Sezam – Właściwości, jak jeść, zastosowania

20
63943
sezam
Sezam posiada bardzo wiele właściwości zdrowotnych i pielęgnacyjnych

Sezam posiada nie tylko cenne walory kulinarne, ale również stanowi niezwykle skuteczny składnik aktywny, wykorzystywany do pielęgnacji urody. Zawiera on wyjątkową kombinację witamin i minerałów, która czyni go jednym z najzdrowszych pokarmów na świecie. Charakteryzuje się specyficznym smakiem i aromatem, a wykorzystuje się go również do wytwarzania charakterystycznego oleju. W niniejszym artykule przybliżamy najważniejsze właściwości sezamy i sposoby jego wykorzystania.

Nasiona sezamu to najstarsza przyprawa znana ludzkości, niezwykle aromatyczna i orzechowa w smaku. Dodają także przyjemnej chrupkości wielu azjatyckim oraz bliskowschodnim potrawom. Jednocześnie mieszkańcy owych regionów znani są z długowieczności, co wskazywać może na wspaniałe właściwości zdrowotne sezamu.

Przyjrzyjmy się zatem, w jaki sposób sezam nam sprzyja i na jakich zasadach najlepiej włączyć go do codziennego jadłospisu.

Sezam w codziennym zastosowaniu

  • Sezam jest najprawdopodobniej jedną z najstarszych roślin oleistych znanych człowiekowi.
  • Sezam indyjski to jednoroczna roślina oleista z rodziny połapkowatych (Pedaliaceae). Jego nasiona mają najwyższą zawartość oleju spośród wszystkich jadalnych nasion oraz delikatny orzechowy smak, który podkreśla prażenie w niskiej temperaturze przez kilka minut.
  • Można go spożywać na surowo, po wysuszeniu lub uprażeniu. Występuje jako przyprawa w wielu kuchniach świata.
  • Nasiona sezamu, podobnie jak amarantus czy nasiona chia, stają się coraz bardziej popularne, ze względu na łatwe i wszechstronne wykorzystanie.
  • Wysuszone, prażone ziarna sezamu są mielone razem z oliwą na rzadką, jasnobrązową pastę, znaną jako „tahini”, która na Bliskim Wschodzie pełni funkcję popularnego dipu. W Europie sezam powszechnie wykorzystywany jest przy produkcji margaryny.
  • Istnieje parę rodzajów nasion sezamu, pozyskiwanych z różnych odmian rośliny: biały, czarny i brązowy.
    • Sezam biały ma wyższą zawartość żelaza niż czarny i jest wykorzystywany głównie jako dodatek kulinarny oraz do wytłaczania oleju.
    • Sezam czarny jest bardziej aromatyczny niż biały czy brązowy i najchętniej stosowany do produkcji leków. Zawiera 60% więcej wapnia niż odmiana biała.
    • Sezam biały jest łuszczony, natomiast czarny i brązowy pozostawia się w łuskach.

Sezam – Właściwości zdrowotne

Oprócz walorów kulinarnych, owe nasiona posiadają właściwości odżywcze, profilaktyczne oraz lecznicze, które czynią je użytecznymi w medycynie tradycyjnej. Olej sezamowy jest bogatym źródłem roślinnych substancji odżywczych, jak kwasy tłuszczowe omega-6, flawonoidowe fenolowe przeciwutleniacze, witaminy oraz błonnik pokarmowy. Można się zatem domyślać, iż omawiane nasiona bardzo korzystnie wpływają na nasze zdrowie. Oto ich zalety:

  1. Zapewnienie dużej ilości cennego białka w diecie wegetariańskiej

Nasiona sezamu są dobrym źródłem białka, składającego się z wysokiej jakości aminokwasów, stanowiącego 20% ich składu. Z tego względu znakomicie nadają się jako część wysokobiałkowej diety wegetariańskiej. Możesz posypać nimi sałatkę, gotowane warzywa lub makaron.

