Zawał serca – Objawy, przyczyny i leczenie ataku serca

Zawał mięśnia sercowego, często zwany atakiem serca, występuje, gdy przepływ krwi do tego bardzo ważnego organu jest zablokowany. Blokada najczęściej spowodowana jest nagromadzeniem tłuszczu, cholesterolu i innych substancji, które tworzą płytkę w tętnicach odżywiających serce (tętnice wieńcowe). Płytka ostatecznie zrywa się i tworzy skrzep. Przerwany przepływ krwi może uszkodzić lub zniszczyć część mięśnia sercowego, powodując zawał serca. W niniejszym artykule wskazujemy na typowe objawy, przyczyny, czynniki ryzyka oraz metody leczenia po zawale serca.

Zawał serca, zwany również zawałem mięśnia sercowego, może być śmiertelny. Współczesne leczenie radykalnie poprawiło się jednak dość radykalnie, znacznie zwiększając prawdopodobieństwo powrotu do zdrowia. Ważne jest, aby w przypadku podejrzenia o zawał serca jak najszybciej zadzwonić pod numer alarmowy lub uzyskać profesjonalną pomoc medyczną.

Objawy zawału serca

Do typowych objawów ataku serca należą:

• ucisk lub bóle w klatce piersiowej lub ramionach, które mogą rozprzestrzeniać się na szyję, szczękę lub plecy,
• nudności, niestrawność, zgaga lub ból brzucha,
• skrócenie oddechu,
• zimny ​​pot,
• zmęczenie,
• zawroty głowy lub nagłe utraty równowagi.

Nie wszystkie osoby z zawałem serca mają takie same objawy lub ich natężenie. Niektórzy ludzie doświadczają względnie łagodnego bólu, a inni odczuwają bardziej dotkliwy. Zdarzają się przypadki, w których nie ma żadnych widocznych objawów inicjujących, a pierwszym może być nagłe zatrzymanie krążenia. Jednak im więcej objawów daje się zaobserwować, tym większe prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia z zawałem serca.

Niektóre ataki serca uderzają nagle, ale wiele osób doświadcza objawów ostrzegawczych w godzinach, dniach lub tygodniach przed jego wystąpieniem. Najwcześniejszym ostrzeżeniem może być nawracający ból lub ciśnienie w klatce piersiowej (dławica piersiowa), które są wywoływane przez wysiłek, które ustępuje dzięki wypoczynkowi. Dławica jest spowodowana chwilowym spadkiem przepływu krwi do serca.

Kiedy iść do lekarza?

W przypadku zawało serca trzeba zawsze działać natychmiast. Niektórzy ludzie czekają zbyt długo, ponieważ nie rozpoznają ważnych objawów. Wykonaj następujące kroki:

• Wezwij pomoc medyczną w nagłych wypadkach. Jeśli podejrzewasz, że masz zawał serca, nie wahaj się. Natychmiast zadzwoń pod numer alarmowy. Jeśli nie masz dostępu do ratownictwa medycznego, niech ktoś zabierze cię do najbliższego szpitala.
• Prowadź samochód tylko wtedy, gdy nie ma innych opcji. Ponieważ twój stan może się pogorszyć, kierowanie autem naraża ciebie i innych na duże ryzyko.
• Zastosuj nitroglicerynę, jeśli przepisał ci ją lekarz. Przyjmuj zgodnie z instrukcjami, oczekując pomocy w nagłych wypadkach.
• Zastosuj aspirynę, jeśli jest to zalecane. Przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego podczas ataku serca może zmniejszyć uszkodzenie serca, pomagając w utrzymaniu krzepliwości krwi. Aspiryna może wchodzić w interakcje z innymi lekami, więc nie należy jej zażywać, chyba że zaleci to lekarz lub personel medyczny.

