W tradycyjnej medycynie ludowej olej z ogórecznika lekarskiego od setek lat znajdował niezliczoną ilość zastosowań – od leczenia skóry, do zmniejszania bólu. Najbardziej korzystna metoda jego stosowania polega na zewnętrznym, miejscowym użyciu bezpośrednio na skórę lub wewnętrznym poprzez spożywanie w postaci kapsułek. Poznajmy zatem najważniejsze właściwości, zastosowania oraz środki ostrożności względem oleju z ogórecznika.
Olej z ogórecznika to substancja naturalna, pozyskiwana z rośliny o botanicznej nazwie Borago Officinalis. Zapewnia on przede wszystkim bardzo wysoki poziom kwasu tłuszczowego gamma-linolenowy GLA, stanowiącego silny środek przeciwzapalny. Składnik ten można znaleźć również w niektórych olejach roślinnych, m.in w oleju z wiesiołka. Pozyskiwany z ogórecznika olej posiada jednak także inne cenne składniki m.in.:
- flawonoidy, głównie kwercetynę, izoramnetynę oraz kemferol,
- kwasy askorbinowy, jabłkowy i cytrynowy,
- związki mineralne, takie jak magnez i potas,
- garbniki i śluz,
- witaminę C.
Olej z ogórecznika to jadalny i lekko żółty olej roślinny. Jak wskazują badania naukowe, może mieć niezwykle korzystny wpływ na zdrowie i pielęgnację urody.
Czym jest olej z ogórecznika
Stosowany w leczeniu kwas gamma-linolenowy pochodzi głównie z ekstraktów nasion roślin, które są dość mało popularne i raczej rzadko występują w codziennej diecie. Dlatego właśnie coraz więcej osób sięga po suplementy diety lub kosmetyczne olejki naturalne, by móc skorzystać z jego właściwości.
Olej z ogórecznika lekarskiego staje się coraz bardziej popularny, głównie jako naturalny suplement przeciwzapalny. Posiada on jedną z najwyższych wartości GLA ze wszystkich olejów roślinnych. GLA to niezbędny kwas tłuszczowy typu omega-6, którego organizm nie potrafi sam wytworzyć, więc należy go przyjmować ze źródeł zewnętrznych.
Podczas gdy inne rośliny, w tym czarne porzeczki lub wiesiołek, w swoim składzie również zawierają GLA, ogórecznik posiada ponad 23% tego składnika i jest pod tym względem prawdziwym rekordzistą. Oznacza to, że regularne stosowanie oleju z ogórecznika dostarcza większą dawkę kwasu linolenowego, niż większość powszechnie stosowanych suplementów diety.
Olej z ogórecznika lekarskiego – Efekty działania
Zawierający GLA olej z ogórecznika może być pomocny w leczeniu szerokiego zakresu zarówno krótko, jak i długoterminowych chorób i dolegliwości zdrowotnych, w tym również:
- objawów PMS, w tym bólu lub tkliwości piersi, lęku oraz wyprysków skórnych,
- objawów ADHD,
- reumatoidalnym zapaleniom stawów,
- zapaleniom powodujących różnorodne bóle i obrzęki,
- cukrzycy,
- osteoporozy, szczególnie w połączeniu ze związkami budulcowymi kości, takimi jak oleje omega-3 oraz wapń,
- alkoholizmu,
- niewydolności oddechowej ARDS, zapalenia oskrzeli, przeziębienia, kaszlu oraz gorączki,
- chorób skóry, w tym wyprysków lub zapalenia skóry,
- braku równowagi hormonalnej, w tym niewydolność nadnerczy,
- objawów menopauzy, w tym uderzeń gorąca i nocnych potów,
- częstotliwego zmęczenia lub zespołu przewlekłego zmęczenia,
- stymulowania laktacji,
- zapobiegania chorobom serca oraz udaru mózgu.
Kwasy tłuszczowe, w tym pochodzące z roślin kwasy omega-6 oraz rybie omega-3 posiadają długie łańcuchy, które nie mogą być syntetyzowane w procesie ludzkiego metabolizmu. Konieczna jest suplementacja, która może okazać się skuteczna w leczeniu chorób na tle zapalnym. Dzięki dostarczeniu organizmowi właściwych ilości kwasy tłuszczowe są zamieniane na metabolity, takie jak prostaglandyny E1, która mają właściwości pobudzające krążenie oraz zapobiegają powstawaniu ognisk zapalnych. Kiedy organizm nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie z tym procesem, można doznać wielu problemów zdrowotnych i chorobowych.
