Nalewka z ostropestu – Przepis, właściwości i stosowanie

Ostropest plamisty to powszechnie uznana na świecie roślina zielna, o właściwościach odtruwających i chroniących wątrobę przed toksycznym działaniem związków chemicznych, bakteryjnych, wirusowych. Zawarte w nim składniki aktywne uszczelniają błony komórkowe wątroby i utrudniają przenikanie toksyn. Sprawdza się doskonale w ochronie przed szkodliwym działaniem alkoholu, chemizowanych dodatków do żywności, a także smażonych produktów oraz lekarstw. Jednym ze sposobów na korzystanie z jego właściwości może być lecznicza nalewka z ostropestu.

Ostropest plamisty (łac. Silybum marianum), określany bywa jako pstrok, kostropacz, podgorzał, czy oset miękki. Jest on rośliną jednoroczną, pozyskiwaną prawie wyłącznie z upraw. Jego działanie lecznicze znane było już w starożytności i stanowił on podobną do karczochów roślinę jadalną. Jednak dopiero w okresie średniowiecza zyskał prawdziwą sławę, dzięki prężnie rozwijającej się nauce ziołolecznictwa. Polecano go wówczas głównie jako skuteczny lek na wątrobę i woreczek żółciowy. Obecnie roślina ta dostarcza cennych składników aktywnych wielu aptecznym preparatom leczniczym, a także coraz chętniej wykorzystywana jest w domowych recepturach zdrowotnych. Jednym ze sposobów na korzystanie z jej cennych właściwości może być właśnie samodzielnie przygotowana nalewka z ostropestu.

Dlaczego nalewka ostropestowa jest skuteczniejsza niż napar ziołowy? Odpowiedź jest bardzo prosta. Zawarta w roślinie sylimaryna, czyli najcenniejszy jej składnik, nie rozpuszcza się w wodzie. Z tego powodu roztwór alkoholowy pozwala w większym zakresie korzystać z właściwości leczniczych rośliny.

Lecznicze działanie ostropestu plamistego

Podstawowe substancje czynne owoców ostropestu plamistego to przede wszystkim flawonolignany, zwane sylimaryną. Zawiera ona związki aktywne, takie jak sylibina, sylichrystyna i sylidionina. W ostropeście znaleźć można także olejek eteryczny, flawonoidy, gorycze i aminy bio­genne, m.in. tyraminę i histaminę. Ponadto, stanowi on również źródło związ­ków śluzowych, kwasów organicznych, garbników, witaminy C i K oraz soli mineralnych. Dzięki dużej zawartości kwasów tłuszczowych, głównie linolowego, z rośliny tej pozyskiwany jest także cenny olej ostropestowy.

Ostropest plamisty uznawany jest dzisiaj za jedną z najlepiej zbadanych roślin ziołowych, bardzo często stosowanych w leczeniu przede wszystkim rożnych dolegliwości i schorzeń wątroby. Wykazuje on działanie wspomagające regenerację jej uszkodzonych komórek, ale także wspomaga proces odtruwania. Zawarta w nim sylimaryna pozwala skutecznie chronić miąższ wątroby przed szkodliwym działaniem toksyn i pobudzać jej zdolności regeneracyjne. Obecna w sylimarynie sylibina zapewnia efektywniejszą odbudowę komórek wątroby, a przede wszystkim pozwala stabilizować błony komórkowe hepatocytów wątrobowych. Wykazuje ponadto działanie żółciopędne.

Dzięki tym właściwościom, wyciągi z owoców ostropestu często zaleca się stosować w terapiach ochronnych i leczniczych przy uszkodzeniach wątroby, spowodowanych przez szkodliwe działanie alkoholu, leków, pestycydów i rozmaitych środków chemicznych. Surowcem zielarskim jest owoc ostrope­stu plamistego, określany mianem Silybi mariani fructus. Pozyskiwany jest on zazwyczaj ze specjalnie prowadzonych upraw zielarskich, ale coraz częściej również rolniczych. Wytwarzane z ziela ostropestu preparaty i wyciągi wodne oraz alkoholowe stosuje się najczęściej przy wirusowym i przewlekłym zapaleniu wątroby, marsko­ści wątroby oraz w przypadku jej uszkodzeń przez substancje toksyczne.

