Tymol jest cennym związkiem organicznym, naturalnie występującym w niektórych ziołach. Jego największą koncentrację możemy znaleźć w tymianku, jednak całkiem sporo jest go również w oregano, cząbrze czy kminku koptyjskim. Posiada on bardzo silne właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i antybakteryjne, dlatego może skutecznie wspomagać naturalną pielęgnację zdrowia i urody. Poznajmy jego najważniejsze efekty działania i możliwe zastosowania.
Już tysiące lat temu pozyskiwany z ziela tymianku ekstrakt tymolowy używany był przez starożytnych Egipcjan, głównie, jako preparat do mumifikowania zwłok. Tymol krystaliczny po raz pierwszy został wyekstrahowany przez duchownego i farmaceutę Caspara Neumanna w 1719 roku. Około 134 lat później w laboratorium chemika M. Lallemanda powstała jego w pełni syntetyczna wersja. Obecnie tymol znajduje wiele różnych zastosowań, głównie, jako składnik preparatów leczniczych i pielęgnacyjnych, a także środków do zwalczania pasożytów i zapobiegania rozwojowi pleśni. W naturalnej postaci najobficiej występuje w tymianku, ale także w oregano, cząbrze czy kminku koptyjskim.
Tymol (łac. Thymolum) to obecny w wielu olejkach eterycznych związek fenolowy, znany, jako 1 metylo-hydroksy-4-izopropylobenzen. Najczęściej występuje obok swojego izomeru karwakrolu, a także eugenolu. Ponieważ słabo rozpuszcza się w wodzie, najlepszym sposobem na wykorzystanie jego właściwości jest stosowanie olejków oraz nalewek ziołowych. W postaci handlowej występuje, jako bezbarwne kryształki, cechujące się nieco piekącym smakiem i macierzankowym aromatem.
Właściwości tymolu
Tymol to wyjątkowy związek aktywny, którego skuteczność może być w pełni wykorzystana dzięki synergicznemu działaniu z innymi podobnymi związkami, takimi jak karwakrol, kwas rozmarynowy i eugenol. Do jego najważniejszych właściwości należy przede wszystkim:
- skuteczne działanie wykrztuśne, przeciwkaszlowe i odkażające,
- aktywowanie wydzielania moczu,
- działanie rozkurczowe i przeciwbólowe,
- pobudzanie soków trawiennych i enzymów jelitowych,
- działanie odkażające, konserwujące, antybakteryjne i przeciwwirusowe,
- łagodzenie stanów zapalnych.
Tymol w działaniu leczniczym
Tymol stanowi bardzo cenny składnik wielu tradycyjnych i opartych na ziołach preparatów leczniczych. Dzięki swoim skutecznym właściwościom może być wykorzystywany do przeciwdziałania wielu różnym chorobom i dolegliwościom zdrowotnym. Poniżej przedstawiamy jego najważniejsze zastosowania.
Działanie wykrztuśne i przeciwkaszlowe
Wyciąg z tymianku, podobnie jak kamfora, to tradycyjnie wykorzystywany składnik wielu preparatów wykrztuśnych i przeciwskurczowych, stanowiących ziołowe leki na kaszel. Inhalacja parowa z zastosowaniem kilku kropli olejku tymiankowego lub olejku oregano może być skutecznym sposobem leczenia zakażeń zatok, chorób oskrzeli i łagodzenia bólu gardła. Tego typu zabieg poleca się stosować ok. 4 razy dziennie, aż do ustąpienia objawów. Tymol jest znany z właściwości w zakresie udrażniania dróg oddechowych, dlatego można go znaleźć w niektórych aptecznych syropach i tabletkach na kaszel. Ponieważ naturalnie stymuluje układ odpornościowy, może być z powodzeniem stosowany w leczeniu przeziębień, zapalenia oskrzeli, astmy i innych infekcji górnych dróg oddechowych. Ze względu na te właściwości, w całej Europie od stuleci herbata z tymianku była używana m.in. w leczeniu kokluszu.
Wspomaganie procesów trawienia
Tymol wykazuje silne właściwości antyseptyczne, które mogą być bardzo przydatne w łagodzeniu rozmaitych problemów jelitowych. Przede wszystkim pozwala zmniejszyć wzdęcia, skurcze, a także poprawić apetyt i oczyścić przewód pokarmowy. Jest skuteczny w zwalczaniu szerokiej gamy bakterii, drobnoustrojów, pleśni i grzybów, takich jak candida, escherichia coli, staphylococcus aureus i robaki jelitowe.
Naturalne działanie antyseptyczne
Tymol, zwykle w połączeniu z gliceryną i alkoholem, może być stosowany do płukania jamy ustnej. Doskonale chłodzi i dezynfekuje usta, pozostawiając jedynie łagodny smak tymianku. Wykazano, że jest skuteczny w zmniejszaniu powstawania płytki nazębnej, próchnicy i zapaleniu dziąseł.
