Nasiona Chia pochodzą z Ameryki Południowej i zawierają znaczne ilości białka, błonnika, wapnia, potasu, magnezu, fosforu, a przede wszystkim niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Stanowią także cenne źródło przeciwutleniaczy, zwanych tokoferolami. Z tej wyjątkowej rośliny, znanej również jako szałwia hiszpańska, wytwarza się również bardzo cenny olej z nasion Chia, wykorzystywany do celów zdrowotnych i kosmetycznych. W niniejszym artykule przybliżamy najważniejsze właściwości i zastosowania oleju z nasion Chia.
Mąka Chia to mielone ziarna szałwii hiszpańskiej, które zawierają znacznie mniej kwasów omega-3 niż nasiona, ponieważ podczas przetwarzania jest z niej usuwany cenny olej. Dzięki temu otrzymuje się doskonały produkt dietetyczny i kosmetyczny. Olej Chia (Salvia Hispanica Seed Oil) jest przede wszystkim dobrym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, nie zawiera jednak błonnika oraz posiada znacznie mniej białka i przeciwutleniaczy. Istnieje kilka gatunków Chia, ale tylko jeden z nich charakteryzuje się dużą ilością kwasów omega-3 i jest nim szałwia hiszpańska.
Czym jest olej z nasion Chia?
O dawna wiadomo, ze kwasy tłuszczowe omega-3 pozwalają zmniejszać stany zapalne w organizmie i pomagają obniżyć ryzyko chorób serca, artretyzmu i nowotworów. Omega-3 mogą być także korzystne w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia, osteoporozy, zwyrodnieniu plamki żółtej, bólów menstruacyjnych i zaburzeń nastroju. Warto jednak przy tym zauważyć, że bardzo ważny dla zachowania zdrowia jest odpowiedni stosunek ilości kwasów tłuszczowych omega-3 do omega-6. Nasion szałwii hiszpańskiej zawierają więcej kwasów tłuszczowych omega-3, niż jakakolwiek inna roślina, co wspomaga utrzymanie prawidłowej równowagi kwasów tłuszczowych, czyli ok. 60% omega-3 przy ok. 20% omega-6.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze właściwości oleju z nasion szałwii hiszpańskiej.
Olej z nasion Chia – Właściwości i zastosowania
Do tej pory bardzo wiele osób zdecydowało się włączyć nasiona Chia do swojej diety i regularnie posypuje nimi sałatki, czy dodaje do zdrowych napojów typu smoothie. Znacznie mniej osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że nie jest to tylko zdrowa przekąska, ale także niezwykły składnik kosmetyczny, najczęściej dodawany do produktów w postaci wytłoczonego z nich oleju.
Olej z nasion Chia zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, a także przeciwutleniacze zwane tokoferolami. W rzeczywistości jest wspaniały produkt dietetyczny i pielęgnacyjny, o najwyższym poziomie przeciwutleniaczy, pokonując w tej kategorii inne popularne oleje, takie jak olej lniany.
Naturalne nawilżenie skóry
W badaniu opublikowanym przez The Annals of Dermatology zostało udowodnione klinicznie, że olej Chia zapewnia znacząco większe nawilżenie skóry, a także zmniejsza proces naskórkowej utraty wilgotności i zwiększa funkcje naturalnej bariery ochronnej skóry. Niektórzy badacze dodają, że olej z nasion Chia jest również stosunkowo bogaty w błonnik, co pozwala absorbować wilgoć z głębszych tkanek lub nawet na powierzchni skóry, tworząc dodatkowy efekt nawilżający.
Wzmocnienie tkanki skóry
Z wiekiem u każdego bariera zewnętrznej warstwy skóry, czyli naskórka, staje się zagrożona z powodu przerzedzenia i osłabienia komórek, co utrudnia skórze naprawę i regenerację. Miejscowe zastosowanie kwasów omega-3 i omega-6, których olej Chia zapewnia w odpowiedniej ilości, rzeczywiście pomaga wzmocnić naskórek. stosowany bezpośrednio na skórę może zapewnić właściwe odżywienie, przyczyniając się do szybszej i skuteczniejszej poprawy struktury i jakości skóry.
