Resweratrol – Właściwości, zastosowania i źródła

Resweratrol to rodzaj substancji roślinnej, która w dużej obfitości występuje m.in. w czerwonym winie. Prawdopodobnie to również dzięki niej południowcy cieszą się zwykle lepszym zdrowiem, przede wszystkim układu sercowo-naczyniowego. Resweratrol wykazuje jednak również inne właściwości, ponieważ pomaga w leczeniu cukrzycy, a nawet wspomaga redukcję nadwagi oraz obniża ryzyko rozwoju nowotworów. W niniejszym artykule wskazujemy najlepsze jego źródła, korzyści zdrowotne oraz właściwości.

Wiele osób zastanawia się jak to jest, że np. Francuzi spożywają znaczne ilości cukru i tłustej żywności, a także piją więcej wina, ale nadal mają mniej problemów ze zdrowiem serca? Odpowiedzią na to zagadkowe pytanie, powszechnie znane jako “francuski paradoks”, jest prawdopodobnie wynik większego spożycia składnika, zwanego resweratrolem. W dużej obfitości występuje on przede wszystkim w czerwonym winie. Podobnie jak inne przeciwutleniacze i składniki odżywcze, takie jak likopen znajdujący się w pomidorach lub luteina znaleziona w marchwi, resweratrol jest silnym związkiem aktywnym, który wspomaga regenerację organizmu aż do poziomu komórkowego.

Jeden z fenomenów diety śródziemnomorskiej

Opublikowane w ciągu ostatnich kilku dekad w wielu czasopismach medycznych badania, w tym w European Journal of Food Pharmacology i American Journal of Hypertension wykazały, że zawarty w czerwonym winie resweratrol pozwala zmniejszać ryzyko chorób serca, a także niektórych innych powszechnych problemów zdrowotnych. Już Platon promował korzyści zdrowotne picia tego trunku z umiarem. Nie trzeba jednak koniecznie pić wina, aby skorzystać z zalet resweratrolu. Inne bogate źródła tego związku to ciemne jagody oraz naturalne kakao.

Wraz z pomaganiem w utrzymaniu zdrowia tętnic i ich ochronie przed gromadzeniem się złogów, do spowalniania starzenia serca, ten wyjątkowy fitoskładnik wykazuje również wiele innych korzyści zdrowotnych. Zaliczyć można do nich zmniejszanie stanów zapalnych, potencjalną pomoc w zapobieganiu otyłości oraz ochronę funkcji poznawczych u osób starszych.

Czym jest resweratrol?

Resweratrol jest polifenicznym przeciwutleniaczem bioflawonoidowym wytwarzanym przez niektóre rośliny i znajdowanym w żywności i napojach, które są znane z powstrzymywania skutków starzenia. Resweratrol jest klasyfikowany jako fitoestrogen ze względu na jego zdolność do oddziaływania z receptorami estrogenowymi w pozytywny sposób. Rośliny, które produkują resweratrol i inne rodzaje przeciwutleniaczy, działają częściowo jako mechanizm ochronny i reakcja na stresory w ich otoczeniu, w tym na promieniowanie, obecność owadów lub innych drapieżników, obrażenia i infekcje grzybicze. Obecnie uważa się, że resweratrol jest jednym z najsilniejszych polifenoli i najsilniejszych protektorów przeciwko objawom związanym ze starzeniem się i wolnymi rodnikami.

Badania pokazują, że najbardziej naturalnie bogatym źródłem resweratrolu (nie wspominając o wielu innych ochronnych składnikach odżywczych, witamin i minerałów) są rośliny, w tym skórka czerwonych winogron, czerwone wino, surowe kakao i ciemne jagody, takie jak borówki, morwa. Wino jest prawdopodobnie najbardziej znanym źródłem, głównie ze względu na wysoki poziom powstający dzięki procesowi fermentacji, który przekształca sok winogronowy w alkohol. Podczas produkcji czerwonego wina, pestki winogron i skórki fermentują w sokach winogronowych, które mają pozytywny wpływ na poziomy i dostępność resweratrolu.

Resweratrol – Właściwości i korzyści zdrowotne

Korzyści z działania resweratrolu zostały po raz pierwszy odkryte, gdy naukowcy zauważyli, że drożdże i inne drobnoustroje, owady i zwierzęta karmione tym związkiem miały w rezultacie znacznie dłuższy życia. Różne badania nadal potwierdzają jego niesamowite działanie przeciwstarzeniowe, wykazane na muszkach owocowych, rybach, myszach i nicieniach. Poznajmy zatem najważniejsze właściwości resweratrolu.

