Używany przez wieki żywokost w pewnym momencie stracił zaufanie jako środek medyczny, z powodu wykrycia jego toksyczności. W ostatnim czasie znalazł się jednak na rynku ponownie i może mieć duże znaczenie w miejscowym leczeniu bólu pleców, zapaleniu stawów, zwichnięć i ran. Maść z żywokostu to obecnie coraz częściej stosowany naturalny preparat rehabilitacyjny, którego właściwości przedstawiamy poniżej.
Niewątpliwie można się zastanawiać, dlaczego toksyczne zioło, jakim jest żywokost, posiada długą tradycję jako naturalne remedium na rany i kontuzje? Już w XVII wieku pisano o nim jako skutecznym lekarstwie do zewnętrznych ran i owrzodzeń, a także przynoszącym ulgę w bolesnym zapaleniu stawów. Często był stosowany wewnętrznie, w celach tak różnorodnych, jak leczeniu dny moczanowej i wspomaganie gojenia złamań kości. Dopiero w latach 70-tych żywokost pojawiał się jedynie w preparatach, stosowanych wyłącznie zewnętrznie.
Maść z żywokostu
Wszystko zmieniło się w jednej chwili, gdy naukowcy odkryli, że żywokost może zawierać znaczne ilości alkaloidów pirolizydynowych, które mogą być bardzo toksyczne dla wątroby. Sprzedaż tego zioła gwałtownie spadła i w końcu żywokost lekarski praktycznie zniknął z półek sklepów zielarskich i aptek. W wielu krajach zakazano nawet jego doustnego używania i wydano ostrzeżenia, dotyczące niebezpieczeństwa stosowania doustnych produktów z żywokostu.
Bezpieczeństwo stosowania
Preparaty z żywokostu do stosowania miejscowego, takie jak kremy, maści czy balsamy wciąż pozostały na rynku. Problem polega na tym, że niebezpieczne alkaloidy mogą przenikać przez skórę i gromadzą się w krwiobiegu do poziomów, które są niebezpieczne dla wątroby. Uznaje się jednak, że maść z żywokostu można bezpiecznie stosować przez okres nie więcej niż 10 dni z rzędu, nie więcej niż 4 do sześciu 6 razy w ciągu roku, i nigdy na otwarte rany.
Nie należy jej również stosować u dzieci oraz kobiet w ciąży lub matek karmiących piersią, a także u osób z chorobami wątroby. Każdorazowo preparaty takie powinny być stosowane bardzo ostrożnie, najlepiej pod nadzorem lekarza.
Jak działa maść z żywokostu
Badania nad miejscowym zastosowaniem żywokostu wykazały, że może on przynieść korzyści rehabilitacyjne dla mięśni, stawów oraz podczas leczenia różnego typu urazów. Maść z żywokostu działa głównie poprzez wpływanie na zmniejszenie stanów zapalnych i lokalnych obrzęków. Swoje wyjątkowe właściwości zawdzięcza zawartości co najmniej dwóch związków aktywnych, tj. alantoiny oraz kwasu rozmarynowego, które mogą przenikać przez skórę i skutecznie zmniejszyć ból oraz likwidować stan zapalny.
Przeznaczenie maści z żywokostu
Skręcenia stawów
W losowym badaniu porównano efekty działania maści z żywokostu do skuteczności diklofenaku, który jest powszechnie stosowanym niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, występującym również pod nazwą handlową Voltaren. Wyniki obserwacji po 7 dniach wykazały, że żywokost doprowadził do większego zmniejszenia bólu w spoczynku u 92% badanych, gdy diklofenak u 85%. Również przy stosowaniu żywokostu ból podczas ruchu zmniejszył się u 83% osób, a w przypadku diklofenaku u 72%. Zaobserwowano także, że w przypadku stosowania maści z żywokostu opuchlizna zmniejszyła się u 81% badanych, a przy aplikowaniu diklofenaku jedynie u 69%.
Zapalenie kości i stawów
W przeprowadzonych badaniach wykazano, że po 3 tygodniach leczenia z użyciem maści z żywokostu pacjenci z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych w 55% odnotowali wyraźnie mniejszy ból w spoczynku oraz podczas ruchu. Uczestnicy korzystający z kremu placebo jedynie 11% odnotowali zauważalną poprawę. Pacjenci stosujący żywokost zgłaszali również istotny wzrost jakości życia oraz większą mobilność ruchową.
Ból pleców
Jedno z badań objęło 120 uczestników, skarżących się na przewlekłe bóle pleców. Po 5 dniach stosowania porównano w nim skuteczność maści z żywokostu oraz kremu placebo. Na tej podstawie stwierdzono, że osoby stosujące preparat z żywokostu w 95% przypadków potwierdzali zmniejszenie intensywności bólu, również podczas przemieszczania się, w porównaniu do 38% stosujących jedynie placebo.
Gojenie się ran
Jedno z badań nad żywokostem objęło porównaniem dwa rodzaje maści z żywokostu, jedna z nich zawierała 10% stężenie, a druga zaledwie 1%. Wszystkie osoby poddane badaniom posiadały jedynie powierzchowne otarcia. Po 2-3 dniach zaobserwowano, że u 49% osób leczonych maścią o 10% stężeniu rana była znacznie mniejsza, natomiast osoby leczone słabszym preparatem jedynie u 29% badanych przyniosła oczekiwane efekty.
O czym warto pamiętać
Żywokost lekarski to wyjątkowa roślina o znacznym potencjale leczniczym. Jej stosowanie posiada również istotne efekty uboczne, na które trzeba szczególnie uważać. Pomimo jednak możliwej toksyczności, szczególnie w przypadku podczas picia herbaty lub przyjmowania doustnie kapsułek z żywokostu, odpowiedzialne stosowanie miejscowe maści żywokostowej lub kremu może przynieść niesamowite efekty zdrowotne.
Źródła