Zapewnienie właściwości przeciwstarzeniowych
Olej z nasion Chia może potencjalnie przynosić również dodatkowe korzyści w zakresie ochrony skóry przed procesami starzenia. Dzięki wyjątkowo wysokim poziomom omega-3 skutecznie pomaga odbudować komórki kolagenowe, stanowiące klucz do podtrzymywania odpowiedniej struktury skóry i zapewnienia młodzieńczego wyglądu. Niektóre źródła wskazują, że olej Chia może przyczyniać się także do spowolnienia procesu powstawania plam starcze na skórze.
Działanie przeciwzapalne
Kwasy omega-3 nie tylko zapewniają właściwości antyaging, ale także działanie przeciwzapalne, dzięki czemu olej z nasion Chia jest doskonałym lekarstwem na podrażnioną zapaleniem skórę. Zawarte w nim substancje przeciwzapalne nie tylko łagodzą podrażnienia i zaczerwienienia, ale mogą nawet zmniejszyć uszkodzenia spowodowane promieniowaniem UV.
Działanie antynowotworowe
W Argentynie badano wpływ oleju Chia na linię komórek nowotworu sutka u szczurów. Badania, których wyniki zostały opublikowane w 2007 roku wykazały, że olej z nasion szałwii hiszpańskiej może zmniejszyć liczbę guzów i ich masę, a także zwiększyć śmiertelność komórek nowotworowych. Zauważono również zmniejszenie przerzutów nowotworów, jednak do wyciągnięcia dalej idących wniosków konieczne są dalsze badania, w celu sprawdzenia tych korzyści u ludzi.
Pozytywny wpływ na poziom cholesterolu
Wysoki poziom cholesterolu jest czynnikiem ryzyka, głównie w rozwoju chorób serca. Wyniki badań opublikowane w Annals of Nutrition and Metabolism w 2007 roku dotyczyły wpływu nasion Chia i wytwarzanego z nich oleju na poziom cholesterolu u szczurów. Wykazano w nich ogólne korzyści ze stosowania roślinnych kwasów omega-3 i dodatków olejowych na odpowiedni poziom cholesterolu we krwi. Zaobserwowano znaczne zmniejszenie cholesterolu całkowitego, szkodliwego cholesterolu LDL i trójglicerydów u jednostek z chorobą sercowo-naczyniową.
Niwelowanie świądu
Świąd jest nieprzyjemnym odczuciem, które wywołuje silną potrzebę tarcia i drapania skóry. Jest charakterystycznym objawem niektórych chorób ogólnoustrojowych, takich jak zaawansowane stadium choroby nerek. Badania przedstawione w maju 2010 roku w Annals of Dermatology wykazały, że miejscowe stosowanie oleju z nasion Chia doprowadziło do znacznej poprawy nawilżenia skóry, zmniejszenia zgrubienia naskórka i ilości grudek u pacjentów ze świądem, spowodowanym schyłkową niewydolnością nerek, a także u zdrowych pacjentów z suchą skórą.
Pozytywny wpływ na pracę umysłową i nastrój
Zawarte w oleju z nasion Chia substancje aktywne doskonale wspomagają pamięć i procesy myślowe, a także wpływają na lepszą koncentrację. Produkt ten jest szczególnie polecany osobom wykonującym pracę umysłową, a także wymagająca szczególnej koncentracji. Przyczynia się także do polepszenia nastroju i wspomaga leczenie stanów depresyjnych.
Kosmetyczne zastosowania oleju z nasion Chia
Olej z nasion Chia to coraz częściej stosowany składnik wielu naturalnych kosmetyków pielęgnacyjnych. Może być on jednak z powodzeniem stosowany w domowych zabiegach kosmetycznych, najczęściej przy stężeniu w granicach 5-100%. Polecany jest często zarówno do pielęgnacji skóry włosów i paznokci, a także cechuje się lekkością i aksamitnym wykończenie.
- faza tłuszczowa w domowych i przemysłowych recepturach kosmetycznych,
- pielęgnacyjny olejek do twarzy – może być stosowany samodzielnie w domowych warunkach – po umyciu cery niewielką ilość olejku należy rozgrzać w dłoniach i aplikować na lekko wilgotną skórę twarzy, a także szyję, dekolt oraz okolice oczu, dodatkowo delikatnie wklepując.