  1. Wzmocnienie ochrony przed cukrzycą

Nasiona sezamu zawierają magnez oraz inne składniki odżywcze o potwierdzonych właściwościach przeciwcukrzycowych. Używanie w kuchni wyłącznie oleju sezamowego to udowodniony sposób na obniżenie ciśnienia krwi oraz poziomu glukozy w osoczu u nadwrażliwych diabetyków.

  1. Naturalne wspomaganie leczenia anemii

Nasiona sezamu – w szczególności czarne – obfitują w żelazo. Z tego względu zaleca się je osobom osłabionym oraz cierpiącym na anemię. Bogactwo cennych pierwiastków jest zatem szczególnie ważne dla osób osłabionych i apatycznych.

  1. Wspomaganie ochrony zdrowia układu krążenia

  • Olej sezamowy zapobiega zmianom miażdżycowym, stąd też chroni serce.
  • Sezam zawiera substancję o właściwościach przeciwutleniających i przeciwzapalnych, zwaną sezamolem, która ma również działanie przeciwmiażdżycowe, dzięki czemu korzystnie wpływa na zdrowie układu krążenia.
  • Nasiona tej wspaniałej rośliny obfitują w jednonienasycony kwas tłuszczowy – kwas oleinowy, który pomaga obniżać poziom złego cholesterolu i podwyższać dobrego. To z kolei zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej oraz udarów.
  1. Zapewnienie właściwości antynowotworowe

Nasiona sezamu zawierają magnez, który ma działanie antynowotworowe, a także kwas fitowy – związek o podobnych właściwościach. Udowodniono, iż spożywanie sezamu redukuje m.in. ryzyko wystąpienia guzów oraz nowotworów jelita.

  1. Wzmocnienie zdrowia układu pokarmowego

Sezam, jako bogate źródło błonnika, wspomaga prawidłowe działanie układu pokarmowego oraz funkcjonowanie jelit. Błonnik ułatwia usuwanie z jelit resztek pokarmowych i przynosi ulgę w zatwardzeniach.

  1. Wpływ na łagodzenie objawów reumatoidalnego zapalenia stawów

Nasiona sezamu zawierają miedź, minerał bardzo istotny dla przeciwutleniającego działania enzymów. Dzięki temu redukuje ból oraz opuchliznę, związane z zapaleniem stawów. Oprócz tego miedź wzmacnia naczynia krwionośne, kości i stawy.

  1. Pomoc w ochronie zdrowia układu oddechowego

Zawarty w tych nasionach magnez zapobiega rozwojowi astmy oraz innych schorzeń układu oddechowego, chroniąc przed skurczami dróg oddechowych. Istnieje wiele przepisów medycyny naturalnej wykorzystujących sezam w leczeniu problemów z oskrzelami i płucami.

  1. Zapewnienie naturalnej ochrony przed szkodliwym działaniem promieniowania

Wykazano, iż wspomniany wcześniej sezamol, a także olej sezamowy, zapobiegają uszkodzeniom DNA, będącym wynikiem działania promieniowania. Chronią również jelita oraz śledzionę przed zmianami chorobowymi.

  1. Ochrona zdrowia kości

Nasiona sezamu zawierają cynk, który poprawia gęstość mineralną kości oraz ich całościowe zdrowie. Niedobór owego pierwiastka może być przyczyną osteoporozy w rejonie miednicy i kręgosłupa. Sezam jest ponadto dobrym źródłem wapnia – mikroelementu istotnego dla zdrowia kości.

  1. Zapewnienie lepszego zdrowia jamy ustnej

Nasiona sezamu oraz olej sezamowy pomagają dbać o zdrowie jamy ustnej, usuwając kamień nazębny i wybielając zęby. Płukanie ust olejem sezamowym jest w stanie zmniejszyć ilość zmutowanych paciorkowców na powierzchni zębów oraz w ślinie, polepszając ogólny stan zdrowia.

  1. Skuteczniejsze niwelowanie szkodliwości działania alkoholu

Sezam pomaga wątrobie niwelować szkodliwe działanie alkoholu, a także innych substancji, które zatruwają organizm. W pewnym zakresie działa wzmacniająco i może być stosowany jako wsparcie innych środków naturalnych, takich jak ostropest plamisty.