Olej z ogórecznika – Właściwości lecznicze i pilęgnacyjne
Oto 7 najważniejszych korzyści, jakie można uzyskać stosując olej z ogórecznika lekarskiego:
Wykazuje cenne właściwości przeciwzapalne
Zawarte w oleju z ogórecznika wielonienasycone kwasy tłuszczowe GLA wykazują silnie leczniczy wpływ na wszelkie stany zapalne, a także ogólny stan zdrowia i kondycję organizmu, a także sprawność działania naturalnych mechanizmów ograniczających procesy starzenia. Kwasy omega-3 i omega-6 odgrywają niezwykle ważną rolę w walce z wieloma chorobami i dolegliwościami, ponieważ pomagają kontrolować uwalnianie substancji, najczęściej odpowiedzialnych za reakcje zapalne w organizmie, szczególnie niektórych prostaglandyn, leukotrienów i cytokin, zwanych interleukinami.
Kwasy tłuszczowe GLA są obecne w niektórych jadalnych roślinach, zwykle w bardzo małych ilościach, głównie w zielonych warzywach liściastych i niektórych orzechach. Dostarczane są również w okresie karmienia piersią, gdyż znajduje się w mleku matki. Ponieważ ogórecznik jest jednym z najlepszych źródeł GLA, doskonale pomaga wypełnić powstały w dorosłym życiu niedobór.
Warto również wspomnieć ,że GLA posiada pozytywny wpływ na proces śmierci toksycznych komórek, tzw apoptozy. Przekształca się on w komórkach do postaci kwasu dihomo-γ-linolenowego DGLA i jest prekursorem powstawania prostaglandyn i związków leukotrienów, wytwarzanych przez układ odpornościowy. DGLA jest również odpowiedzialne za obniżenie stanów zapalnych w organizmie, ponieważ skutecznie reguluje syntezę leukotrienów, które są częściowo odpowiedzialne za zwiększenie reakcji autoimmunologicznych. Właśnie z tego powodu olej z ogórecznika jest obecnie stosowany w zmniejszaniu objawów wielu chorób zapalnych i zaburzeń związanych z wiekiem, w tym zapalenia stawów, atopowego zapalenia skóry oraz różnorodnych chorób układu oddechowego.
Dzięki właściwościom przeciwzapalnym, bardzo często poleca się stosować olej z ogórecznika na trądzik. Może on pełnić doskonałą funkcję uzupełniającego terapię leczniczą produktu naturalnego.
Pomoc na egzemy i choroby skóry
Jednym z najbardziej powszechnych zastosowań oleju z ogórecznika jest leczenie chorób zapalnych skóry, takich jak egzema. Wykazano, że zawarte w nim kwasy GLA pozwalają niwelować braki lipidów w skórze, które są spowodowane niskim poziomem aktywności delta-6-desaturazy. Gdy skóra nie może wytworzyć wystarczającej ilości olejów ochronnych, układ odpornościowy ulega rozregulowaniu, a także mogą powstawać liczne stany zapalne i specyficzne zwiększone reakcje autoimmunologiczne, które powodują typowe stany chorobowe skóry.
Skóra ludzka nie potrafi samodzielnie syntezować GLA z kwasu linolowego, dlatego jego uzupełnienie wraz z olejem z ogórecznika działa jak naturalne i bardzo skuteczne remedium na egzemę i inne dolegliwości dermatologiczne. Bardzo często poleca się stosować olej z ogórecznika na twarz, w celu wzmocnienia nawilżenia oraz naturalnej ochrony skóry.
Chociaż wyniki badań są niejednoznaczne to wszystko wskazuje, że olej z ogórecznika u większości pacjentów może skutecznie leczyć wypryski i zmiany trądzikowe. Warto tu zauważyć, że niektórzy ludzie wydają się bardziej pozytywnie reagować na leczenie olejem z ogórecznika niż inni i dostrzegają po jego zastosowaniu znaczną poprawę. Olej z ogórecznika może nawet czasem zastąpić maści sterydowe. Liczne obserwacje wskazują także, że regularna suplementacja około 720 miligramów GLA dziennie przez dwa miesiące, znacznie poprawia ogólny stan i kondycję skóry.
Naturalna pomoc na zapalenia stawów
Zawarte w oleju z ogórecznika kwasy GLA działa jak naturalny środek na reumatoidalne zapalenie stawów oraz skutecznie zwalcza związany z nim ból, zwłaszcza, gdy stosowany jest w połączeniu z innymi konwencjonalnymi przeciwbólowymi lub przeciwzapalnymi lekami. Na podstawie licznych obserwacji zauważono zmniejszenie bólu stawów, obrzęków i uczucia bolesnej ciężkości po zaledwie sześciu tygodniach regularnego leczenia olejem z ogórecznika.