1. Wykazuje działanie przeciwstarzeniowe i przeciwnowotworowe

Resweratrol jest przede wszystkim silnym przeciwutleniaczem, który neutralizuje wolne rodniki wytwarzane podczas codziennych funkcji organizmu, takich jak jedzenie i ruch. Wolne rodniki ulegają przyspieszonemu rozwojowi z powodu złych nawyków związanych ze stylem życia, takich jak palenie tytoniu, spożywanie niezdrowej diety oraz reakcja na zanieczyszczenie środowiska i toksyczne warunki. Jeśli nie zostanie to powstrzymane, wolne rodniki mogą uszkadzać komórki, a są one uważane za przyczynę chorób zagrażających życiu i wcześniejszą śmierć. Wykazano dotychczas, że spożywanie pokarmów roślinnych bogatych w przeciwutleniacze i inne fitoskładniki zapewnia lepszą ochronę antyoksydacyjną, przeciwrakową i przeciwnowotworową. Resweratrol zapewnia także korzyści, które chronią dorosłych przed wieloma chorobami związanymi z zaawansowanym wiekiem.

Według badań opublikowanych przez Departament Farmakologii na Uniwersytecie w Sewilli jedną z najbardziej uderzających aktywności biologicznych resweratrolu, która została dokładnie zbadana w ostatnich latach, był jej potencjał chemoprecyzyjny. Niedawno wykazano, że blokuje on wieloetapowy proces kancerogenezy na różnych jej etapach: inicjacji powstania guza, jego wzrostu i przerzutów. Uważa się, że mechanizmy aktywności resweratrolu chroniących przed rakiem obejmują obniżenie odpowiedzi zapalnej poprzez hamowanie syntezy i uwalnianie mediatorów prozapalnych.

2. Chroni zdrowie układu sercowo-naczyniowego

Ze względu na działanie przeciwzapalne, resweratrol wykazuje działanie ochronne przed miażdżycą, czyli zgrubieniem tętnic, które odcina przepływ krwi. Zabezpiecza również przed wysokim poziomem cholesterolu LDL, powstawaniem skrzepów krwi i zawałem mięśnia sercowego. Poprawia cyrkulację i ma korzystny wpływ na metabolizm glukozy i lipidów u niektórych osób z większym ryzykiem wystąpienia zespołu metabolicznego.

Herbata Itadori, jedno z ważniejszych źródeł resweratrolu, była od dawna stosowana w krajach azjatyckich, w tym w Japonii i Chinach, jako tradycyjny ziołowy lek zapobiegający chorobom serca i udarom. Podobne działania mają także inne produkty spożywcze, w szczególności czerwone wino.

3. Pomaga chronić mózg i zdrowie psychiczne

Resweratrol jest w tym zakresie szczególnie wyjątkowy, ponieważ jego działanie wpływa pozytywnie na barierę krew-mózg, chroniąc mózg i układ nerwowy, w przeciwieństwie do wielu innych przeciwutleniaczy. Ostatnie badania przeprowadzone przez naukowców na Uniwersytecie Northunbria w Wielkiej Brytanii wykazały, że resweratrol wyraźnie zwiększa przepływ krwi do mózgu, co sugeruje znaczną korzyść dla zdrowego funkcjonowania tego kluczowego organu oraz silnych efektów neuroprotekcyjnych.

Oznacza to, że konsumowanie większej ilości resweratrolu w codziennej diecie może zwiększyć ochronę przed problemami w zakresie działania funkcji poznawczych, w tym Alzheimerem, demencją, itp. Inne wyniki badań, takie jak te opublikowane w Journal of Agricultural Food Chemistry wykazały, że nawet pojedynczy wlew resweratrolu może wywołać działanie neuroprotekcyjne zabezpieczające przed utratą i uszkodzeniem neuronów mózgu. Wynika to ze zwiększonego wychwytywania wolnych rodników i podniesienia ukrwienia mózgu.

4. Może pomóc w zapobieganiu otyłości

Wyniki badań na zwierzętach wykazały, że resweratrol wywiera korzystny wpływ na gryzonie karmione dietą wysokokaloryczną, pomagając zapobiegać odkładaniu się tłuszczu i regulując poziom insuliny. Inne badania wykazały, że resweratrol może pomóc w zmniejszeniu masy ciała i otyłości u otyłych zwierząt, co według niektórych ekspertów wynika z aktywacji genu SIRT1, który prawdopodobnie chroni organizm przed skutkami nadmiernej masy ciała.