Co zrobić, gdy zobaczysz kogoś, kto może mieć atak serca

Jeśli zobaczysz kogoś, kto jest nieprzytomny i uważasz, że może mieć zawał serca, najpierw wezwij pomoc medyczną. Następnie sprawdź, czy ta osoba oddycha i ma puls. Jeśli dana osoba nie oddycha lub nie znajdujesz tętna, dopiero wtedy należy rozpocząć sztuczne oddychanie i masaż serca, aby utrzymać krążenie krwi.

Naciskaj mocno i szybko na klatkę piersiową osoby w dość szybkim rytmie – około 100 do 120 uciśnięć na minutę.

Jeśli nie zostałeś przeszkolony w zakresie ratownictwa, lekarze zalecają wykonywanie tylko uciśnięć klatki piersiowej. Jeśli zostałeś przeszkolony w tym zakresie, możesz przejść do otwarcia dróg oddechowych i zacząć proces przywracania oddechu.

Przyczyny zawału serca

Zawał serca występuje, gdy jedna lub więcej tętnic wieńcowych zostaje zablokowana. Z biegiem czasu tętnica wieńcowa może zwężać się z powodu gromadzenia się różnych substancji, w tym cholesterolu, czyli miażdżycy. Ten stan chorobowy, znany jako choroba wieńcowa, powoduje większość ataków serca.

Podczas ataku serca jedna z odłożonych w tętnicy płytek może rozerwać się oraz rozlać cholesterol i inne substancje do krwioobiegu. Skrzep krwi tworzy się w miejscu pęknięcia. Jeśli jest wystarczająco duży, może on blokować przepływ krwi przez tętnicę wieńcową, odcinając mięsień sercowy od tlenu i składników odżywczych – niedokrwienie.

Można doświadczyć blokady całkowitej lub częściowej. Całkowita blokada oznacza, że ​​zawał mięśnia sercowego występuje z uniesieniem odcinka ST (STEMI). Częściowa blokada oznacza, że zawał mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI). Kroki diagnostyczne i leczenie mogą się różnić w zależności od tego, z którym rodzajem zawału mamy do czynienia.

Inną przyczyną ataku serca jest skurcz tętnicy wieńcowej, który zamyka dopływ krwi do części mięśnia sercowego. Palenie tytoniu i stosowanie narkotyków, takich jak kokaina, może powodować zagrażający życiu skurcz.

Zawał serca a czynniki ryzyka

Pewne czynniki przyczyniają się do niepożądanego nagromadzenia złogów tłuszczu w tętnicach, czyli miażdżycy, które mogą zwężać tętnice w całym ciele. Można poprawić lub wyeliminować wiele z tych czynników ryzyka, aby zmniejszyć ryzyko pierwszego lub kolejnego ataku serca.

Czynniki ryzyka zawału serca obejmują:

• Wiek – Mężczyźni w wieku 45 lat lub starsi oraz kobiety w wieku 55 lat lub starsze są bardziej narażone na zawał serca niż młodsi mężczyźni i kobiety.
• Tytoń – Obejmuje to palenie i długotrwałe narażenie na bierne palenie.
• Wysokie ciśnienie krwi – Z czasem wysokie ciśnienie krwi może uszkodzić tętnice, które odżywiają serce. Wysokie ciśnienie krwi, które występuje w innych stanach, takich jak otyłość, wysoki poziom cholesterolu lub cukrzyca, jeszcze bardziej zwiększa ryzyko.
• Wysoki poziom cholesterolu lub trójglicerydów we krwi – Wysoki poziom lipoprotein o niskiej gęstości LDL, czyli tzw. “zły” cholesterol, najprawdopodobniej zwęża tętnice. Wysoki poziom trójglicerydów, rodzaju tłuszczu we krwi związanego z dietą, również zwiększa ryzyko zawału serca. Jednak wysoki poziom cholesterolu o wysokiej gęstości HDL, czyli “dobrego” cholesterolu, z kolei obniża ryzyko zawału serca.
• Otyłość – Problem ten wiąże się z wysokim poziomem cholesterolu we krwi, wysokim poziomem trójglicerydów, wysokim ciśnieniem krwi i cukrzycą. Jednak utrata zaledwie 10% masy ciała może istotnie zmniejszyć ryzyko ataku serca.
• Cukrzyca – Niewystarczająca ilość hormonu wydzielanego przez trzustkę, jakim jest insulina, lub nieodpowiednia odpowiedź na insulinę, powoduje wzrost poziomu cukru we krwi, zwiększając ryzyko wystąpienia zawału serca.
• Syndrom metaboliczny – Dzieje się tak, gdy występuje otyłość, wysokie ciśnienie krwi i wysoki poziom cukru we krwi. Zespoły metaboliczne powodują dwa razy większe prawdopodobieństwo rozwoju choroby serca niż w przypadku ich braku.
• Historia rodzinna zawału serca – Jeśli Twoje rodzeństwo, rodzice lub dziadkowie mieli wczesne zawały serca, czyli w wieku 55 lat w przypadku męskich krewnych i 65 lat w przypadku krewnych płci żeńskiej, możesz być narażony na zwiększone ryzyko wystąpienia tego poważnego problemu.
• Brak aktywności fizycznej – Bycie nieaktywnym fizycznie przyczynia się do wysokiego poziomu cholesterolu we krwi i otyłości. Ludzie, którzy regularnie ćwiczą mają lepszą sprawność sercowo-naczyniową, w tym niższe górne ciśnienie krwi.
• Napięcie psychiczne – Można reagować na stres w sposób, który może zwiększyć ryzyko zawału serca.
• Zażywanie narkotyków – Używanie środków pobudzających, takich jak kokaina lub amfetamina, może wywołać skurcz tętnic wieńcowych, co może powodować zawał serca.
• Historia stanu przedrzucawkowego – Ten stan powoduje wysokie ciśnienie krwi podczas ciąży i zwiększa ryzyko wystąpienia chorób serca w całym okresie życia.
• Choroby autoimmunologiczne – Posiadanie stanu, takiego jak reumatoidalne zapalenie stawów lub toczeń, może zwiększyć ryzyko zawału serca.

Komplikacje po zawale serca

Komplikacje po przebytym ataku serca są często związane z trwałym uszkodzeniem organu, co może prowadzić do:

• Nieprawidłowy rytm serca (arytmia) – Mogą powstawać “zwarcia” elektryczne, co może prowadzić do nieprawidłowych rytmów serca, z których niektóre mogą być poważne, a nawet śmiertelne.
• Niewydolność serca – Atak serca może uszkodzić tak dużo tkanki organu, że ​​mięsień sercowy może nie mieć wystarczającej mocy do wypompowania wystarczającej ilości krwi z serca. Niewydolność serca może mieć charakter przejściowy lub może być stanem przewlekłym, wynikającym z rozległego i trwałego uszkodzenia serca.
• Nagłe zatrzymanie akcji serca – Bez ostrzeżenia serce zatrzymuje się z powodu zakłóceń elektrycznych, które powodują arytmię. Zawały serca zwiększają ryzyko nagłego zatrzymania krążenia, które może być śmiertelne bez natychmiastowego leczenia. W celu zapobieżenia tego rodzaju zdarzeniu stosuje się tzw. rozruszniki serca, które regulują jego akcję.

Zapobieganie atakowi serca

Nigdy nie jest za późno, aby podjąć kroki, by zapobiec zawałowi serca. Nawet, jeśli się już go przebyło. Oto podstawowe sposoby na zapobieganie zawałowi serca:

• Leki – Przyjmowanie leków może zmniejszyć ryzyko kolejnego zawału serca i pomóc w poprawie funkcjonowania uszkodzonego serca. Kontynuuj przyjmowanie leków według zaleceń lekarza i spytaj go, jak często należy monitorować swój stan zdrowia.
• Czynniki stylu życia – Utrzymuj zdrową wagę dzięki diecie zdrowej dla serca, nie pal, regularnie ćwicz, radź sobie ze stresem i kontroluj warunki, które mogą prowadzić do zawału serca, takie jak wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu i cukrzyca.

Diagnoza zawału serca

Najlepiej byłoby, gdyby lekarz prowadził badania podczas regularnych aktywności fizycznych pod kątem czynników ryzyka, które mogą prowadzić do zawału serca.