Właściwości przeciwutleniające i pomoc w walce z nowotworem
Olej z ogórecznika lekarskiego wykazuje właściwości anty-mutagenne, a także zdolności antyoksydacyjne, które doskonale redukują wzrost komórek nowotworowych. W badaniach laboratoryjnych, zarówno GLA, jak i naturalny olej z ogórecznika wykazały działanie cytotoksyczne, które znacznie skraca żywotność toksycznych komórek przy jednoczesnym wydłużeniu żywotności zdrowego gospodarza. Podawanie oleju z ogórecznika lekarskiego jest zalecane w ochronie DNA i leczeniu wielu odmian nowotworu, oczywiście głównie ze względu na jego zdolność do zmniejszenia podstawowego, oksydacyjnego uszkodzenia genetycznego, który powoduje zapalenia i choroby.
Pomoc dla prawidłowego wzrostu i rozwoju organizmu
W literaturze medycznej przedstawia się liczne dowody na to, że niemowlęta i wcześniaki, otrzymujące suplementację w postaci oleju z ogórecznika, mają lepsze wskaźniki wzrostu i rozwoju. Zawarte w nim kwasy tłuszczowy znacznie ułatwiają rozwój centralnego układu nerwowego. Z tego powodu istnieje spora pokusa stosowania oleju już w ciąży, jednak nie ma dotychczas żadnych padań potwierdzających jego bezpieczeństwo. Niekiedy także wskazuje się, ze niektóre związki aktywne ogórecznika mogą powodować przedwczesne skurcze.
Wsparcie leczenia infekcji dróg oddechowych
Regularnie stosowany olej z ogórecznika wyraźnie poprawia pracę płuc, w szczególności w stanach zapalnych i infekcjach, oraz chorobach, takich jak zespół ostrej niewydolności oddechowej ARDS. Suplementy diety, zawierające olej z nasion ogórecznika spożywane w formie kapsułek pomagają przyspieszać czas leczenia kaszlu, przeziębienia lub grypy, a także zmniejszyć czas spędzony w szpitalu lub okres przyjmowania leków. Pozwala również powstrzymać zapalenie układu oddechowego, które może przeradzać się w bardzo poważne i przewlekłe choroby.
Wpływ na obniżenie poziomu gromadzącego się tłuszczu i pomoc w utracie wagi ciała
Jeżeli chcesz stracić na wadze olej z ogórecznika również może być pomocny. Istnieją dowody na to, że GLA w postaci oleju z ogórecznika powoduje mniejsze nagromadzanie się tkanki tłuszczowej w porównaniu do innych olejów roślinnych. GLA powoduje większą akumulację tłuszczu brunatnego, ale mniej białego. Jest to korzystne, ponieważ naukowcy udowodnili, że ludzie szczupli mają więcej brązowego tłuszczu, niż osoby z nadwagą lub otyłością.
Badania sugerują również, że dieta bogata w GLA znacznie obniża nagromadzenie tkanki tłuszczowej, poprzez zwiększenie ekspresji genów, które kontrolują brązowy wzrost tkanki tłuszczowej w porównaniu z jego białą wersją.
Olej z ogórecznika lekarskiego – Dawkowanie
Odpowiednia dawka oleju z ogórecznika zależy od rodzaju problemów medycznych oraz z jakiego powodu ma być stosowany. Ta wyjątkowa substancja zdrowotna jest czasem dodawana do mieszanek dla niemowląt, w celu zaopatrzenia żywności w niezbędne kwasy tłuszczowe. Jest również dostępna bez recepty w aptekach, w Internecie oraz w sklepach ze zdrową żywnością.
W większości przypadków, na ogół u zdrowych dorosłych, typowa dawka wynosi zwykle 500 mg do 3 g na dobę. Dla wygody można zdecydować się na olej z ogórecznika kapsułki, który umozliwi precyzyjne dawkowanie.
Dla pacjentów leczących stany zapalne i bóle spowodowane reumatoidalnym zapalenie stawów, polecana jest wyższa dawka, czyli do 3 g, która zazwyczaj jest najbardziej skuteczna. Zaczynając przygodę z suplementacją ogórecznika i GLA, dawka około 500 mg na dobę wydaje się bardzo dobrym początkiem.
Olej z ogórecznika lekarskiego jest często używany wraz z olejem z wiesiołka, aby jeszcze bardziej zwiększyć działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Aby w pełni odczuć jego działanie powinno się go stosować od kilka tygodni do kilku miesięcy. Niektórzy ludzie potrzebują nawet do sześciu miesięcy, zanim odczują wyraźne zmniejszenie bólu, a tym samym pełne korzyści ze stosowania oleju z ogórecznika.