W celu przygotowania domowego płynu do płukania ust można zastosować 1 szklankę alkoholu, z 2 łyżki sproszkowanej szałwii lekarskiej, 1 szklankę wody destylowanej i 2 łyżeczki soku z cytryny. Po odstawieniu szałwii zalanej alkoholem na kilka dni, wszystkie składniki łączymy, mieszamy i odcedzamy. Następnie całość przelewamy do szczelnie zamykanej butelki.
Przeciwdziałanie chorobom serca
Tymol pomaga zapobiegać powstawaniu płytki nazębnej, wpływa na poprawę profilu lipidowego, wspomaga zapobieganie utlenianiu cholesterolu i uszkodzeniom molekularnym. Dzięki temu jest bardzo przydatny w zmniejszaniu ryzyka rozwoju miażdżycy i ataku serca.
Podobnie jak karwakrol i eugenol, wspomaga proces oczyszczania krwi, neutralizuje bakterie w krwioobiegu i chroni układ sercowo-naczyniowy przed uszkodzeniem spowodowanym przez drobnoustroje. Niektóre wyniki badań wskazują, że może wpływać na zwiększenie ilości zdrowych tłuszczów znajdujących się w błonach komórkowych i innych strukturach. Prawdopodobnie powoduje zwiększenie procentowego udziału DHA, kwasów tłuszczowych omega-3 w mózgu, nerkach i sercu.
Tak więc, spożywanie produktów spożywczych bogatych w tymol jest świetnym sposobem na zwiększenie ilości dobrych tłuszczów we krwi, bez przyjmowania suplementów oleju rybnego. Dzięki tego rodzaju fitoskładnikom możliwe jest skuteczniejsze utrzymanie prawidłowej pracy zastawek serca i wzmocnienie tego najważniejszego dla życia mięśnia.
Wspomaganie układu nerwowego
Tymol jest naturalnym stymulatorem układu nerwowego, który może poprawić koncentrację i zwiększać krążenie krwi w mózgu. Służyć może do poprawy poziomu energii, a także łagodzenia objawów depresji i lęku. Olejki eteryczne z tymolem można także stosować do łagodzenia zaburzeń nerwowych, takich jak koszmary nocne, wyczerpanie, bezsenność, czy melancholia.
Leczenie infekcji grzybiczych
Ponieważ tymol wykazuje naturalne właściwości przeciwgrzybicze jest skuteczny w leczeniu drożdży i palców i paznokci. W celach leczniczych można zastosować olejek tymiankowy lub olejek oregano. Doskonałą alternatywą dla tego typu zabiegu jest również olejek z drzewa herbacianego.
Inne zastosowania tymolu
Naturalne produkty ziołowe z zawartością tymolu miały na przestrzeni wieków wiele rożnych zastosowań. Niektóre z nich wciąż są spotykane, natomiast inne zostały nieco zapomniane lub celowo zarzucone:
- ekstrakty z tymolem stosowane były do walki z pasożytami przewodu pokarmowego,
- stanowił on jeden z podstawowych składników mazideł antyseptycznych, przeciwbólowych i rozgrzewających, stosowanych np. przy reumatyzmie,
- znajdował zastosowanie w opatrywaniu ran,
- stosowano go w postaci inhalacji przy chorobach płuc,
- przy zakażeniu i bólu zęba wkładano do niego kryształek tymolu, a następnie plombowano,
- stanowił alternatywę dla antybiotyków przy ochronie zwierząt hodowlanych,
Przeciwwskazania i zalecane środki ostrożności
Ekstrakty roślinne z tymolem nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży lub karmiące matki, z powodu stymulującego wpływu na macicę. Nie należy ich również stosować w dawkach wyższych niż sugerowane przez producentów. Mogą one w niektórych przypadkach powodować podrażnienie układu pokarmowego, zawroty i bóle głowy, a także ospałość. Warto unikać używania tymianku i jego ekstraktów, szczególnie bez konsultacji lekarskiej, w przypadku chorób serca, epilepsji, czy napadów padaczkowych. Należy je również stosować z dużą ostrożnością w przypadku stwierdzenia uczulenia na inne zioła z rodziny mięty, takie jak mięta pieprzowa, bazylia, majeranek i szałwia.
Chociaż tymol jako składnik niektórych ziół wydaje się być w pełni bezpieczny dla ludzi, nie powodując żadnych znaczących skutków ubocznych, przyjmowanie czystego ekstraktu może zagrażać zdrowiu.
Źródła
https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/thymol#section=Top
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.3109/13880200903229098