Nalewka z ostropestu – Przepis i najważniejsze wskazówki

Najczęściej poleca się pozyskanie owoców ostropestu ze sprawdzonych źródeł, np. własnego lub znanego nam ogrodu. Nie jest to jednak dostatecznie często występująca roślina uprawna, dlatego najczęściej zmuszeni jesteśmy do zakupu surowca w sklepie zielarskim. Warto jednak upewnić się przed zakupem, że będzie on pochodził ze źródła ekologicznego, gdzie nie stosowano szkodliwych środków ochrony rośliny i nadmiernie nie nawożono upraw.

Do przygotowania domowej nalewki ostropestowej należy przygotować:

• 50 g dojrzałych, wysuszonych i sproszkowanych nasion ostropestu,
• 0,5 l czystej 40%-owej wódki.

Nasiona ostropestu należy umieścić w odpowiednio dużym słoju i zalać je alkoholem. Całość następnie trzeba starannie wymieszać, słój dokładnie zamknąć i odstawić na 2-3 tygodnie w ciepłym i zaciemnionym miejscu. Jak w przypadku innych nalewek, słojem należy co jakiś czas wstrząsnąć. Po upływie okresu maceracji, masę ziołową trzeba dokładnie wycisnąć do płynu, a następnie całość przefiltrować przez gazę lub bibułę filtracyjną. Nalewka z ostropestu może być przelana do jednej, dużej butelki z ciemnego szkła lub kilku mniejszych. Butelki warto również oznaczyć etykietami z datą sporządzenia nalewki i jej przeznaczenia.

Działanie i stosowanie nalewki ostropestowej

Nalewkę ostro­pestową przede wszystkim zaleca się stosować jako naturalny środek odtruwający, chroniący oraz regenerujący wątro­bę. Pozwala na łatwiejsze wydzielanie żółci i łagodzi skurcze, a także pobudza do produkcji nowych komórek wątroby. Ponadto, wpływa pozytywnie na proces wzmacniania ścian naczyń krwionośnych, a także wykazuje działanie przeciwzakrzepowe i przeciwzapalne. Stanowi skuteczne wsparcie dla ochrony i regeneracji wątroby i nerek, jak również zwiększa wydzielanie soków trawiennych. Nalewka z ostropestu sprawdza się także przy różnych krwawieniach wewnętrznych oraz z organów kobiecych. Wspiera proces detoksykacji organizmu.

Najczęściej zaleca się stosowanie nalewki leczniczej 3 razy dziennie, po ok. 1/4—1 łyżeczki, w zależności od potrzeb. W przypadku marskości, przewlekłego zapalenia i uszko­dzenia wątroby, spowodowanych alkoholem, lekami i substancjami toksycznymi, jej stosowanie należy zawsze skonsultować z lekarzem. Może być stosowana w stanach zapalnych wątroby oraz zaburzeniach jej czynności, jak również przy krwa­wieniach z nosa i narządów wewnętrznych. Pomocniczo, nalewka sprawdza się przy zaburzeniach trawiennych, niedokwaśności soku żołądkowego i obniżonym ciśnieniu.

Nalewkę ostropestową zaleca się stosować też w niżej wymienionych dolegliwoś­ciach:

• sytuacje stresowe – 3 razy dziennie, po ok. 10-25 kropli nalewki rozcieńczonej wodą,
• mięśniaki macicy – po ok. 10-25 kropli, 3 razy dziennie, przez 3-4 miesiące,
• infekcje pochwy – 3 razy dziennie, po 10-25 kropli,
• dysplazja szyjki macicy – do 3 razy dziennie też po 10-25 kropli.

Nalewkę można również stosować na kurzajki, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie.