Wypadanie włosów może występować na skórze głowy lub na całym ciele. Może być wynikiem dziedziczności, zmian hormonalnych, stanów chorobowych lub efektem działania niektórych leków. Każdy może cierpieć na łysienie, ale znacznie częściej występuje ono u mężczyzn. Występują również różne jego odmiany, np. łysienie plackowate. W niniejszym artykule przedstawiamy objawy, przyczyny i sposoby walki z wypadaniem włosów.
Łysienie zazwyczaj odnosi się do nadmiernego wypadania włosów z głowy. Dziedziczna utrata włosów wraz z wiekiem jest najczęstszą przyczyną łysienia. Niektórzy ludzie wolą, aby ich wypadanie włosów przebiegało bez leczenia i nie było specjalnie maskowane. Inni natomiast mogą je ukrywać pod perukami, tupecikami, zaczeskami lub czapkami. A jeszcze inni wybierają jedną z dostępnych metod leczenia, aby zapobiec dalszej utracie włosów i przywrócić ich wzrost. Przed przystąpieniem do leczenia wypadania włosów należy przeprowadzić szczegółową konsultację z lekarzem, poprzedzoną niektórymi badaniami. Dzięki temu można więcej dowiedzieć się o przyczynach utraty włosów i możliwościach leczenia tego problemu dermatologicznego.
Objawy łysienia
Wypadanie włosów może pojawić się na wiele różnych sposobów, w zależności od występującej jego przyczyny. Może pojawić się nagle lub stopniowo i wpływać tylko na skórę głowy lub na całe ciało. Niektóre rodzaje wypadania włosów są tymczasowe, a inne zupełnie trwałe.
Objawy łysienia mogą obejmować:
- Stopniowe przerzedzanie na czubku głowy – Jest to najczęstszy rodzaj wypadania włosów, dotykający zarówno mężczyzn, jak i kobiety, gdy się nieco starzeją. U mężczyzn włosy często zaczynają wypadać z czoła w linii przypominającej literę M. Kobiety zazwyczaj utrzymują linię włosów na czole, ale częściej mają przerzedzone włosy na całej powierzchni głowy.
- Okrągłe lub niejednolite łysiny – Niektóre osoby mają gładkie i łyse niektóre powierzchnie skóry, najczęściej wielkości monety. Ten typ wypadania włosów zazwyczaj dotyczy tylko skóry głowy, ale czasami pojawia się również w brodach lub brwiach. W niektórych przypadkach skóra może stać się swędząca lub bolesna, zanim włosy wypadną. Łysienie plackowate często ma charakter tymczasowy i wynika z gwałtownych zmian w organizmie, takich jak silny stres.
Przeczytaj także: Olej rycynowy na brwi – Jak stosować
- Nagłe wypadanie włosów – Fizyczny lub emocjonalny wstrząs może spowodować rozluźnienie cebulek włosów. W takich przypadkach garstki włosów mogą wychodzić podczas czesania lub mycia włosów, a nawet po delikatnym szarpnięciu. Ten typ wypadania włosów zwykle powoduje ogólne przerzedzenie włosów, a nie łysienie.
- Utrata włosów na całym ciele – Niektóre schorzenia i zabiegi medyczne, takie jak chemioterapia w przypadku raka, mogą prowadzić do utraty włosów na całym ciele. Włosy zwykle odrastają po zaprzestaniu leczenia.
- Łatki na skórze głowy – Ten rodzaj łysienia to najczęściej oznaka grzybicy. Może towarzyszyć jej zaczerwienienie, obrzęk, a czasem wysięk.
Kiedy iść do lekarza?
Skontaktuj się z lekarzem, jeśli ty lub Twoje dziecko cierpi na widoczną utratę włosów i chcesz rozpocząć leczenie. Porozmawiaj też z lekarzem, jeśli zauważysz nagłą lub niejednolitą utratę włosów lub większe niż zwykłe wypadanie włosów podczas czesania lub mycia włosów Twoich lub Twojego dziecka. Nagła utrata włosów może sygnalizować schorzenie, które wymaga leczenia.
Przyczyny łysienia
Ludzie tracą około 100 włosów dziennie. Zazwyczaj nie powoduje to zauważalnego rozrzedzenia się włosów na głowie, ponieważ w tym samym czasie rosną nowe włosy. Widoczna utrata włosów następuje, gdy cykl wzrostu włosów zostaje przerwany lub gdy mieszek włosowy zostaje zniszczony i zastąpiony blizną.
Utrata włosów jest zazwyczaj związana z jednym lub kilkoma z następujących czynników:
Historia rodzinna (dziedziczenie) – Najczęstszą przyczyną utraty włosów jest genetyka zwana łysieniem typu męskiego lub łysieniem typu żeńskiego. Zwykle pojawia się stopniowo wraz ze starzeniem się oraz w przewidywalnych wzorcach – cofająca się linia włosów i łysina na czubku głowy u mężczyzn oraz ogólne przerzedzenie włosów u kobiet.
Zmiany hormonalne i schorzenia – Różne stany chorobowe i anomalie mogą powodować trwałe lub przejściowe wypadanie włosów. Wśród nich są zmiany hormonalne z powodu ciąży, porodu, menopauzy i problemów z tarczycą. Stany chorobowe obejmują łysienie plackowate, które powoduje niejednolite wypadanie włosów, infekcje skóry głowy, takie jak grzybica i zaburzenie rozrostu włosów zwane trichotillomanią.
Leki i suplementy – Utrata włosów może być efektem ubocznym pewnych leków, takich jak te stosowane w leczeniu raka, artretyzmu, depresji, problemów z sercem, dny moczanowej i nadciśnienia. Również niektóre suplementy diety mogą powodować wzmożoną utratę owłosienia.
Radioterapia – Zabiegi tego rodzaju mogą także powodować łysienie, a po ich zaprzestaniu włosy mogą nie odrosnąć w takiej formie jak wcześniej.
Bardzo stresujące wydarzenie – Wiele osób odczuwa ogólne przerzedzenie włosów kilka miesięcy po szoku fizycznym lub emocjonalnym. Ten typ wypadania włosów jest jednak zwykle tymczasowy.
Niektóre fryzury i zabiegi – Fryzury, które zaciskają włosy, takie jak warkocze lub koki, mogą powodować wzmożoną utratę włosów, zwaną łysieniem trakcyjnym. Zabiegi na włosy na gorąco i trwała ondulacja mogą powodować stan zapalny mieszków włosowych, który prowadzi do wypadania włosów. Jeśli w takim przypadku wystąpi bliznowacenie, utrata włosów może być trwała.
Czynniki ryzyka utraty włosów
Szereg czynników może zwiększyć ryzyko wypadania włosów, a przede wszystkim:
- historia łysienia w rodzinie jednego z rodziców,
- wiek,
- znaczna utrata masy ciała,
- pewne schorzenia, takie jak cukrzyca i toczeń,
- intensywny stres.
Zapobieganie utracie włosów
Większość przypadków łysienia jest spowodowana przez genetykę – łysienie typu męskiego i łysienie typu żeńskiego. Tego rodzaju wypadaniu włosów nie można praktycznie zapobiec. Poniższe wskazówki mogą pomóc uniknąć możliwych do uniknięcia rodzajów utraty włosów:
- Unikaj napiętych fryzur, takich jak warkocze, koki lub końskie ogony.
- Unikaj kompulsywnego skręcania, tarcia lub ciągnięcia za włosy.
- Delikatnie traktuj włosy podczas mycia i szczotkowania. Szeroki zębaty grzebień może zapobiegać wyrywaniu włosów.
- Unikaj agresywnych zabiegów, takich jak gorące wałki, lokówki, zabiegi na gorącym oleju i trwała ondulacja.
- Unikaj leków i suplementów, które mogą powodować utratę włosów.
- Chroń włosy przed działaniem promieni słonecznych i innych źródeł światła ultrafioletowego.
- Przestań palić – niektóre badania potwierdzają związek między paleniem a łysieniem u mężczyzn.
- Jeśli jesteś leczony chemioterapią, zapytaj swojego lekarza o czapkę chłodzącą. Może ona zmniejszyć ryzyko utraty włosów podczas okresu terapii.
Wypadanie włosów a diagnoza
Zanim postawi się diagnozę, lekarz prawdopodobnie przeprowadzi badanie fizyczne i zapyta o historię chorobową oraz przypadki łysienia w rodzinie. Może on również wykonywać pewne testy, najczęściej takie jak:
- Badanie krwi – Może pomóc w ujawnieniu innych schorzeń, często związanych z wypadaniem włosów.
- Test wypadania – Lekarz delikatnie pociągnie kilkadziesiąt włosów, aby zobaczyć, ile z nich wyszło. Pomaga to określić etap procesu łysienia.
- Biopsja skóry głowy – Lekarz pobierze próbki skóry lub kilku włosów wyrwanych ze skóry głowy, aby zbadać mieszki. Może to pomóc w ustaleniu, czy to jakaś infekcja powoduje utratę włosów.
- Mikroskopia świetlna – Lekarz użyje specjalnego przyrządu do badania włosów przyciętych u podstawy. Mikroskopia pomaga wykryć ewentualne zaburzenia trzonu włosa.
Leczenie wypadania włosów
Współcześnie dostępne są skuteczne metody leczenia niektórych rodzajów łysienia. Możesz być w stanie odwrócić wypadanie włosów lub przynajmniej spowolnić dalsze ich przerzedzanie. W niektórych przypadkach, takich jak niejednolita utrata włosów (łysienie plackowate), włosy mogą odrastać w ciągu roku stosowania bez leczenia.
Zabiegi na wypadanie włosów obejmują stosowanie leków oraz zabiegi chirurgiczne, mające na celu stymulowanie wzrostu włosów i spowolnienie łysienia.
Leki na łysienie
Jeśli utrata włosów jest spowodowana jakąś bazową chorobą, przede wszystkim konieczne będzie jej leczenie. Może to obejmować leki zmniejszające stan zapalny i hamujące układ odpornościowy, takie jak prednizon. Jeśli pewne leki powodują utratę włosów, lekarz może zalecić przerwanie stosowania leku na co najmniej trzy miesiące.
Dostępne są także pewne leki do stosowania na łysienie typu dziedzicznego:
Minoksydyl (Rogaine) – Dostępny bez recepty lek zatwierdzony dla mężczyzn i kobiet. Występuje w postaci płynu lub pianki, którą codziennie wciera się w skórę głowy. Po aplikacji należy dokładnie umyć ręce. W efekcie leczenia nowe włosy mogą być krótsze i cieńsze niż poprzednie włosy. Wymagane jest co najmniej sześć miesięcy leczenia, aby zapobiec dalszej utracie włosów i rozpocząć ich odrastanie. Konieczne jest kontynuowanie stosowania leku w celu zachowania uzyskanych korzyści. Możliwe skutki uboczne to podrażnienie skóry głowy, niepożądany wzrost włosów na sąsiadującej skórze twarzy i dłoni oraz szybkie tętno (tachykardia).
Finasteryd (Propecia) – Jest to lek na receptę zatwierdzony dla mężczyzn w postaci tabletek. Wielu mężczyzn stosujących finasteryd odczuwa spowolnienie utraty włosów, a niektórzy mogą wykazywać pewien nowy wzrost włosów. Lek ten należy stosować ciągle, aby zachować korzyści jego działania. Finasteryd może nie działać równie dobrze u mężczyzn w wieku powyżej 60 lat. Rzadkie działania niepożądane finasterydu obejmują zmniejszony popęd seksualny oraz zwiększone ryzyko raka prostaty.
Inne leki – Dla mężczyzn, dostępną opcją jest także doustny lek – dutasteride. W przypadku kobiet leczenie może obejmować doustne środki antykoncepcyjne i spironolakton.
Przeszczep włosów
Najbardziej rozpowszechniony typ trwałego wypadania włosów dotyczy tylko górnej części głowy. Przeszczep włosów lub chirurgia rekonstrukcyjna może w pełni zamaskować tego rodzaju problem estetyczny.
Podczas zabiegu przeszczepu włosów dermatolog lub chirurg kosmetyczny usuwa małe fragmenty skóry, najczęściej z tyłu lub boku głowy, z których każda zawiera od jednego do kilku włosów. Czasami pobierany jest większy pasek skóry zawierający więcej włosów. Następnie wszczepia się mieszki włosowe na wyłysiałe obszary. Niektórzy lekarze zalecają stosowanie minoksydylu po przeszczepieniu, aby zminimalizować utratę włosów. Często potrzeba więcej niż jednej operacji, aby uzyskać pożądany efekt. Genetyczne łysienie będzie jednak postępować pomimo przeprowadzenia tego rodzaju zabiegu.
Procedury chirurgiczne w leczeniu łysienia są drogie i mogą być bolesne. Możliwe ryzyko to krwawienie i bliznowacenie.
Laseroterapia
Coraz częściej na świecie stosuje się urządzenie laserowe niskiego poziomu do leczenia dziedzicznej utraty włosów u mężczyzn i kobiet. Kilka niewielkich badań wykazało, że może ono istotnie poprawiać gęstość włosów. Konieczne są jednak dalsze badania w tym zakresie, aby potwierdzić długoterminowe efekty działania tego rodzaju zabiegów.
Przygotuj się do wizyty
W sprawie łysienia najlepiej skierować swoje kroki od razu do dermatologa lub specjalisty od medycyny estetycznej. Do takiej wizyty warto się również odpowiednio przygotować, a w szczególności:
- Wypisać najważniejsze informacje, w tym wszelkie istotne napięcia lub ostatnie zmiany w życiu.
- Zrobić listę wszystkich leków, witamin i suplementów, które się zażywa.
- Przygotować listę pytań do lekarza.
Twój czas spędzony z lekarzem jest ograniczony, więc przygotowanie listy pytań pomoże ci w maksymalnym jego wykorzystaniu.
Źródła
Alopecia areata: Overview. (n.d.). aad.org/alopecia
Do you have hair loss or hair shedding? (n.d.). aad.org/hair-shedding
English RS Jr., et al. (2019). Self-assessments of standardized scalp massages for androgenic alopecia: Survey results. DOI: 10.1007/s13555-019-0281-6
Female hair loss: The facts. (n.d.). ahlc.org/female-hair-loss/
Hair loss in women. (2018). my.clevelandclinic.org/health/diseases/16921-hair-loss-in-women
Introduction. (n.d.). americanhairloss.org/men_hair_loss/introduction.html
Le Floc’h C, et al. (2015). Effect of a nutritional supplement on hair loss in women. DOI: 10.1111/jocd.12127
Mayo Clinic Staff. (2019). Hair loss. mayoclinic.org/diseases-conditions/hair-loss/symptoms-causes/syc-20372926
Office of Public Affairs. (2018). Splitting the hairs of balding & hair loss. healthcare.utah.edu/healthfeed/postings/2018/02/hair-loss.php
Phillips TG, et al. (2017). Hair loss: Common causes and treatment. aafp.org/afp/2017/0915/p371.html
Ranaweera A. (2013). Low dose laser therapy for hair loss. dermnetnz.org/topics/low-dose-laser-therapy-for-hair-loss/
Telogen effluvium. (2019). bad.org.uk/shared/get-file.ashx?id=132&itemtype=document
Treatment. (n.d.). americanhairloss.org/women_hair_loss/treatment.html
Treatments for alopecia areata. (n.d.). naaf.org/alopecia-areata/alopecia-areata-treatments
Understanding hair loss in men and women. (n.d.). ahlc.org/understanding-hair-loss-in-men-women/
Ustuner ET. (2013). Cause of androgenic alopecia: Crux of the matter. DOI: 10.1097/2FGOX.0000000000000005
Trueb M. (2003). Association between smoking and hair loss: another opportunity for health education against smoking? DOI: 10.1159/00006889
