Olej z pestek winogron ma dwa główne zastosowania, a mianowicie kulinarne i kosmetyczne. Kupując go do celów spożywczych należy sprawdzić, czy jest on właściwie oznaczony jako produkt kulinarny. Istnieje wiele sposobów na wykorzystanie go w codziennej diecie i cechuje się wysoką temperaturę spalenia. Doskonale sprawdza się również jako składnik kosmetyków pielęgnacyjnych. Poniżej przedstawiamy kompendium wiedzy na jego temat.
Co prawda winogrona należą najpopularniejszych owoców na świecie, to mało kto zdaje sobie sprawę, jak cenne mogą być ich nasiona. Niektórzy eksperci twierdzą nawet, że mogą być najzdrowszą częścią owoców. Przede wszystkim przepełnione są potężnymi przeciwutleniaczami i naturalnymi związkami roślinnymi, znanymi jako oligomeryczne kompleksy proantocyjanidynowe lub OPC. Związki te wykazują wiele bardzo korzystnych właściwości dla organizmu, w tym przeciwzapalnych, przeciwrakowych, przeciwwirusowych i przeciwbakteryjnych.
Olej z pestek winogron jest także bardzo popularny w kosmetyce. W rzeczywistości można go znaleźć jako składnik wielu produktów na półkach drogerii, m.in. kremówprzeciwsłonecznych czy nawilżających, a także produktów do pielęgnacji włosów i skóry głowy. Uważa się, że doskonale pomaga w naprawie skóry i oferuje właściwości antyseptyczne oraz łagodnie ściągające.
Poznajmy zatem najważniejsze właściwości i zastosowania tego dla wielu kontrowersyjnego oleju roślinnego.
Kontrowersje wokół oleju z pestek winogron
Olej z pestek winogron jest jednym z tych olejów spożywczych, które od pewnego czasu budzą pewne kontrowersje. Z jednej strony jest podobny do oliwy z oliwek, ponieważ zawiera pewną ilość jednonienasyconych kwasów tłuszczowych. W większości składa się jednak głównie z wielonienasyconych kwasów tłuszczowych PUFA, przede wszystkim omega-6 i omega-9. W odpowiednich dawkach związki te mogą być dla nas bardzo pożyteczne, głównie dla zachowania równowagi hormonalnej, zdrowia mózgu, serca, a także wielu innych tkanek w organizmie.
Z drugiej strony, wysoki poziom omega-6 w oleju z pestek winogron może być niekorzystny, szczególnie w przypadku stosowania diety bogatej już w tego rodzaju kwasy tłuszczowe. Dodatkowe ich spożycie nie będzie korzystne dla naszego zdrowia. Jak zatem ocenić przydatność odżywczą tego produktu? Przede wszystkim warto przyjrzeć się faktom oraz własnym potrzebom, wynikającym z trybu życia, stanu zdrowia oraz dotychczasowych nawyków żywieniowych.
Co wyróżnia olej z pestek winogron na tle innych tłuszczów roślinnych
Olej z pestek winogron posiada pewne cenne składniki odżywcze, jednak w porównaniu do samych owoców, brakuje w nim m.in. witaminy K, witaminy C, miedzi czy potasu. Dla wielu osób zapewne lepszym rozwiązaniem będzie spożywanie winogron oraz korzystanie z innych tłuszczów roślinnych, takich jak oliwa z oliwek lub olej kokosowy. Na problem należy jednak patrzeć całościowo i oceniać w zależności od stanu zdrowia, wieku, aktywności fizycznej oraz nawyków żywieniowych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze właściwości oleju z pestek winogron, które mogą okazać się bardzo korzystne pod względem ochrony zdrowia i pielęgnacji urody.
Bardzo wysoki poziom kwasów omega-6 PUFA, szczególnie kwasu linolowego
Jak wskazuje Medical Center w University of Maryland, istnieje kilka różnych rodzajów kwasów tłuszczowych omega-6, które mają inny wpływ na nasz organizm. Można je spotkać w różnych olejach roślinnych, zwykle z wysoką zawartością kwasu linolowego (LA). Jak wiadomo, w wyniku procesów metabolicznych organizmu kwas LA ulega przekształceniu w kwas gamma-linolenowy (GLA), który z kolei może pełnić ważną rolę ochronną.