Przy zakupie oleju z ogórecznika lub suplementów z GLA, zawsze należy szukać produktu wysokiej jakości, który jest certyfikowany i wytwarzany z surowca, pochodzącego z upraw organicznych. Do codziennej suplementacji dobrym pomysłem jest zakup kapsułek z olejem ogórecznikowym, które są pakowane w pojemnikach odpornych na światło. Należy jednak pamiętać by przechowywać je w ciemnym i chłodnym miejscu, gdyż olej może jełczeć po podgrzaniu i podczas narażenia na promieniowanie UV.
Cena oleju z ogórecznika zależy od jego formy, przeznaczenia i producenta. Produkty spożywcze zazwyczaj można dostać za ok. 20-30 zł za 100 ml. Produkty kosmetyczne oraz kapsułki są zwykle kilkadziesiąt procent droższe.
Jak stosować olej z ogórecznika na skórę i włosy?
Stosując olej z ogórecznika miejscowo należy wcześniej rozcieńczyć olejem bazowy.
- Przed użyciem warto zmieszać do 12 kropli na 30g oleju migdałowego, jojoba lub oliwy z oliwek.
- Poleca się nakładać mieszankę olejów na dotknięty obszar skóry, najlepiej cienką warstwą dwa razy dziennie.
Na podstawie badań klinicznych można oczekiwać, że minie kilka tygodni lub miesięcy, zanim olej zacznie działać w pełni. Z tego powodu, aby uzyskać pożądane rezultaty, trzeba bądź cierpliwym i konsekwentnie nakładać olej przez dłuższy czas.
Ewentualne interakcje i działania niepożądane
Olej z ogórecznika lekarskiego na ogół jest zupełnie bezpieczny, zarówno przy zastosowaniu do użytku wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Trzeba być jednak świadomym pewnych ewentualnych interakcji i potencjalnych skutków ubocznych jego stosowania. Niektórzy ludzie doświadczają bowiem problemów pokarmowych, zwłaszcza podczas stosowania oleju z ogórecznika w większych dawkach, głównie takich objawów jak: biegunka, odbijanie, nudności, wymioty i wzdęcia.
Niektórzy badacze zastanawiają się czy pewne składniki zawarte w ogóreczniku lekarskim mogą być szkodliwe dla wątroby. W przeszłości, niewielki odsetek osób przyjmujących olej z ogórecznika doświadczyło toksyczności. Od tego czasu zmieniono jednak metody jego produkcji, dzięki czemu objawy tego typu ustały.
GLA i olej z ogórecznika nie powinny być toksyczne, jednak czasami mogą wystąpić reakcje alergiczne, takie jak:
- pokrzywka,
- wysypka,
- obrzęki,
- trudności w oddychaniu,
- nagłe zmęczenie,
- zawroty głowy.
Kobiety w ciąży nie powinny stosować oleju z ogórecznika, głównie ze względu na jego potencjał do wywoływania skurczów. Olej z ogórecznika ma również zdolność do rozrzedzania krwi, więc nie nadaje się dla tych, którzy przyjmują leki, takie jak aspiryna czy warfaryna. Dodatkowo, jeśli w swojej historii mamy epizody z atakami drgawek, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania oleju z ogórecznika lekarskiego.
Źródła
Al-Khamees W, et al. (2011). Status epilepticus associated with borage oil ingestion. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3724443/
Bamford JTM, et al. (2013). Oral evening primrose oil and borage oil for eczema. DOI: 10.1002/14651858.CD004416.pub2/full
Basic report: Borage. (2018). https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/?query=ndbNumber:11614
Lin TK, et al. (2017). Anti-inflammatory and skin barrier repair effects of topical application of some plant oils. DOI: 10.3390/ijms19010070
Reed GW, et al. (2014). Treatment of rheumatoid arthritis with marine and botanical oils: An 18-month, randomized, and double-blind trial. DOI: 10.1155/2014/857456
Schachter SC, et al. (2014). Status epilepticus. epilepsy.com/learn/challenges-epilepsy/seizure-emergencies/status-epilepticus
Spinella M. (2001). Herbal medicines and epilepsy: The potential for benefit and adverse effects. DOI: 10.1006/ebeh.2001.0281
Takwale A, et al. (2003). Efficacy and tolerability of borage oil in adults and children with atopic eczema: Randomized, double blind, placebo controlled, parallel group trial. DOI:
10.1136/bmj.327.7428.1385
Wretensjo I, et al. (2003). Pyrrolizidine alkaloid content in crude and processed borage oil from different processing stages. DOI: 10.1007/s11746-003-0804-z
Nie znałam tego oleju ale wydaje się skuteczny. Chyba zdecyduję się wypróbować…
W ostatnim tygodniu kupiłam kosmetyczny olejek z ogórecznika i zaczęłam go stosować. Czekam na efekty 😉
przeciwutleniacze w gruncie rzeczy zapobiegają tez uszkodzeniom naturalnych struktur ochronnch organizmu – przez to pośrednio wpływają na szybsza redukcję tkanki nowotworowej… Z własnościami antymutagennymi może być podobnie choć to juz przypuszczenie. Zresztą ich wpływ jest znacznie szerszy więc byłbym skłonny uwierzyć.
