Olej z opuncji jest stosunkowo jeszcze mało znany w Polsce, choć jego zastosowaniem w pielęgnacji urody zainteresowały się już największe firmy na świecie. Pozyskuje się go w żmudnym i kosztownym procesie przetwórczym z nasion owoców kaktusa opuncji. Przedstawiamy najważniejsze właściwości tego wyjątkowego daru natury.
Olej z opuncji jest bardzo interesującą substancją, której właściwości odkryto stosunkowo niedawno. W ostatnim jednak czasie rozbudził duże zainteresowanie przemysłu kosmetycznego, który zaczął wykorzystywać jego olbrzymi potencjał pielęgnacyjny. Obecnie można go dostać w czystej postaci, jako samodzielny kosmetyk naturalny, lub jako składnik gotowych produktów regeneracyjnych i ochronnych.
Opuncja figowa cennym źródłem wspaniałego olejku
Opuncja jest gatunkiem kaktusa, endemicznie występującym w obu Amerykach. Obecnie można go spotkać w wielu krajach o sprzyjającym wegetacji klimacie. Widząc tą gęsto utkaną kolcami roślinę, rosnącą dziko w gorącym, suchym i piaszczystym klimacie, trudno sobie jednak wyobrazić jej bardzo korzystny wpływ na delikatną ludzką skórę.
Opuncja jest członkiem rodziny Cactaceae. Jej owoce mogą być zielone, żółte, pomarańczowe lub czerwone. Kwiaty opuncji nawet w obrębie tego samego gatunku, mogą być żółte, czerwone lub fioletowe. Olej z opuncji wytwarza się z drobnych nasion w procesie tłoczenia na zimno.
Warto pamiętać, że chociaż opuncja ma średnio 150-300 nasion w każdym owocu, to tylko bardzo niewielka ilość oleju jest pozyskiwana z każdego z nich. To z kolei sprawia, że koszty oleju z opuncji są bardzo wysokie i oscylują wokół ceny ok. 2000 dolarów za litr. Olej z opuncji jest zatem jednym z najdroższych olejków dostępnych na rynku. Żeby wyprodukować jeden litr olejku potrzebne jest 8 ton owoców kaktusa.
Opuncja w zastosowaniu zdrowotnym i pielęgnacyjnym
Obecnie opuncja jest znana i wykorzystywana prawie na całym świecie. Z jej właściwości odżywczych korzystają zarówno ludzie, jak i zwierzęta. W tradycyjnej medycynie ludowej odmiana Opuntia ficus indica była stosowana do leczenia oparzeń. Aztekowie ekstrahowali z niej sok i mieszali z miodem oraz żółtkiem, a następnie stosowali jako maść na oparzone części ciała. Opuncję wykorzystywano również do leczenia ran, obrzęków, hiperlipemii, otyłości i zapalenia żołądka.
W tradycyjnej medycynie meksykańskiej opuncję stosuje się do dzisiaj w celu leczenia cukrzycy i obniżania poziomu cholesterolu. Wyciągi alkoholowe podawane są jako środki przeciwzapalne, przy hipoglikemii i w celu ochrony przeciwwirusowej. Dla niektórych plemion indiańskich opuncja stanowi jedno z głównych produktów żywnościowych, ale wykonuje się z niej również syrop na krztusiec i astmę.
Dopiero stosunkowo niedawno badania wykazały, że również nasiona opuncji mogą być bardzo przydatne, szczególnie w zakresie pielęgnacji skóry. W części jadalnej każdego owocu znajdują się liczne nasiona, których w suchej masie jest od 30% do 40%. Nasiona te zawierają cenny olej, bogaty w rozmaite składniki odżywcze, które można poddać ekstrakcji i stosować w pielęgnacji skóry.
Olej z nasion opuncji – Właściwości i zastosowania
Wiele osób zastanawia się jakie składniki bioaktywne, znajdujące się w oleju z opuncji, decydują o jego potencjale w zakresie poprawy zdrowia i wyglądu skóry. W badaniach stwierdzono, że zarówno olej z nasion opuncji, jak i olej z miąższu, jest przede wszystkim bogatym źródłem kwasów tłuszczowych, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz steroli. Przedstawiamy najważniejsze związki bioaktywne tego wyjątkowego produktu:
Dobry profil kwasów tłuszczowych
W badaniach stwierdzono, że olej z opuncji posiada przede wszystkim bardzo dobry profil kwasów tłuszczowych. Stanowi dobre źródło niezbędnego kwasu linolowego oraz kwasu oleinowego, których proporcje wynoszą ok. 3:1. Dominującym kwasem tłuszczowym jest kwas linolowy, a w następnej kolejności kwas palmitynowy i kwas oleinowy. Sugeruje się, że całkowite poziomy lipidów mogą zależeć od odmiany owoców, stopnia dojrzałości i przetwórstwa oraz warunków przechowywania.