  1. Zapewnienie ulgi w stanach lękowych

  • Nasiona sezamu zawierają zestaw substancji odżywczych o właściwościach łagodzących stres.
  • Minerały takie jak magnez oraz wapń działają rozkurczowo, regulując funkcjonowanie mięśni, tzn. ich skurcze i rozkurcze.
  • Tiamina (witamina B1) ma działanie uspokajające i wspomaga właściwe funkcjonowanie układu nerwowego. Jej niedobór może prowadzić do kurczy mięśni, huśtawek nastrojów oraz depresji.
  • Tryptofan to niezbędny aminokwas, który bierze udział w produkcji serotoniny – neuroprzekaźnika, który redukuje ból, reguluje cykl snu i czuwania oraz nastrój. Jej niedostatek w mózgu może być przyczyną stanów lękowych oraz depresji.
  1. Wpływ na obniżanie poziomu cholesterolu

  • Czarny sezam obniża poziom cholesterolu. Zawiera dwie substancje, zwane sezaminą i sezamoliną, które zaliczane są do lignanów. Obniżają one poziom cholesterolu ze względu na dużą zawartość błonnika pokarmowego.
  • Te wyjątkowe ziarna zawierają również związki roślinne zwane fitosterolami, które mają strukturę podobną do cholesterolu. Ich spożywanie nie tylko obniża jego poziom we krwi, lecz również zmniejsza ryzyko rozwoju niektórych rodzajów raka.
  • Posiada on również najwyższą zawartość fitosteroli spośród wszystkich nasion oraz orzechów.
  1. Cenny wpływ na zdrowie oczu

  • Według tradycyjnej chińskiej medycyny istnieje duża zależność pomiędzy narządami wewnętrznymi a zewnętrznymi częściami ciała – na przykład między wątrobą i oczami.
  • Wątroba magazynuje krew i konkretnym kanałem dostarcza ją do oczu – może również dostarczyć ją, aby wspomóc funkcjonowanie narządu wzroku.
  • Czarne nasiona sezamu działaj a korzystnie na wątrobę, zwiększając dopływ krwi do tego organu i dzięki temu odżywiając oczy. Jego lecznicze właściwości pomagają na nieostre widzenie oraz zmęczone, suche oczy.
  1. Właściwe odżywianie narządów

Czarny sezam zwiększa poziom energii, odżywia mózg i spowalnia proces starzenia. Jego regularne spożywanie pomaga na bóle pleców, a także na ból, napięcie, sztywność oraz słabość stawów.

Dobroczynne działanie sezamu na skórę

Sezam obfituje w potężne przeciwutleniacze, a oprócz tego ma właściwości antybakteryjne i przeciwwirusowe. Przynosi skórze liczne korzyści, poprawiając jej ukrwienie i odżywienie. Wytwarzany z nich olej zawiera bogactwo kwasów omega-6, wapnia, magnezu, fosforu, żelaza, a także witamin B oraz E, które znane są ze swoich właściwości upiększających. Dowiedz się, jak może on przysłużyć się twojej skórze.

  1. Zapewnienie właściwości antybakteryjnych i przeciwgrzybiczych

Olej sezamowy wykazuje naturalne właściwości przeciwzapalne i lecznicze. Jego działanie antybakteryjne pomaga w pozbywaniu się patogenów skóry, jak gronkowce oraz paciorkowce, a także powszechnie występujące grzyby, jak te, które wywołują grzybicę międzypalcową. Ten cenny olej zmieszany z ciepłą wodą pomaga w leczeniu grzybiczych infekcji pochwy.

  1. Wspieranie leczenia oparzeń słonecznych

Zastosowany po wystawieniu na działanie wiatru lub słońca, olej może zredukować oparzenia lub inne uszkodzenia skóry. Chroni przed szkodliwym działaniem promieni ultrafioletowych, zapobiegając pojawianiu się zmarszczek i przebarwień. Regularne używanie oleju sezamowego znacząco zmniejsza ryzyko raka skóry, a także zapobiega niekorzystnym skutkom kontaktu z chlorem zawartym w wodzie, którą napełnia się baseny.

