba tarczycy czy rzadki nowotwór.
Diagnoza pokrzywki
W celu identyfikacji problemu najczęściej lekarz przeprowadza badanie fizyczne i przeprowadza wywiad, który ma na celu ukierunkowanie na źródło problemu. Może również poprosić o prowadzenie dziennika, w którym można śledzić:
- codzienne aktywności,
- stosowanie leków aptecznych i ziołowych, a także suplementów diety,
- szczegółowy jadłospis,
- miejsca pojawiania się pokrzywki i także dokładny czas jej wystąpienia i trwania,
- określenie bolesności obrzęków
Jeśli badania i historia choroby sugerują, że pokrzywka jest powodowana przez określony czynnik, lekarz może zechcieć przeprowadzić test szczegółowy, na podstawie badania krwi lub testy skórne.
Leczenie pokrzywki
Bardzo często lekarze zalecają leczenie pierwszych symptomów za pomocą domowych środków, takich jak leki przeciwhistaminowe dostępne bez recepty. Jeśli one nie pomogą, należy zwrócić się o wskazanie właściwego leku na receptę lub kombinacji leków, które będą najlepiej i najskuteczniej działać. Z reguły, udaje się udaje się znaleźć skuteczne środki leczenia, które najczęściej stanowią leki przeciwhistaminowe, a także przeciwzapalne, przeciwdepresyjne, uspokajające czy osłabiające odporność.
Leki przeciwhistaminowe
Przyjmowanie codziennych dawek tabletek antyhistaminowych pomaga zablokować uwalnianie histaminy wywołującej typowe objawy dermatozy. Z reguły środki te nie powodują większych skutków ubocznych, a do najpopularniejszych należą:
- Loratadyna (Claritin),
- Feksofenadyna (Allegra),
- Cetirizine (Zyrtec),
- Desloratadyna (Clarinex).
Jeśli leki przeciwhistaminowe nie przyniosą oczekiwanej pomocy, lekarz może zwiększyć ich dawkę lub spróbować innego środka, który z kolei może powodować senność. W takim przypadku zaleca się stosowanie ich tuż przed snem. Przykładowymi lekami tego rodzaju jest embonian hydroksyzyny (Vistaril) i doksepina (Zonalon).
Przed zastosowaniem któregokolwiek z tych leków zawsze należy skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza, gdy pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią. Szczególną uwagę powinny zachować również osoby z przewlekłymi chorobami lub przyjmującymi na stałe jakieś leki.
Inne leki na pokrzywkę
Jeśli same leki przeciwhistaminowe nie złagodzą objawów, pomocne mogą okazać się inne środki, wśród których najczęściej stosuje się:
- Blokery histaminowe (H-2) – Farmakologiczne środki tego rodzaju, zwane także antagonistami receptora H-2, są wstrzykiwane lub przyjmowane doustnie. Obejmują one takie substancje jak, cymetydynę (Tagamet HB), ranitydynę (Zantac) i famotydynę (Pepcid).
- Leki przeciwzapalne – Doustne kortykosteroidy, takie jak prednizon, mogą pomóc zmniejszyć obrzęk, zaczerwienienie i swędzenie. Zazwyczaj służą one do krótkotrwałej kontroli poważnych pokrzywek lub obrzęku naczynioruchowego, ponieważ mogą powodować poważne skutki uboczne, jeśli są stosowane przez długi okres czasu.
- Leki przeciwdepresyjne – Tricykliczny lek przeciwdepresyjny stosowany w postaci kremu, może pomóc złagodzić swędzenie. Lek ten może jednak powodować zawroty głowy i senność.
- Leki na astmę z lekami przeciwhistaminowymi – Środki te zakłócają działanie modyfikatorów leukotrienów i mogą być pomocne w przypadku stosowania leków przeciwhistaminowych. Przykładam może być montelukast (Singulair) i zafirlukast (Accolate).
- Ludzkie (monoklonalne) przeciwciała – Lek omalizumab (Xolair) jest bardzo skuteczny przeciwko typowi trudnych do leczenia chronicznych pokrzywek. Aplikuje się go poprzez wstrzykiwanie, najczęściej raz w miesiącu.
- Leki hamujące odporność – Leki tego rodzaju obejmują głównie cyklosporynę (Gengraf, Neoral, inne) i takrolimus (Astagraft XL, Prograf, Protopic).
Pokrzywka a styl życia i domowe środki zaradcze
Chroniczna pokrzywka może trwać miesiące, a nawet lata. Może zakłócać sen, pracę i inne czynności dnia codziennego. Następujące środki ostrożności mogą pomóc w zapobieganiu lub łagodzić nawracające reakcje skórne w chronicznych pokrzywach:
- noszenie luźnych i lekkich ubrań,
- unikanie drapania lub używania agresywnych mydeł,
- stosowanie na miejsca dotknięte dolegliwościami zimnej szmatki, balsamu lub kremu przeciw świądowi,
- prowadzenie dziennika, kiedy i gdzie występują pokrzywki, co robisz, co jesz, i tak dalej – może to pomóc Tobie i Twojemu lekarzowi zidentyfikować kluczowe wyzwalacze dermatozy,
- unikanie rozpoznanych wyzwalaczy objawów,
- stosowanie kremu przeciwsłonecznego przed wyjściem na zewnątrz.
Przygotowanie się do wizyty u lekarza
Większość ludzi z objawami pokrzywki umawia się na wizytę u lekarza pierwszego kontaktu. Może on jednak skierować pacjenta do lekarza specjalisty, najczęściej do dermatologa lub alergologa.