Inne badania wykazały również, że olej z opuncji jest wyjątkowo bogaty w kwasy tłuszczowe, zwłaszcza kwas linolowy. Jedno z nich potwierdziło zawartość pomiędzy 61,4 – 68,9% kwasu linolowego, 12,38 – 16,51% oleinowego i 11,44 – 15,89% kwasu palmitynowego. W jeszcze innym badaniu dowiedziono, że olej z opuncji w 70,3% składa się z kwasu linolowego, a następnie 16,7% kwasu oleinowego.
W odniesieniu do profilu lipidowego olej z nasion opuncji uznano za wyjątkowo bogaty i porównywalna z olejem z pestek winogron. Porównując oleje z gatunków opuncji: Opuntia ficus indica i Opuntia dilenii stwierdzono, w nich wyjątkowo wysoki poziom kwasu linolowego, wynoszący odpowiednio 58,79 i 79,83%.
Testowano także oleje z nasion owoców czterech różnych kolorów. Czerwone, pomarańczowe, żółte, zielone, w pełni dojrzałe owoce były zbierane w sierpniu, a następnie poddane badaniu. Na tej podstawie stwierdzono, że poziom kwasu linolowego w owocach może się dość istotnie różnić. Najwięcej tego kwasu zawierały owoce pomarańczowe – ok. 63,1%, a następnie żółte – 62,1%, zielone – 61,8% i czerwone – 58,7%. W przypadku kwasu oleinowego wielkości te wahały się odpowiednio: 24,3% – czerwone, 20,9% – żółte, 16,3% – zielone i 15,2% – pomarańczowe.
Cenne źródło witamin
Badania z 2014 roku wykazały, że nasiona opuncji zawierają 403 mg witaminy E na kg surowca, głównie w postaci y-tokoferolu. Dla odmian Opuntia ficus indica i Opuntia dilenii poziom y-tokoferolu ustalono odpowiednio w ilości 1,23% i 0,29%. Badanie potwierdził również, że zawarty w oleju wysoki poziom witaminy E może przyczynić się do dużej stabilności wobec procesów utleniania.
Z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach w oleju z opuncji można znaleźć witaminę E, średnio na poziomie 0,04% całkowitej ilości lipidów. γ-tokoferol jest główną formą witaminy E, a kolejną α-tokoferol.
Witamina A w postaci p-karotenu stanowi mniej niż 0,42 g na kg oleju z nasion opuncji. Zarówno witamina E, jak i witamina A, mają kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia i naturalnego wyglądu skóry.
Witamina K 1 jest obecna w ok. 0,05% ilości całkowitej lipidów.
Bogactwo polifenoli
Opuncje są bogate w polifenole, a rosnące zainteresowanie tymi związkami wynika z faktu, że mają one znaczny potencjał przeciwutleniający, który może być wykorzystywany w zakresie ochrony zdrowia, m.in. zapobieganie stanom zapalnym, rozregulowaniu układu sercowo-naczyniowego i chorobom neurodegeneracyjnych. Polifenole neutralizują wolne rodniki, a także mają sprawdzoną aktywność przeciwnowotworową. Ma to również silny wpływ na ochronę skóry przed procesami starzenia i chorobami dermatologicznymi. Wszystkie części opuncji są bogate w polifenole, takie jak flawonoidy i kwasy fenolowe.
W badaniach zauważono wysokie korelacje pomiędzy zawartością związków fenolowych w ekstraktach z nasion odtłuszczonych i ich aktywnością antyoksydacyjną. Ekstrakt z nasion owoców opuncji w kolorze pomarańczowym wykazał znacznie wyższe wartości dla wszystkich wykrytych związków fenolowych. Próbki prezentujące najsilniejsze działania antyoksydacyjne również miały najwyższy poziom fenoplastów, garbników i flawonoidów.
Obecność cennych fitosteroli
Jedno z badań na oleju z opuncji, skoncentrowane na miejscowym leczeniu w oparciu o fitosterole wykazało, że związki te nie tylko zatrzymują spowolnienie produkcji kolagenu, ale rzeczywiście ją aktywują. W ten sposób naukowcy sugerują, że fitosterole mogą odwrócić efekty starzenia i mogą być użytecznym dodatkiem do produktów przeciwstarzeniowych.
W badaniu, o którym mowa wcześniej, porównano oleje z nasion Opuntia ficus indica i Opuntia dilenii. Na tej podstawie zanotowano odpowienie wartości: β-sitosterol w ilości 21,93% i 2,80%, kampesterol 3,75% i 0,51%, stigmasterol 1,64% i 0% oraz fucosterol 0% i 0,27%. Najwięcej z pośród steroli jest β-sitosterolu, który stanowi ok. 72% całkowitej ilości tych związków w oleju z opuncji, jednak równie cenną substancją jest również kampesterol. Ponadto olej z opuncji zawiera także stigmasterol, lanosterol, Δ5-avenasterol i Δ7-avenasterol.
Olej z opuncji w zastosowaniu kosmetycznym
- Zapobieganie utlenianiu – wysoka zawartość karotenoidów, chlorofilu, polifenoli i fitosteroli w oleju z opuncji pozwala na znaczne spowalnianie procesów starzenia skóry.
- Wygładzanie struktury skóry – obecność żelaza i cynku, a także bogactwo fitosteroli wpływa korzystnie na metabolizm kolagenu, dzięki czemu olej z opuncji pozwala spłycać już powstałe zmarszczki.
- Regeneracja i odbudowa – olej z opuncji pozwala na odbudowę i wzmacnianie zniszczonej bariery lipidowej skóry, najczęściej powodowanej silnymi detergentami. Skutecznie uzupełnia także niedobory cennych kwasów tłuszczowych.
- Głębokie nawilżanie – olej z nasion opuncji przyczynia się do wzmocnienia ochrony przed nadmiernym przesuszaniem, zwiększa nawilżenie oraz wspomaga regulację pracy gruczołów łojowych.
- Naturalna ochrona – systematyczne stosowanie oleju z opuncji pozwala wzmocnić naturalny układ odpornościowy skóry, a także zdecydowanie zredukować podatność na przedwczesne procesy starzenia, wywoływane głównie przez obecność wolnych rodników, ekspozycję na promieniowanie UV, a także niekorzystne warunki otoczenia, urazy czy stres.
- Łagodzenie i kojenie – poprzez silne nawilżenie olej z opuncji doskonale łagodzi stany zapalne skóry, wszelkie podrażnienia i obrzęki, a także właściwości przyspieszania procesów gojenia.
Zastosowanie oleju z opuncji
Olej z opuncji przeznaczony jest do stosowania przy każdym typie cery. Wykazuje naturalne właściwości regenerujące i ochronne, które można regularnie wykorzystywać podczas codziennej pielęgnacji cery. Często poleca się stosować go bezpośrednio na skórę, po wcześniejszym oczyszczeniu.
Można również olejek z opuncji wykorzystać do demakijażu, najlepiej łącząc go z żelem hialuronowym. W zależności od rodzaju cery należy regulować ilość dodawanego oleju. Po dokładnym zmieszaniu, nałożeniu i wklepaniu całość można delikatnie zetrzeć wacikiem kosmetycznym. Dzięki takiemu zabiegowi pozbędziemy się makijażu, a przy tym zapewnimy cerze dodatkowe odżywienie i ochronę.
Olejek z opuncji można także dodawać do codzienne stosowanych kosmetyków, m.in. kremów, serów czy balsamów. Najczęściej sugerowane stężenie w kosmetykach wynosi w przedziale 5-100%. Dzięki takiemu zabiegowi zwiększymy efektywność działania kosmetyku.
Podsumowanie
Po zbadaniu składników oleju z nasion opuncji jest to dość łatwo zrozumieć, dlaczego zyskuje taką popularność w kosmetyce i przemyśle spożywczym. Duże ilości kwasu linolowego, witamina E, fitosterole i polifenole skutecznie i naturalnie pobudzają produkcję komórek, zapewniają ochronę i pomagają skórze utrzymać właściwe nawilżenie. Składniki te sprawiają również, że olej jest niezwykle bogaty i silnie odżywczy. Łagodzi procesy wysychania i zmniejsza stany zapalne, które mogą powodować uszkodzenia kolagenu, a tym samym może zapobiegać starzeniu się skóry i powstawaniu zmarszczek. Jedyną wadą oleju z opuncji jest jego koszt, ale może jest wart każdej kropli.
Ja znam i stosuję z powodzeniem ten olejek! Dobrze zadziałał na moją wysuszoną skórę. Polecam ten, który stosuję marki Bio Agadir
Ja używam tłoczonego na zimno oleju z nasion z opuncji figowej, który zakupiłam przez internet 🙂 Bardzo fajnie nawilża skórę i zamieniałam krem nawilżający, który wcześniej stosowałam właśnie na ten olejek.