  1. Wzmocnienie naturalnego oczyszczania cery

Zawarte w oleju sezamowym przeciwutleniacze pomagają w oczyszczaniu cery. Po naniesieniu na skórę jego cząsteczki przyciągają toksyny rozpuszczalne w oleju, które następnie można zmyć ciepłą wodą z mydłem.

  • Wymieszaj połowę filiżanki oleju z połową filiżanki octu jabłkowego i jedną czwartą filiżanki wody.
  • Nakładaj miksturę na twarz co wieczór, uprzednio spryskawszy twarz wodą.

Naprawdę warto włączyć olej sezamowy do zestawu środków do codziennej pielęgnacji urody!

  1. Produkt odpowiedni dla niemowląt

Skóra niemowlęcia, a w szczególności rejon przykryty pieluszką, jest podatna na wysypki ze względu na kwasowy odczyn wydalin. Olej z nasion sezamu chroni delikatną dziecięcą skórę przed ową przykrą dolegliwością. Z kolei smarowanie nim nosa oraz uszu zapewnia ochronę przed powszechnymi patogenami skóry, a także zapobiega jej przesuszaniu.

  1. Związki aktywne sezamu zapewniają promienną cerę

Olej sezamowy jest w stanie zapewnić ci promienną cerę. Pomaga utrzymać elastyczność skóry, czyniąc ją miękką i jędrną. Leczy również lekkie zranienia, zadrapania i otarcia.

  • Pomaga ściągać cerę, w szczególności w rejonie nosa, a także zapobiegać powiększaniu się porów.
  • Zapobiega powstawaniu wyprysków i neutralizuje toksyny, które kumulują się na powierzchni oraz wewnątrz porów.
  • Może również posłużyć do wykonania maseczki przeciwko świecącej się cerze.
    • Dokładnie wmasuj olej w twarz, a następnie złuszcz skórę przy użyciu mąki ryżowej lub z ciecierzycy, a na koniec spłucz ciepłą wodą.
    • Po zabiegu spryskaj twarz zimną wodą, aby zamknąć pory.
  1. Skuteczna kuracja na popękane pięty

Jeśli masz popękane pięty lub obtarte stopy, nakładaj na nie olej sezamowy, na to zaś bawełniane skarpetki – co wieczór przed pójściem do łóżka. Procedurę należy powtarzać przez kilka dni, aby móc cieszyć się miękką, jędrną skórą na stopach.

Dobroczynne działanie sezamu na włosy

Sezam obfituje w witaminy, wartościowe składniki odżywcze oraz minerały, które są niezbędne dla utrzymania zdrowej skóry głowy i włosów. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku cery, olej sezamowy działa dobroczynnie na skórę głowy, zwalczając liczne problemy, które jej dotyczą. Dowiedz się, w jaki sposób sezam może przysłużyć się twojej skórze głowy oraz włosom.

  1. Zapewnienie pobudzania porostu włosów

Nasiona sezamu zawierają dobroczynne dla włosów niezbędne kwasy tłuszczowe omega-3, omega-6 oraz omega-9, które przyspieszają porost włosów. Wytwarzany z nich olej pobudza porost włosów, odżywiając i dbając o zdrowie skóry głowy. Regularny masaż z zastosowaniem ciepłego oleju, który przenika w głąb skóry głowy, przyspiesza krążenie krwi. Można to porównać do witamin w płynie, które odżywiają korzenie i łodygi włosów.

  1. Zapobieganie dolegliwościom skóry głowy

Nasiona sezamu obfitują w odżywcze witaminy, minerały oraz inne składniki niezbędne dla zdrowia skóry głowy. Masaż z jego zastosowaniem zwalcza suchość, łuszczenie oraz problemy z zatkanymi porami, których efektem jest przerzedzanie się i utrata włosów. Dodatkowo przeciwgrzybicze, antybakteryjne oraz przeciwzapalne właściwości oleju pomagają w leczeniu infekcji skóry głowy, zwalczaniu łupieżu, a także kojeniu podrażnień.