5. Korzyści dla osób z cukrzycą

Badania na zwierzętach z udziałem szczurów z cukrzycą wykazały, że resweratrol może być w stanie zmniejszyć objawy hiperglikemii, jak również może być użyteczny w zapobieganiu i leczeniu zarówno otyłości, jak i cukrzycy. Resweratrol może być pomocny dla osób z cukrzycą i stanem przedcukrzycowym, głównie dzięki zmniejszaniu powikłań, takich jak uszkodzenie nerwów i uszkodzenie serca, a także pomoc w kontrolowaniu poziomu insuliny. Wiadomo, że ten fitoestrogen pozytywnie wpływa na wydzielanie insuliny i jej stężenie we krwi, co potwierdzają wyniki badań na zwierzętach.

W jakim celu stosuje się resweratrol?

Jak można zauważyć, na podstawie wszystkich opisanych powyżej korzyści, resweratrol i jego naturalne źródła, w tym czerwone wino, są czymś znacznie więcej niż tylko ochroną dla serca. Przede wszystkim są także silnymi stymulatorami mózgu. Zastosowanie resweratrolu ma również na celu osiąganie korzyści przeciwstarzeniowych, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że:

• zapewnia silne wsparcie antyoksydacyjne,
• wzmacnia zdolności organizmu do walki z stresem oksydacyjnym i uszkodzeniami komórek przez wolne rodniki,
• skutecznie wspiera zdrowie komórek, tkanek i całych organów,
• chroni przed rakiem,
• wspiera lepsze krążenie, które jest bardzo ważne dla ochrony zdrowia serca,
• chroni przed cukrzycą,
• chroni pamięć, zdrowie poznawcze i zapobiega chorobie Alzheimera,
• zapobiega przedwczesnym oznakom i objawom związanym ze starzeniem się, w tym stanom zapalnym, prowadzącym do uszkodzenia tętnic i stawów,
• wspiera zdrowie układu trawiennego i poprawa eliminację odpadów metabolicznych i toksycznych związków,
• poprawia zasoby energetyczne i wytrzymałość organizmu,

Niektóre badania wykazały nawet, że chroni przed skutkami promieniowania, na które wszyscy jesteśmy narażeni w co najmniej niewielkich ilościach, niezależnie od tego, czy zdajemy sobie z tego sprawę, czy nie.

Czy powinno się stosować suplementy resweratrolu?

Wiele instytucji zajmujących się ochroną zdrowia nie jest przekonanych, że przyjmowanie suplementów resweratrolowych lub wyciągów roślinnych będzie zapewniało jakieś korzyści. Podobnie jak w przypadku większości ziół i ekstraktów, nie możemy być pewni, jak skuteczny może być taki suplement.

Zalecenia dotyczące dawkowania różnią się w zależności od aktualnego stanu zdrowia i objawów, ale większość suplementów resweratrolu przyjmuje się zwykle w dawkach od 250 do 500 mg / dzień. Ważne jest, aby podkreślić, że jest są to na ogół niższe ilości, niż te wykorzystywane w badaniach. Nie jest także do końca jasne, czy przyjmowanie bardzo wysokich dawek jest w pełni bezpieczne. Niektórzy dorośli decydują się na spożywanie do 2 g dziennie. Niektóre źródła podają jednak, że resweratrol jest bezpieczny i dość dobrze tolerowany przy dawkach do 5 g dziennie, ale nie należy tego robić bez konsultacji z lekarzem.

Możliwe jest jednak występowanie łagodnych do umiarkowanych efektów ubocznych przy wyższych dawkach, dlatego eksperci zalecają rozpoczęcie od mniejszej dawki, aż dalsze badania wykażą jakąkolwiek dodatkową korzyść z przyjmowania większej dawki. Suplementy resweratrolu mogą potencjalnie wchodzić w interakcje z niektórymi lekami rozrzedzającymi krew, takimi jak warfaryna i leki przeciwbólowe z grupy NLPZ, takie jak aspiryna. Z tego powodu nie należy stosować ich równolegle.

Jak działa resweratrol?