- dwufazowy nawilżacz do cery w połączeniu z żelem hialuronowym, który można stosować po wcześniejszym połączeniu obu składników lub osobno,
- olejowa baza pod makijaż – zamiast tłustych kremów do twarzy,
- dodatek do kremu do twarzy – olejek należy połączyć w dłoniach ze stosowanym na co dzień kremem pielęgnacyjnym, dzięki czemu zwiększy się skuteczność działania preparatu,
- dodatek do balsamu do ciała – najlepiej łączyć oba składniki tuż przed użyciem, miesząc małe porcje balsamu i olejku w dłoniach,
- natłuszczająco-nawilżający olejek do ciała – można stosować bezpośrednio na suchą lub lekko wilgotną skórę, najlepiej po umyciu lub kąpieli,
- naturalny preparat pielęgnacyjny dla kobiet w ciąży – można stosować jako balsam nawilżający, przeciwdziałający powstawaniu rozstępów,
- naturalna maska do włosów – najlepiej stosować w zabiegu olejowania przed umyciem, poprzez nakładanie na suche, nieumyte jeszcze włosy, a także skórę głowy,
- naturalne serum tonizujące – doskonale łagodzi skutki zabiegów kosmetycznych, takich jak depilacja czy peeling,
- olejek pielęgnacyjny na końcówki włosów – olejek zapewnia wspaniałe właściwości odżywcze i ochronne dla włosów, przyczyniając się do regeneracji końcówek włosów, najlepiej gdy jest stosowany bez spłukiwania,
- olejek pielęgnacyjny do dłoni i paznokci, – olejek należy wcierać w zniszczoną skórę dłoni i płytki paznokci, w szczególności zwracając uwagę na skórki,
- dodatek do maseczek regeneracyjnych – olej z nasion Chia może być dodawany do rozmaitych maseczek do twarzy, zarówno gotowych w proszku jak i domowych.
Uwagi względem stosowania oleju z nasion Chia
Olej z nasion Chia posiada długi okres trwałości i przydatności do użycia. Dostępne na rynku produkty mogą mieć trwałość nawet do dwóch lat, mimo że nie zawierają żadnych dodatków.
Podczas gdy inne oleje mogą pozostawiać tłusty film na skórze i zajmuje im trochę czasu do całkowitego wchłonięcia, Chia jest ultra lekki i szybko wchłania się w skórę.
Optymalna temperatura przechowywania oleju Chia to ok. 10-20ºC i, jednak należy go chronić przed bezpośrednią ekspozycją na promieniowanie słoneczne. Niektórzy producenci zalecają przechowywanie w lodówce.
Przy zakupie oleju warto zwrócić uwagę czy był on tłoczony na zimno, gdyż tylko taki produkt zachowuje najcenniejsze właściwości zdrowotne i pielęgnacyjne.
Źródła
Effectiveness of Topical Chia Seed Oil on Pruritus of End-stage Renal Disease (ESRD) Patients and Healthy Volunteers. Ann Dermatol. 2010 May; 22(2): 143–148. Published online 2010 May 17. doi: 10.5021/ad.2010.22.2.143
Phytochemical and Biological Characteristics of Mexican Chia Seed Oil. Molecules. 2018 Dec; 23(12): 3219. Published online 2018 Dec 6. doi: 10.3390/molecules23123219
Omega-3 fatty acids, phenolic compounds and antioxidant characteristics of chia oil supplemented margarine. Lipids Health Dis. 2017; 16: 102. Published online 2017 May 31. doi: 10.1186/s12944-017-0490-x
The Promising Future of Chia, Salvia hispanica L.. J Biomed Biotechnol. 2012; 2012: 171956. Published online 2012 Nov 21. doi: 10.1155/2012/171956
Supercritical CO2 extraction in chia oils production: impact of process duration and co-solvent addition. Food Sci Biotechnol. 2018 Jun; 27(3): 677–686. Published online 2018 Jan 17. doi: 10.1007/s10068-018-0316-2
Salvia hispanica L. (chia) seeds oil extracts reduce lipid accumulation and produce stress resistance in Caenorhabditis elegans. Nutr Metab (Lond). 2018; 15: 83. Published online 2018 Nov 26. doi: 10.1186/s12986-018-0317-4
No Positive Influence of Ingesting Chia Seed Oil on Human Running Performance. Nutrients. 2015 May; 7(5): 3666–3676. Published online 2015 May 15. doi: 10.3390/nu7053666
Omega-3 fatty acids and oxidative stability of ice cream supplemented with olein fraction of chia (Salvia hispanica L.) oil. Lipids Health Dis. 2017; 16: 34. Published online 2017 Feb 7. doi: 10.1186/s12944-017-0420-y
Super sprawa. Nie wiedziałam że taki olejek istnieje. Używam nasion Chia i może zacznę olejku!