W niektórych przypadkach kwasy GLA mogą być w stanie obniżyć poziom cholesterolu i stany zapalne w organizmie, zwłaszcza gdy zostaną przekształcone w substancję określaną mianem DGLA. Jedno z badań opublikowanych w International Journal of Food Science and Nutrition wykazało nawet, że w porównaniu do innych olejów roślinnych, takich jak olej słonecznikowy, konsumpcja oleju z pestek winogron była znacznie korzystniejsza pod względem wpływu na obniżenie stanu zapalnego i insulinooporności u otyłych kobiet.
Skład oleju z pestek winogron to przede wszystkim kwasy tłuszczowe, z których przede wszystkim należy wymienić:
- kwas linolowy – 65%,
- kwas oleinowy – 17%,
- kwas palmitynowy – 8%,
- kwas stearynowy – 4,4%,
- kwas linolenowy – 1,5%,
- kwas arachidonowy – 0,6%.
Wśród kwasów tłuszczowych w oleju z pestek winogron najwięcej jest kwasu linolowego, który należy do grupy tłuszczów dla nas niezbędnych. O ich znaczeniu decyduje przede wszystkim fakt, że organizm nie jest w stanie samodzielnie ich wyprodukować i musza być dostarczane wraz z pożywieniem.
Co ciekawe, zwierzęta z dietą szczególnie bogatą w kwas linolowy, przekształcają go w swoich jelitach w sprzężony kwas linolowy (CLA). Znajduje się on głównie w pożywieniu, które jest równocześnie źródłem tłuszczów nasyconych, np. wołowina czy surowe mleko krowie. CLA stanowi obecnie składnik wielu suplementów diety, ponieważ może pomagać w odchudzaniu, zmniejszać ryzyko rozwoju raka, a także chorób sercowo-naczyniowych, osteoporozy i wielu innych.
Dobre źródło witaminy E
Olej z pestek winogron zawiera znaczne ilości związków z grupy witaminy E, która jest przede wszystkim niezwykle ważnym dla zdrowia przeciwutleniaczem. W porównaniu do oliwy z oliwek, oferuje ich nawet ok. dwukrotnie więcej. Jest to bardzo ważna właściwość tego oleju, ponieważ witamina E doskonale wpływa na naszą odporność, a także kilka innych ważnych funkcji organizmu.
Brak tłuszczów trans
Nadal może toczyć się dyskusja na temat tego, które proporcje różnych kwasów tłuszczowych są najlepsze, ale nie ma debaty na temat niebezpieczeństw związanych z tłuszczami trans i tłuszczami uwodornionym, a także tego, czy należy ich unikać. Tłuszcze trans są powszechnie spotykane w żywności przetworzonej, np. w fast foodach, gotowych przekąskach i smażonych potrawach. Dowody na ich szkodliwość są tak oczywiste, że w niektórych przypadkach są nawet zakazane. Coraz częściej normy w zakresie ich stosowania decydują się wprowadzać także producenci żywności. Dzięki temu, że olej z pestek winogron nie zawiera tłuszczów trans, doskonale sprawdza się jako jeden z podstawowych olejów roślinnych do codziennego korzystania w kuchni.
Wysoka temperatura spalania w porównaniu do innych olejów roślinnych
Bogate w kwasy wielonienasycone PUFA oleje spożywcze zazwyczaj nie są najlepszym wyborem do gotowania, ponieważ są znane z łatwego utleniania i w wyniku poddawani ich obróbce cieplnej stają się “toksyczne”. Jednak olej z pestek winogron ma średnio wyższą temperaturę dymienia, niż oliwa z oliwek, a także niektóre inne oleje roślinne PUFA. Przy jego wyborze warto się upewnić, do jakich celów będzie stosowany i jakiego typu produkt nam się oferuje. Rafinowany olej z pestek winogron nadaje się do smażenia czy pieczenia, natomiast do zimnych potraw lepszym wyborem będzie olej nierafinowany, najlepiej z pierwszego tłoczenia.
Olej z pestek winogron – Potencjalne korzyści zdrowotne
Potencjał zdrowotny oleju z pestek winogron w znacznej mierze zależy od pozostałych składników codziennej diety. Nadmierne spożycie obecnych w nim kwasów omega-6, bez równoważenia ich chociażby kwasami omega-3, nie jest korzystne, dlatego zawsze warto zadbać o regularne spożywanie urozmaiconych produktów. Niemniej jednak w przypadku dobrania odpowiedniej diety może on stanowić cenny dodatek spożywczy, który zapewniać może pewne korzyści dla naszego zdrowia. Należy również zwrócić uwagę, że wiele przytaczanych poniżej badań dotyczyło ekstraktu z nasion winogron, a nie samego oleju. Wiele tych właściwości pozostaje jednak tożsamych lub bardzo zbliżonych.
Zapobieganie nadciśnieniu krwi
Olej z pestek winogron jest przede wszystkim przepełniony substancjami przeciwutleniającymi, które obejmują flawonoidy, procyjanidyny fenolowe i kwas linolowy. Substancje te posiadają potencjał ochronny dla naczyń krwionośnych, pozwalający zapobiegać ich uszkodzeniom i wysokiemu ciśnieniu krwi. Mogą być skuteczne w działaniu prewencyjnym oraz w przypadku niewielkich dolegliwości związanych z nadciśnieniem tętniczym.
Wzmocnienie układu odpornościowego
Olej z pestek winogron posiada dość sporą ilość witaminy E, gdyż tylko jedna łyżka stołowa oferuje 3,9 mg tej ważnej substancji. Tak niewielka ilość stanowi aż ok. 1/3 zalecanego dziennego zapotrzebowania dla dorosłych i dwukrotnie większą ilość, niż łyżka oliwy z oliwek.
Witamina E jest niezwykle ważnym przeciwutleniaczem, który powinien znajdować się w każdej zdrowej diecie. Przede wszystkim oferuje znaczące korzyści dla układu odpornościowego, gdyż stymuluje produkcję komórek, odpowiedzialnych za wyszukiwanie i zapobieganie zmianom nowotworowym oraz rozmaitym infekcjom. Odpowiedzialna jest także za opóźnianie procesów starzenia.
Profilaktyka raka
Zawarte w oleju z nasion winogron proantocyjanidyny mogą pomóc w zapobieganiu rozwojowi raka skóry. Badania naukowe wykazały również, że mogą nawet spowolnić wzrost już powstałych komórek nowotworowych, bez potencjalnie śmiertelnych i dezaktywujących odporność skutków ubocznych radio i chemioterapii.
Badanie opublikowane w czasopiśmie Molecular Nutrition & Food Research ujawniło, że nasiona winogron zawierają substancje aktywne, które mogą zmniejszyć nasilenie choroby nowotworowej skóry. Naukowcy doszli do wniosku, że mogą być one użyteczne w osłabieniu niekorzystnych efektów chorobowych, wywoływanych przez promieniowanie UV.
W artykule opublikowanym w grudniu 2012 r. w czasopiśmie Cancer Letters naukowcy zauważyli, że nasiona winogron mogą być również skuteczne w zwalczaniu raka okrężnicy i odbytnicy. Uważa się, że regularne spożywanie nasion winogron może być korzystne dla zapobiegania tej niezwykle groźnej chorobie, jak również wspomagać samozniszczenie rozwiniętych komórek nowotworowych. Oprócz badań nad rakiem skóry i rakiem jelita grubego, jedno z badań dowiodło, że obecne w oleju z pestek winogron OPC pomaga powstrzymać rozprzestrzenianie się komórek raka gruczołu krokowego, a także może przyczyniać się do ich śmierci.
W Medical Center na University of Maryland przeanalizowano dotychczasowe wyniki badań i zauważono, że w warunkach laboratoryjnych ekstrakty z pestek winogron może pomagać zapobiegać wzrostowi komórek raka piersi, żołądka, okrężnicy, prostaty oraz płuc. Jednak nie ma jednoznacznych dowodów na to, czy efekt ten jest rzeczywiście osiągany u chorych ludzi.
Poprawia poziom cholesterolu
Obecny w oleju z nasion winogron związek aktywny, jakim jest proantocyjanidyna, zapewne w skuteczny sposób przyczynia się dla naszego zdrowia. Może on także wpływać na obniżenie ogólnego poziomu cholesterolu, a także LDL lub lipoprotein o niskiej gęstości. Efekt ten potwierdzają badania przeprowadzone w Centrum Medycznym w Georgetown University.
Opóźnienie wystąpienia choroby Alzheimera
W badaniach laboratoryjnych wykazano, że ekstrakt z pestek winogron, który wykazuje podobne właściwości co olej, pomaga opóźnić rozwój choroby Alzheimera u szczurów. Naukowcy z australijskiego Uniwersytetu Flindersa w Adelajdzie odkryli, że wpływa on na zmniejszenie stanu zapalnego i zapobiega gromadzeniu się związków, które przyczyniają się do rozwoju tej choroby.
Zmniejsza obrzęki
Nasiona winogron mogą również pomóc zmniejszyć obrzęki, które występują po różnych operacjach i urazach. Na uniwersytecie w Maryland zauważono, że stosowanie tego rodzaju ekstraktu może poprawić efekty przewlekłej niewydolności żylnej, która powoduje wiele groźnych i bolesnych dolegliwości. Podwójnie ślepe badanie kontrolowane wykazało, że pacjentki z nowotworem piersi, które codziennie przez sześć miesięcy przyjmowały 600 ml ekstraktu z pestek winogron, doświadczały istotnie mniej obrzęków, w porównaniu z grupą placebo.
Piękne włosy
Olej z pestek winogron często znajduje się w produktach do pielęgnacji włosów, ponieważ zapewnia efekt miękkości i gładkości, a nawet sprzyja ich wzrostowi. Doskonale nadaje się do nawilżania i kondycjonowania suchych włosów, ponieważ jest lżejszy niż olej kokosowy i oliwa z oliwek, jak i nie pozostawia efektu przetłuszczenia. Nie pozostawia po sobie zapachu, a także skutecznie przeciwdziała rozdwajaniu się końcówek i łamliwym włosom.
Olej z pestek winogron jest również skuteczny w zakresie zapobiegania wypadaniu i osłabieniu włosów, a także suchości skóry głowy i łupieżowi. Swoje działanie zawdzięcza przede wszystkim wysokiej zawartości witaminy E, białek, minerałów oraz kwasu linolowego. Regularne stosowanie oleju z pestek winogron na włosy zapewnia ich wzmocnienie i zdrowszy wygląd. Stanowić on może doskonałą bazę do samodzielnie wykonywanych kosmetyków pielęgnacyjnych. Można go wówczas łączyć z olejkami eterycznymi lub kosmetycznymi, np. olejkiem z drzewa herbacianego, olejkiem z szałwii muszkatołowej czy olejkiem rycynowym.
Przyspieszanie gojenia się ran
W badaniach nad zdrowotnym działaniem nasion winogron zauważono ich pozytywny wpływ na przyspieszanie gojenia się ran. Mocnych dowodów na potwierdzenie tych właściwości dostarczyły wyniki opublikowane w czasopiśmie Free Radical Biology and Medicine.
Naukowcy stwierdzili, że ekstrakt z pestek winogron wydaje się wspomagać proces gojenia, zarówno poprzez wspomaganie organizmu w wytwarzaniu większej ilości związków niezbędnych do regeneracji uszkodzonych naczyń krwionośnych, jak i zwiększenie ilości przeciwutleniaczy w miejscu rany. Pozwalają one przede wszystkim niwelować ogniska infekcji. W dwóch powiązanych eksperymentach naukowcy przetestowali wpływ ekstraktu na myszy, a także ludzkie komórki skóry. Potwierdzono w nich, że może mieć on głęboki wpływ na gojenie się ran.
Zdrowsza skóra
Wiele osób stosuje olej z pestek winogron na skórę, głównie ze względu na jego właściwości zmiękczające. Znaleźć go można w wielu kosmetykach pielęgnacyjnych, takich jak kremy, balsamy do ciała i balsamy do ust. Jego silne właściwości antyoksydacyjne mogą również wpływać na opóźnianie starzenia się skóry, minimalizując uszkodzenia spowodowane przez wolne rodniki. Dzięki zastosowaniu w pielęgnacji skóry zapewnia efekt świeżości, młodszy wygląd oraz skuteczniejszą ochronę przed szkodliwymi warunkami zewnętrznymi.