Jeśli znajdujesz się w sytuacji występowania objawów zawału serca, zostaniesz o nie zapytany i sprawdzone zostanie ciśnienie krwi, tętno oraz temperatura. Zostaniesz podłączony do monitora serca i przejdziesz badania, aby sprawdzić, czy zaistniały stan jest zawałem mięśnia sercowego. Badania tego rodzaju obejmują najczęściej:

• Elektrokardiogram (EKG) – Ten pierwszy test przeprowadzony w celu zdiagnozowania ataku serca rejestruje aktywność elektryczną organu poprzez elektrody przyczepione do skóry. Impulsy są rejestrowane jako fale wyświetlane na monitorze lub drukowane na papierze. Ponieważ uszkodzony mięsień sercowy zwykle nie przewodzi impulsów elektrycznych, EKG może wykazać, że doszło do zawału serca lub jest on w toku.
• Badania krwi – Pewne białka w sercu powoli przenikają do krwi po uszkodzeniu w wyniku ataku serca. Lekarze z placówek ratunkowych pobierają próbki krwi w celu zbadania obecności tych rodzajów enzymów.

Niekiedy przeprowadza się dodatkowe testy i badania. Jeśli masz zawał serca, lekarze podejmą natychmiastowe kroki w celu leczenia Twojego stanu. Mogą one obejmować m.in.:

• Rentgen klatki piersiowej – Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej pozwala lekarzowi sprawdzić wielkość serca i naczyń krwionośnych oraz poszukać płynu w płucach.
• Echokardiogram – Fale dźwiękowe skierowane na serce z podobnego do różdżki urządzenia (przetwornika) trzymanego na klatce piersiowej odbijają się od organu i są przetwarzane elektronicznie, aby dostarczyć obraz wideo jego pracy. Echokardiogram może pomóc określić, czy jakiś obszar serca został uszkodzony i czy jest ono w stanie normalnie pompować krew.
• Cewnikowanie (angiogram) – Ciekły barwnik wstrzykuje się do tętnic serca poprzez długą, cienką rurkę (cewnik), który jest wkładany przez tętnicę, zazwyczaj w nodze lub pachwinie, do tętnic w sercu. Barwnik sprawia, że ​​tętnice są widoczne na zdjęciu rentgenowskim, ujawniając obszary niedrożności.
• Test wysiłkowy – Po kilku dniach lub tygodniach po ataku serca można również wykonać test wysiłkowy, aby zmierzyć, jak serce i naczynia krwionośne reagują na wysiłek. W tym celu zazwyczaj trzeba chodzić na bieżni lub pedałować na stacjonarnym rowerku, podłączonym do urządzenia EKG. Opcjonalnie można dostać dożylnie lek, który stymuluje serce, podobnie jak ćwiczenie. Inną możliwością jest test stresu jądrowego, który jest podobny do testu wysiłkowego, ale wykorzystuje wstrzyknięty barwnik i specjalne techniki obrazowania, aby uzyskać szczegółowe obrazy serca podczas ćwiczeń.
• Sercowe TK lub MRI – Testy te można wykorzystać do diagnozowania problemów z sercem, w tym stopnia uszkodzenia spowodowanego zawałami serca. W tomografii komputerowej serca leży się na stole w maszynie w kształcie obwarzanka. Rurka rentgenowska wewnątrz urządzenia obraca się wokół ciała i zbiera obrazy serca i klatki piersiowej. W obrazie MRI serca leżysz na stole w długiej maszynie o kształcie tuby, która wytwarza pole magnetyczne. Pole magnetyczne wyrównuje cząsteczki atomowe w niektórych komórkach. Kiedy fale radiowe są wysyłane w kierunku tych wyrównanych cząstek, wytwarzają one sygnały, które różnią się w zależności od rodzaju tkanki, którą napotykają. Sygnały tworzą obrazy serca i jego anomalie.