Resweratrol działa poprzez modyfikację stanu zapalnego w organizmie, oprócz innych efektów takich jak wpływ na produkcję hormonów, krążenie krwi i magazynowanie tłuszczu. Badania wykazują, że działa on w następujący sposób:

• Ogranicza zdolność organizmu do wytwarzania kinazy sfingozyny i fosfolipazy D, dwóch cząsteczek znanych z wywoływania stanu zapalnego. Badania wykazały zdolność resweratrolu do hamowania ekspresji i aktywności enzymów cyklooksygenazy związanych z reakcjami zapalnymi, które uszkadzają tkanki w całym organizmie. Chociaż organizm naturalnie czasami dąży do wywołania stanu zapalnego jako metody gojenia i ochrony,Jego utrzymanie przez dłuższy czas jest szkodliwe.

• Wykazano, że resweratrol obniża poziom insuliny, co może być kluczowe dla zachowania młodszego wyglądu, utrzymania prawidłowej wagi ciała i zwalczaniu niektórych chorób, takich jak cukrzyca. Podczas jednego z badań zawierający go preparat powodował, że osoby z cukrzycą, miały niższy poziom glukozy i insuliny, co stanowi potężną pomoc dla wzmocnienia zdrowia. Wykazuje również pozytywny wpływ na czynnik neurotropowy pochodzenia mózgowego (BDNF), który bierze udział w patogenezie otyłości, cukrzycy typu II i zespołu metabolicznego. Naukowcy zaobserwowali, że poziomy BDNF są niższe u osób z cukrzycą typu II i innymi problemami związanymi z gospodarką insuliny.

• Wiele na to wskazuje, że resweratrol ułatwia oddychanie mitochondrialne i glukoneogenezę. Innymi słowy, pomaga on procesach energetycznych komórek, które zapewniają odpowiednie działanie.

• Resweratrol utrzymuje płynną cyrkulację krwi, zapobiegając uszkodzeniu tętnic i zapewniając ochronę mózgu przed utratą pamięci i poważnymi stanami, takimi jak choroba Alzheimera. Może także zapobiegać innym zaburzeniom, takim jak udar, niedokrwienie i choroba Huntingtona, a nawet problemom zdrowia psychicznego, takich jak depresja, schizofrenia, choroba dwubiegunowa i autyzm.

• Wykazano, że związek ten wykazuje pozytywny wpływ na czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego – innymi słowy, na naprawę uszkodzonych naczyń krwionośnych.

• Ponieważ kontroluje uwalnianie cząsteczek prozapalnych, resweratrol przynosi korzyści w w zakresie zapobiegania chorobom autoimmunologicznym. Wydaje się również, że pozytywnie zmienia mikroflorę jelitową i wpływa na proliferację oraz różnicowanie komórek macierzystych.

• Jako silny przeciwutleniacz, resweratrol stale walczy z uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania na raka. Głęboko penetruje jądro i mitochondria każdej komórki, pomagając naprawić powstałe uszkodzenia, które mogą zmienić DNA. Moduluje również apoptozę, czyli niszczenie szkodliwych komórek, dlatego wydaje się mieć właściwości przeciwnowotworowe. Badania wskazały również na jego działanie wywołujące apoptozę aktywowanych komórek T i hamujące wzrost nowotworów, a także przeciwdziałanie rakowi.

Najlepsze źródła resweratrolu

Gdy znamy już zalety działania resweratrolu, można zastanawiać się, jakie jest najlepsze źródło tego związku, które można włączyć do codziennej diety. Poniżej przybliżamy najlepsze pokarmy i napoje, które można dodać do własnego menu, aby dostarczyć sobie więcej resweratrolu:

• czerwone winogrona i czerwone wino – białe wino ma dużo niższą ilość tego związku, ponieważ skórki winogron są usuwane wcześniej w procesie produkcji wina,
• niektóre rodzaje tradycyjnych herbat, w tym herbata Itadori, szczególnie powszechna w krajach azjatyckich,
• surowe kakao lub ciemna czekolada,
• borówka brusznica,
• żurawina,
• jagody,
• morwy,
• pistacje,
• chociaż generalnie nie poleca się ich zbyt często, orzeszki ziemne i soja to także naturalne źródła resweratrolu.

Różne rośliny dostarczają różnych form resweratrolu. Na przykład winogrona, orzeszki ziemne i herbata Itadori zawierają głównie glukozydy trans-resweratrolu. Czerwone wino jest przede wszystkim źródłem aglikonów cis- i trans-resweratrolu. Badania pokazują, że zarówno herbata Itadori, jak i czerwone wino dostarczają stosunkowo wysokie stężenia resweratrolu w porównaniu z większością innych pokarmów. Herbata Itadori jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które unikają picia alkoholu lub również dla dzieci.