  1. Naturalny filtr przeciwsłoneczny

Olej sezamowy działa na włosy jak naturalny filtr przeciwsłoneczny, chroniąc je przed szkodliwym działaniem promieni ultrafioletowych oraz zanieczyszczeń. Jego działanie w tym zakresie nie jest zbyt silne i może być wykorzystywane tylko w podstawowym zakresie.

  1. Zapewnienie głębokiego odżywienia

Olej sezamowy działa jak głęboko odżywiająca kuracja dla suchych, zniszczonych włosów, z rozdwajającymi się końcówkami lub uszkodzonych przez substancje chemiczne. Odtwarza właściwe nawilżenie i wzmacnia łodygę włosa, przywracając matowym i łamiącym się włosom blask, giętkość, elastyczność i miękkość.

  1. Zapewnienie naturalnego efektu przyciemniania włosów

Olej sezamowy znany jest ze swoich przyciemniających właściwości, korzystnych dla osób, które zmagają się z przedwczesnym siwieniem. Może być stosowany wraz z innymi olejami w funkcji nośników, takimi jak oliwa czy olej migdałowy, co przyniesie maksymalne korzyści.

Więcej na temat działania oleju sezamowego na włosy przeczytasz TUTAJ

Sezam – Wartości odżywcze

Wszystkie odmiany sezamu mają bardzo dużą wartość odżywczą. Charakteryzują się dużą zawartością oleju: od 40 do 60%. Są także bogatym źródłem minerałów, jak miedź i mangan. Zawierają ponadto magnez, wapń, fosfor, żelazo, selen, witaminę B1 oraz cynk. Obfitują także w błonnik pokarmowy i jednonienasycone kwasy tłuszczowe. Poniżej znajdziesz ich szczegółowe zestawienie wartości odżywczych.

  • Wartość kaloryczna: 28 gramów surowych, wysuszonych nasion sezamu zawiera ok. 163 kcal i 14,11 g tłuszczu, w tym 1,96 g tłuszczów nasyconych. Prażone nasiona zawierają z kolei 160 kcal, 13,61 g tłuszczu, w tym 1,09 g tłuszczów nasyconych. Nasiona są wolne od cholesterolu.
  • Białko: Te wyjątkowe nasiona to doskonałe bezmięsne źródło białka. 28 gramów surowych, wysuszonych nasion sezamu zawiera 5,03 g białka, natomiast w przypadku prażonych jest to 4,81 g. Niemniej jednak nie można opierać się na sezamie jako na jedynym źródle białka, gdyż nie jest ono w całości przyswajane przez organizm.
  • Witaminy: Zarówno surowy, jak i prażony sezam jest pozbawiony witamin A, C, D, E i K. 28 g nasion zawiera 0,22 mg tiaminy, co stanowi 19% dziennego zapotrzebowania oraz 0,07 mg ryboflawiny, co jest równe 6% dziennego zapotrzebowania dla osób dorosłych.
  • Minerały: 28 g wysuszonych nasion sezamu dostarcza 291 mg wapnia, 4,113 mg żelaza i 9,77 mg selenu, co zaspokaja 29,1% dziennego zapotrzebowania na wapń i 18% na selen dla osób dorosłych. Powyższa porcja pokrywa również 23 lub 50% rekomendowanej dziennej dawki żelaza – odpowiednio dla kobiet i mężczyzn. Prażony sezam ma proporcjonalnie niższą zawartość minerałów niż surowy.

Nasiona sezamu obfitują w niezbędne składniki odżywcze. Włącz je do swojej diety, a dostrzeżesz korzyści. Możesz wykorzystać olej sezamowy do gotowania. To niewielka zmiana, a może przynieść wymierne efekty. Dbaj o zdrowie i dobrą formę.

Jak jeść sezam?