Leczenie zawału mięśnia sercowego

W tym zakresie należy rozróżnić leczenie stanów przedzawałowych oraz akcje ratownicze. Kluczowym czynnikiem jest przywrócenie właściwej pracy serca oraz zabezpieczenie stałych dostaw tlenu i wartości odżywczych.

Leczenie ataku serca w szpitalu

Każda minuta po zawale serca bez właściwej reakcji może powodować, że więcej tkanki serca ulega zniszczeniu lub obumiera. Szybkie przywrócenie przepływu krwi pomaga zapobiegać uszkodzeniom serca.

Leki na zawał serca

Leki podawane w leczeniu zawału serca mogą obejmować takie środki jak:

• Aspiryna – Operator numeru alarmowego może zalecić przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego, a personel medyczny może natychmiast podać aspirynę. Aspiryna zmniejsza krzepliwość krwi, pomagając w ten sposób utrzymać przepływ krwi przez zwężoną tętnicę.
• Trombolityki – Leki te pomagają rozpuścić skrzep, który blokuje przepływ krwi do serca. Im wcześniej otrzymasz lek trombolityczny po ataku serca, tym większa szansa, że ​​przeżyjesz i będziesz miał mniej uszkodzeń serca.
• Leki przeciwpłytkowe – Lekarze na oddziale ratunkowym mogą podać inne leki zwane inhibitorami agregacji płytek krwi, aby zapobiec nowym zakrzepom i zapobiec wzrostowi istniejących zakrzepów.
• Inne leki rozrzedzające krew – Prawdopodobnie otrzymasz inne leki, takie jak heparyna, aby zmniejszyć “lepkość” krwi i zmniejszyć prawdopodobieństwo powstania zakrzepów. Heparyna jest podawana dożylnie lub we wstrzyknięciu podskórnym.
• Leki przeciwbólowe – Możesz otrzymać lek przeciwbólowy, taki jak morfina.
• Nitrogliceryna – Lek ten, stosowany w leczeniu bólu w klatce piersiowej (dławicy piersiowej), może poprawić przepływ krwi do serca poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych.
• Beta-adrenolityki – Tego rodzaju leki na zawał serca pomagają rozluźnić mięsień sercowy, spowolnić jego bicie i obniżyć ciśnienie krwi, ułatwiając mu pracę. Beta-adrenolityki mogą ograniczać ilość uszkodzeń mięśnia sercowego i zapobiegać przyszłym atakom serca.
• Inhibitory ACE – Leki te obniżają ciśnienie krwi i zmniejszają stres organu.
• Statyny – Leki tego rodzaju pomagają kontrolować poziom cholesterolu we krwi.

Procedury chirurgiczne i inne terapie na zawał serca

Oprócz leków bardzo często stosuje się z następujących procedur leczenia zawału serca:

Angioplastyka wieńcowa i stentowanie – W ramach tej procedury, znanej również jako przezskórna interwencja wieńcowa (PCI), lekarze wprowadzają długą, cienką rurkę (cewnik), która przechodzi przez tętnicę w pachwinie lub nadgarstku do zablokowanej tętnicy w sercu. Jeśli przeszło się zawał serca, procedura ta jest często wykonywana natychmiast po cewnikowaniu serca, czyli procedurze wykrywania blokady. Cewnik ten ma specjalny balonik, który po dotarciu na miejsce jest na krótko napompowany, aby otworzyć zablokowaną tętnicę wieńcową. Stent z metalowej siatki może być następnie wprowadzony do tętnicy, aby utrzymać ją długo w pozycji otwartej, przywracając przepływ krwi do serca. W zależności od stanu pacjenta można zastosować stent powlekany lekami o powolnym uwalnianiu, aby skuteczniej utrzymać tętnicę otwartą.