Przede wszystkim olej z pestek winogron może zapewniać skuteczniejszą ochronę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Wykazuje także cenne działanie ściągające. Ponieważ zawiera kwas linolowy, może również dać ulgę w wielu różnych problemach skórnych, np. przy trądziku, wyprysku i zapaleniu skóry. Często stosuje się go w celu odżywienia i łagodzenia podrażnień, a także w regeneracji skóry. Obecna w oleju witamina E doskonale pomaga zachować gładkość i jędrność. Olej z pestek winogron może być stosowany w celu zmniejszenia widoczności plam starczych, złagodzenia oparzeń słonecznych, zmniejszenia zmarszczek i rozstępów.
Chociaż może wydawać się to sprzeczne z intuicją, olej z nasion winogron poleca się czasem stosować do pielęgnacji skóry tłustej. Problemy dermatologiczne często wynikają z powodu narażenia na przesychanie, czego reakcją jest nadmierna produkcja sebum. Dzięki zastosowaniu lekkiego olejku można skutecznie wyrównać suche i tłuste obszary, nie pozostawiając uczucia ciężkości. Olej z pestek winogron działa również jako doskonały olej bazowy do mieszania z olejkami eterycznymi, np. olejkiem z oregano, olejkiem lawendowym, czy olejkiem z drzewa herbacianego.
Olej z pestek winogron może również pomóc w odbudowie kolagenu, dzięki temu, że jest bogaty w te OPC (oligomeryczne proantocyjanidyny). Związki te przyczyniają się do skuteczniejszego zwalczania wolnych rodników i na poziomie komórkowym wspomagają odbudowę kolagenu. W efekcie tego skóra staje się jędrniejsza i lepiej chroniona przed uszkodzeniami.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe PUFA w oleju z pestek winogron
Ponieważ większość kwasów tłuszczowych w nasionach winogron jest wielonienasyconych, można to uznać za dobre i złe jednocześnie, w zależności od tego, do kogo skierujemy swoje pytanie. Wiadomo, że wiele źródeł i organizacji odpowiedzialnych za promowanie zdrowia generalnie uważa je za bardzo korzystne. Równocześnie, często zwraca się uwagę na szkodliwość spożywczych źródeł tłuszczów nasyconych. Sprawa wygląda jednak nieco bardziej skomplikowanie. Kwasy wielonienasycone PUFA to przede wszystkim omega-3, omega-6 i omega-9, które to wykazują inne właściwości i mają różny wpływ na zdrowie. Zbyt duża obfitość kwasów omega-6 w diecie, w porównaniu z innymi kwasami tłuszczowymi, może być problematyczna, ponieważ zwiększa on poziom ryzyka stanów zapalnych. Szczególnie gdy nie jest równoważony odpowiednim poziomem kwasów omega-3.
Producenci i sprzedawcy oleju z pestek winogron często promują swój produkt jako zdrowy, ponieważ posiada on bardzo niską zawartość tłuszczów nasyconych i wysoką zawartość tłuszczów nienasyconych. Biorąc jednak pod uwagę obecną wiedzę na temat potrzeb żywieniowych należy zauważyć, że kluczem wydają się odpowiednie proporcje pomiędzy poszczególnymi składnikami diety. Przez dziesięciolecia tłuszcze nasycone zyskały bardzo złą reputację, jednak dzisiaj już wiemy, że niektóre z nich są niezbędne dla zachowania ogólnego stanu zdrowia. Znaleźć je możemy chociażby w takich produktach jak olej kokosowy czy masło. Coraz częściej zwraca się zatem uwagę na potrzebę zachowania odpowiedniego stosunku różnych tłuszczów w codziennej diecie.
Kwas omega-6 w oleju z pestek winogron
Jeśli porównamy ilość kwasów omega-6 w oleju z pestek winogron z innymi olejami roślinnymi, stwierdzimy, że ma on jeden z najwyższych poziomów wśród najbardziej popularnych tego typu produktów.
- olej z pestek winogron – ok. 70%,
- olej słonecznikowy – ok. 68%,
- olej kukurydziany – 54%,
- olej sojowy – 51%,
- olej rzepakowy – 19%.
Kwasy omega-3 i omega-6, które codziennie spożywamy wraz z wieloma produktami, konkurują ze sobą nawzajem. Oba przechodzą w organizmie konwersje chemiczne, aby zmienić się w różne cząsteczki, które pełnią różne role. Omega-6 i omega-3 są potrzebne m.in. do prawidłowego funkcjonowania mózgu, metabolizmu, funkcji neuroprzekaźników i wielu innych funkcji. Omega-6 nie są z natury złe, ale powinno się zadbać przede wszystkim o ich właściwą proporcję do kwasów omega-3.