Nasiona sezamu znajdują w kuchni bardzo wiele zastosowań. Stanowią doskonały dodatek do dań głównych, jak i sałatek lub słodyczy. Tradycyjnie bardzo często spotkać je można w rozmaitych ciasteczkach, pieczywie czy w kremie sezamowym. Można go również dodawać do zdrowych koktajli oraz owocowych smoothie. Świetnie wzbogacają smak i aromat, a także zwiększają wartości odżywcze posiłków. Bardzo często sezam stosuje się także w postaci oleju, który doskonale pasuje do dań azjatyckich czy też zup.
Poprzedni artykuł10 efektów ubocznych działania oleju kokosowego
Następny artykułOlej lniany – Korzyści, zastosowanie, fakty i opinie
Jestem dietetyczką i na co dzień pomagam ludziom w układaniu zrównoważonego menu oraz kształtowaniu zdrowych nawyków żywienia. Swoją wiedzą i doświadczeniem chętnie dzielę się nie tylko w kontakcie bezpośrednim, ale także na łamach portali branżowych. W szczególności interesują mnie zagadnienia zapobiegania problemom zdrowotnym dzięki odpowiedniemu stosowaniu diety i zachowywaniu zdrowego stylu życia. Staram się również stale rozwijać własne kompetencje, uczestnicząc w rozmaitych szkoleniach oraz czytając najnowsze doniesienia naukowe. Piszę także regularnie o najzdrowszych produktach spożywczych i sposobach ich wykorzystania. Ponadto często dzielę się swoimi ulubionymi przepisami kulinarnymi. Mam głęboką nadzieję, że moja codzienna praca przyczyni się lepszego zrozumienia znaczenia żywienia oraz osiągania codziennych korzyści zdrowotnych oraz lepszego samopoczucia.

20 KOMENTARZE

  1. Jak już ktoś wcześniej zauważył w tekście są nieścisłości. Która odmiana sezamu ma więcej żelaza? Bo w tekście podane są sprzeczne informacje.

  2. Podobno ilość składników aktywnych wcale nie musi zależeć od koloru sezamu, a jego odmiany, miejsca gdzie rósł oraz warunków pogodowych w roku, w którym był zbierany 😉

    • Tutaj zgadzam się z Tobą Wojtek , jest fizyczna niemożliwością zastosować wszystkie dary natury, które leczą nie tylko ze świata , ale i w promieniu 100 km od naszego centrum życiowego.

  3. Dzień dobry. Chciałabym się dowiedzieć jaki sezam warto kupować, czy ciemny czy jasny. A może są jeszcze jakieś inne?

  4. Ostatnio zaczęłam eksperymentować i dodaję sezam do sałatek i potraw azjatyckich. Bardzo fajny dodatek wzbogacający orzechowym smakiem. Polecam.

  5. Olej sezamowy jest niezwykle niebezpieczny ze względu na dużą ilości kwasów Omega 6. Stosunek kwasu Omega 6 do omega 3 jest większy od 84!!!
    Powoduje to znaczne ryzyko raka piersi i raka prostaty!

  6. A co lepsze dla organizmu? Spożywanie oleju czy tylko nasion? Mnie się wydaje, ze oleju bo to już wyekstrachowany produkt z nasion. A jeśli spożywa się nasiona to muszą one być rozłożone przez układ trawienny najpierw. Czy dobrze rozumuję?

    • prawie wszystkie oleje dostepne na polkach sklepowych sa rafinowane czyli poddane chemicznym procesom wiec sa guzik warte. zawsze pelne ziarno bedzie najzdrowsze, mozna je namoczyc, odlac wode – wtedy ziarno bedzie miekkie i lepiej stawne

  7. “Sezam biały ma wyższą zawartość żelaza niż czarny i jest wykorzystywany głównie jako dodatek kulinarny oraz do wytłaczania oleju.”

    “3. Leczenie anemii: Nasiona sezamu – w szczególności czarne – obfitują w żelazo. Z tego względu zaleca się je osobom osłabionym oraz cierpiącym na anemię.”

    A propos sezamu i zelaza/anemii – powyzsze zdania daja inna konkluzje…

  8. […] oprócz smaku, ma jeszcze walory zdrowotne. Bogata jest w wapń, żelazo, błonnik, magnez i białko. […]

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wstaw swój comentarz!
Wpisz tutaj swoje imię

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.