Chirurgiczne pomostowanie tętnic wieńcowych – W niektórych przypadkach lekarze wykonują awaryjną operację obejścia miejsc, które zostały uszkodzone w czasie zawału serca. Jeśli to możliwe zazwyczaj kilka dni po ataku. Operacja obejścia polega na tym, że zszywa się żyły lub tętnice poza zablokowaną lub zwężoną tętnicą wieńcową, umożliwiając przepływ krwi do serca w celu ominięcia zwężonej części. Czynność tę często nazywa się tworzeniem bypass’ów. Gdy przepływ krwi do serca zostanie przywrócony, a stan zdrowia ustabilizuje się, zazwyczaj trzeba pozostać w szpitalu jeszcze przez kilka dni.

Rehabilitacja kardiologiczna

Większość szpitali oferuje programy, które mogą rozpocząć się w szpitalu i potrwać przez kilka tygodni do kilku miesięcy po powrocie do domu. Programy rehabilitacji kardiologicznej zazwyczaj koncentrują się na czterech głównych obszarach – lekach, zmianach stylu życia, problemach emocjonalnych i stopniowym powracaniu do normalnych czynności.

Niezwykle ważne jest, aby uczestniczyć w tym programie. Osoby, które biorą udział w rehabilitacji kardiologicznej po ataku serca, zazwyczaj żyją dłużej i rzadziej mają kolejny zawał serca lub związane z nim komplikacje. Jeśli rehabilitacja kardiologiczna nie jest zalecana podczas hospitalizacji, należy zapytać o nią lekarza.

Styl życia i domowe środki zaradcze

Aby poprawić zdrowie serca, wykonuj następujące kroki:

• Unikaj dymu – Najważniejszą rzeczą, jaką możesz zrobić, aby poprawić zdrowie swojego serca, to nie palić. Należy także unikać biernego palenia. Jeśli chcesz rzucić palenie, poproś o pomoc lekarza.
• Kontroluj ciśnienie krwi i poziom cholesterolu – Jeśli jeden lub oba te czynniki są wysokie, lekarz może przepisać zmiany w diecie i lekach. Zapytaj swojego lekarza, jak często musisz monitorować poziom ciśnienia krwi i cholesterolu.
• Zadbaj o regularne kontrole lekarskie – Niektóre z głównych czynników ryzyka zawału serca, takie jak wysoki poziom cholesterolu we krwi, wysokie ciśnienie krwi i cukrzyca, nie powodują wczesnych objawów. Twój lekarz może przebadać cię pod kątem tych schorzeń i może pomóc w zarządzaniu nimi, jeśli to będzie konieczne.
• Ćwiczenia – Regularna aktywność fizyczna pomaga w poprawie funkcji mięśnia sercowego po ataku serca i pomaga zapobiegać samemu zawałowi serca. Bardziej intensywny ruch 30 minut dziennie, pięć dni w tygodniu może istotnie poprawić twoje zdrowie.
• Utrzymuj zdrową wagę – Nadmierna waga ciała obciąża serce i może przyczyniać się do wysokiego poziomu cholesterolu, wysokiego ciśnienia krwi i cukrzycy.
• Zadbaj o zdrową dla serca dietę – Nasycony tłuszcz, tłuszcze trans i cholesterol w diecie mogą zawężać tętnice, a zbyt duża ilość soli może podnieść ciśnienie krwi. Jedz zdrową dla serca dietę, która zawiera chude białka, takie jak ryby i fasola, owoce i warzywa oraz produkty pełnoziarniste.
• Kontroluj cukrzycę – Regularne ćwiczenia, dobre odżywianie i utrata wagi ciała pomagają utrzymać poziom cukru we krwi na bardziej pożądanym poziomie. Wiele osób również potrzebuje leków do leczenia cukrzycy.
• Kontroluj stres – Zredukuj stres w codziennych czynnościach. Znajdź zdrowe sposoby na zminimalizowanie stresujących wydarzeń w swoim życiu lub radzenie sobie z nimi.
• Jeśli pijesz alkohol, rób to z umiarem – Oznacza to maksymalnie jeden drink dziennie dla kobiet i mężczyzn starszych niż 65 lat oraz do dwóch drinków dziennie dla mężczyzn w wieku 65 lat i młodszych.

Radzenie sobie i wsparcie

Zawał serca jest bardzo poważnym i zagrażającym życiu stanem chorobowym, który może istotnie wpłynąć na resztę życia. Strach, złość, poczucie winy i depresja są powszechne po przejściu ataku serca. Omówienie ich z lekarzem, członkiem rodziny lub przyjacielem może pomóc. Rozważ rozmowę z psychologiem lub dołączenie do grupy wsparcia.

Ważne jest, aby wspomnieć lekarzowi o ewentualnych objawach depresji. Programy rehabilitacji kardiologicznej mogą być skuteczne w zapobieganiu lub leczeniu depresji po zawale serca.

Seks po zawale serca

Niektórzy ludzie martwią się o swoje życie seksualne po zawale serca. Większość może jednak bezpiecznie powrócić do aktywności seksualnej po dojściu do równowagi. To, kiedy można wznowić aktywność seksualną, będzie zależało od fizycznej kondycji, gotowości psychicznej i wcześniejszej aktywności seksualnej. Zapytaj swojego lekarza, kiedy można bezpiecznie uprawiać seks po zawale.

Niektóre leki nasercowe mogą wpływać na funkcje seksualne. Jeśli masz problemy z dysfunkcją seksualną, porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem.

Przygotowanie do wizyty u lekarza

Zazwyczaj zawał serca diagnozuje się w krańcowych sytuacjach. Jeśli jednak obawiasz się o ryzyko ataku serca, skonsultuj się z lekarzem, aby sprawdzić czynniki ryzyka i porozmawiać o metodach zapobiegania. Jeśli ryzyko jest wysokie, można zostać skierowanym do specjalisty, czyli kardiologa. Poniżej wskazujemy na kilka informacji, które pomogą przygotować się do wizyty u lekarza.

Kiedy umawiasz się na spotkanie z lekarzem, zapytaj, czy jest coś, co musisz zrobić z wyprzedzeniem, na przykład ograniczyć dietę. Na przykład, możesz potrzebować pościć przed badaniem poziomu cholesterolu. Przygotuj również listę, na której znajdą się m.in.:

• Twoje objawy, w tym te, które wydają się niezwiązane z chorobą wieńcową i kiedy się pojawiły,
• najważniejsze dane osobowe, w tym wywiad rodzinny dotyczący choroby serca, udaru, wysokiego ciśnienia krwi lub cukrzycy, a także ostatnich poważnych stresów lub zmian w życiu,
• wszystkie leki, witaminy i inne suplementy diety, w tym ich dawki.

Na wizytę warto zabrać ze sobą kogoś bliskiego, jeśli to możliwe, aby pomógł zapamiętać wszystkie niezbędne informacje. Oto kilka pytań, które warto zadać swojemu lekarzowi w celu zapobiegania zawałowi serca:

• Jakie badania muszę wykonać, by określić moje obecne zdrowie serca?
• Jakie pokarmy powinienem jeść lub czego unikać?
• Jaki jest odpowiedni poziom aktywności fizycznej?
• Jak często powinienem być badany na rycyko chorób serca?
• Mam inne problemy zdrowotne. Jak najlepiej zarządzać tymi schorzeniami razem?

Nie wahaj się też zadawać innych pytań. Lekarz prawdopodobnie zada Ci również pewne pytania, w tym:

• Jak poważne są twoje objawy?
• Czy są stałe, czy też przychodzą i odchodzą?
• Co, jeśli w ogóle, poprawia objawy? Jeśli masz ból w klatce piersiowej, czy poprawia się wraz z odpoczynkiem?
• Co, jeśli cokolwiek, pogarsza twoje symptomy? Jeśli masz ból w klatce piersiowej czy forsowna aktywność pogarsza sytuację?
• Czy zdiagnozowano u Ciebie wysokie ciśnienie krwi, cukrzycę lub wysoki poziom cholesterolu?

Nigdy nie jest za wcześnie na dokonywanie zdrowych zmian w stylu życia, takich jak rzucenie palenia, jedzenie zdrowej żywności i zwiększenie aktywności fizycznej. Są to podstawowe linie obrony przed zawałem serca.