Środki ostrożności i ewentualne skutki uboczne działania resweratrolu

Chociaż jak już wspomniano wyżej, czerwone wino i kakao są dwoma z najlepszych źródeł resweratrolu, to dieta z dieta złożona z tych dwóch produktów może być ostatecznie bardzo niezdrowa, oczywiście jeśli przesadzimy. Najlepszym sposobem na uzyskanie korzyści z resweratrolu jest zachowanie równowagi i umiaru. Poleca się spożywanie wina tylko w małych ilościach, najwyżej jeden kieliszek. Według wyników większości badań nie wykazano żadnych problemów zdrowotnych w przypadku 2 kieliszków dla mężczyzn i jednego dla kobiet. Jeśli chce się zdecydować na suplementy resweratrolu, nadal warto starać się przyjmować przeciwutleniacze w naturalnej formie ze zdrowej diety, przede wszystkim złożonej różnorodnych i świeżych pokarmów roślinnych.

Dość duża liczba dowodów naukowych wskazuje, że ​​resweratrol posiada wiele zalet. Mimo tego, wielu ekspertów uważa, że ​​zanim będziemy mogli promować picie większej ilości wina lub przyjmowanie suplementów dla wszystkich dorosłych, nadal potrzebne są dodatkowe badania. Ogólnie rzecz biorąc istnieje spore poparcie dla jego pozytywnego działania, ale nadal potrzebne są dane, aby potwierdzić jego skuteczność w zapobieganiu rzeczywistym chorobom u ludzi. Nadal nie wiadomo, jak różni ludzie reagują na resweratrol i czy niektórzy odnoszą większe korzyści niż inni. Na przykład czy osoby z rozpoznanymi przypadkami cukrzycy lub zaburzeniami metabolicznymi mogą potrzebować większych dawek niż większość zdrowych osób dorosłych, aby uzyskać takie same efekty. Warto o tym porozmawiać ze swoim lekarzem, jeśli planuje się przyjmować suplementy i już korzysta się z innych leków.

Ogólnie rzecz biorąc, większość korzyści z działania resweratrolu wykazano w badaniach na zwierzętach i w wysokich dawkach. Harvard School of Public Health podkreśla, że dawka tego związku podawanego w doświadczeniach jest zawsze znacznie wyższa niż zwykle spożywana w codziennej diecie. Trzeba by prawdopodobnie wypić od 100 do 1000 kieliszków czerwonego wina, aby osiągnąć dawki poprawiające zdrowie u myszy.

Biorąc te fakty pod uwagę należy zauważyć, że resweratrol nie jest lekarstwem na wszystko i sposobem na dłuższe życie bez żadnych chorób. Może być jednak jednym z elementów całej układanki. Nie powinien również mimo wszystko motywować do picia większej ilości wina.

Podsumowanie na temat resweratrolu

• Resweratrol jest rodzajem przeciwutleniacza polifenolowego, który według badań wykazuje wiele działań przeciwstarzeniowych.
• Z powodu jego obecności uważa się, że spożywanie czerwonego wina, jagód, gorzkiej czekolady i innych produktów żywnościowych zapewnia ochronę przed uszkodzeniem komórek i tkanek.
• Związek ten może pomóc w obniżeniu ryzyka związanego z chorobami serca, cukrzycą, otyłością i rakiem.
• Dane o korzyściach płynących z przyjmowania suplementów resweratrolowych wciąż nie są rozstrzygające, więc na razie najlepiej jest go dostarczać naturalnie z produktami roślinnymi lub ewentualnie z czerwonym winem.

Źródła:

1. Stępień M., Bogdański P., Suliburska J., Jabłecka A., Pupek-Musialik D.: Wpływ resweratrolu na cukrzycę i choroby sercowo-naczyniowe. Forum zaburzeń metabolicznych 2012, tom 3, nr 4, 140-145
2. Kopeć A., Piątkowska E., Leszczyńska T., Bieżanowska-Kopeć R.: Prozdrowotne właściwości resweratrolu, Żywność†. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 5 (78), 5-15
3. Burns J., Yakota, T., Ashihara H., Lean M.E.J., Crozier A.: Plant foods and herbal sources of resveratrol. J. Agric. Food Chem. 2002; 50: 3337–3340
4. Renaud S., de Lorgeril M.: Wine, alcohol, platelets and the French paradox for coronary heart disease. Lancet., 1992, 339 (8808), 1523-1526