Różni specjaliści zalecają odmienne proporcje kwasów tłuszczowych omega-6 do omega-3, wynoszące skrajnie od 1:1 do 10:1. Z większości źródeł dowiadujemy się również, że wyższe spożycie omega-3 jest ściśle skorelowane z lepszym zdrowiem. Jednym z na to dowodów może być dieta śródziemnomorska, w której poziom kwasów tłuszczowych omega-6 jest znacznie niższy, niż w tzw. diecie zachodniej. Dieta śródziemnomorska często kojarzona jest z lepszym zdrowiem serca, kontrolą wagi ciała oraz utrzymaniem funkcji poznawczych do późnego wieku. Ludzie żyjący w rejonach Morza Śródziemnego zazwyczaj spożywają świeże produkty, unikając żywności fabrycznie przetwarzanej i nadmiaru produktów pochodzenia zwierzęcego. Znacznie rzadziej spożywają również rafinowane oleje roślinne, fastfoody i gotowe przekąski, które charakterystyczne są dla większości diet zachodnich i stanowią bogate źródło tłuszczów nasyconych i kwasów omega-6.
Gotowanie z olejem z pestek winogron
Olej z pestek winogron może być dobrym substytutem dla oliwy z oliwek, szczególnie w zakresie smażenia i duszenia. Jest praktycznie bez smaku i zapachu, więc nie wpływa na walory estetyczne przygotowywanego dania, jak to ma miejsce w przypadku wielu innych olejów jadalnych.
Decydując się na wybór oleju z pestek winogron warto postawić na produkt o najwyższej jakości. Zawsze warto szukać produktów ekologicznych i tłoczonych na zimno. Dzięki temu, że podczas procesu produkcyjnego olej nie został podgrzany do bardzo wysokich temperatur, nie nastąpiła negatywna zmiana składu cząsteczkowego kwasów tłuszczowych. Oznacza to również, że produkt nie był narażany na działanie rozpuszczalników lub innych składników chemicznych, które mogą być szkodliwe dla zdrowia.
Aby obniżyć koszty i zwiększyć wydajność produkcyjną, wielu producentów stosuje rozpuszczalniki, takie jak heksan. Ponadto, wykorzystuje się maszyny działające w wysokiej temperaturze podczas tłoczenia. Dlatego za dobry i ekologiczny produkt trzeba zapłacić nieco więcej, ale niewątpliwe warto. Olej z pestek winogron w wielu przypadkach jest nawet lepszym wyborem niż oliwa z oliwek. Posiada właściwości dość zbliżone do oleju kokosowego.
Źródła
Angelo, G. (2012, February). Essential fatty acids and skin health. lpi.oregonstate.edu/mic/micronutrients-health/skin-health/nutrient-index/essential-fatty-acids
Hexane in soy food. (2012, May 1). berkeleywellness.com/healthy-eating/food-safety/article/hexane-soy-food
Poljsak, B., & Dahmane, R. (2012). Free radicals and extrinsic skin aging. Dermatology Research and Practice 1-4. hindawi.com/journals/drp/2012/135206/cta/
Polyunsaturated fats. (2015, October 7). heart.org/HEARTORG/HealthyLiving/HealthyEating/Nutrition/Polyunsaturated-Fats_UCM_301461_Article.jsp#.V4RKcrgrLIW
Saving face 101: How to customize your skin care routine with your skin type. (2009, November 10)
aad.org/media/news-releases/saving-face-101-how-to-customize-your-skin-care-routine-with-your-skin-type
Takahashi, T., Kamiya, T., Haseqawa, A., & Yakoo, Y. (1999, March). Procyanidin oligomers selectively and intensively promote proliferation of mouse hair epithelial cells in vitro and activate hair follicle growth in vivo. Journal of Investigative Dermatology, 112(3), 310-316. ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10084307
Vitamin E. (2016, May 9). ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminE-HealthProfessional/
Weil, A. (2007, February 22). Q & A library: Balancing omega-3 and omega-6? Retrieved from. drweil.com/drw/u/QAA400149/balancing-omega-3-and-omega-6.html