“Zawarte w nim kwasy tłuszczowy znacznie ułatwiają rozwój centralnego układu nerwowego. U kobiet w ciąży zmniejszają z kolei zagrożenie związane z przedwczesnym porodem.”
(…)
“Kobiety w ciąży nie powinny stosować oleju z ogórecznika, głównie ze względu na jego potencjał do wywoływania skurczów.”
W punkcie 5 jest napisane, że “U kobiet w ciąży zmniejszają z kolei zagrożenie związane z przedwczesnym porodem.”, natomiast w interakcjach i działaniach niepożądanych jest napisane iż “Kobiety w ciąży nie powinny stosować oleju z ogórecznika, głównie ze względu na jego potencjał do wywoływania skurczów.”. Jedno drugie wyklucza.
“GLA to niezbędny kwas tłuszczowy typu omega-6, którego organizm nie potrafi sam wytworzyć, więc należy go przyjmować ze źródeł zewnętrznych.” – bzdura.
Organizm jest w stanie wytworzyć GLA z LA.
“Prostaglandyny są wytwarzane z kwasu gamma-linolenowego (GLA), który w codziennym pożywieniu człowieka nie występuje i jest syntezowany w organizmie z kwasu linolenowego (LA). Do syntezy GLA niezbędny jest enzym D6D, którego funkcjonowanie u wielu ludzi jest zaburzone. Niewydolność enzymu D6D możemy ominąć podając gotowy GLA, którego najbogatszym źródłem jest olej z ogórecznika lekarskiego. Podanie gotowego GLA pomaga przywrócić właściwe funkcjonowanie organizmu a wielokrotnie w dalszej kolejności przywrócić własną syntezę GLA.” – Przepraszamy za skrót myślowy. Powinno być, że: …czasami organizm nie potrafi sam wytworzyć wystarczającej ilości…
Kolego Dre poczytaj troszke o roli np. polifenoli (antyoksydanty) i ich antynowotworowym dzialaniu (ogrom publikacji naukowych i badan). Wierze ze znajdziesz chociaz kilka z nich(specjalnie nie rozdrobnilem sie na konkretne polifenole abys liznal troche tematu)….
Prawdopodobnie autorowi chodziło raczej nie o proces leczenia a zapobiegania. Z tego co wiem to głównie antyoksydanty polecane są w naturalnej ochronie przed nowotworami. I nie jest to zdanie odosobnione. Oczywiście czynników powodujących nowotwory jest pewnie więcej. Same spożywanie zdrowego jedzenia na logikę nic nie da, ale z drugiej strony chyba nie zaszkodzi 😉
Jest kilka publikacji, w których wykazano, że niektóre antyoksydanty przyspieszają przerzuty nowotworowe. Dzieje się tak m.in, że antyoksydanty również mogą chronić komórki nowotworowe przed wolnymi rodnikami. Jest kilka zdań w tym artykule, które nie mają podstaw merytorycznych np. “dodawanie oleju z ogórecznika lekarskiego jest zalecane w ochronie DNA i leczeniu wielu odmian nowotworu, oczywiście głównie ze względu na jego zdolność do zmniejszenia podstawowego, oksydacyjnego uszkodzenia genetycznego.” Nie można leczyć nowotworu antyoksydantem, aby zmniejszyć oksydacyjne uszkodzenie genetyczne, bo to jest niedorzeczne.
Kolejne zdanie ” Olej z ogórecznika lekarskiego wykazuje właściwości anty-mutagenne, a także zdolności antyoksydacyjne, które doskonale redukują wzrost komórek nowotworowych”. Proszę mi wyjaśnić w jaki sposób antyoksydant, który zredukował poziom wolnych rodników, doskonale redukuje wzrost komórek nowotworowych? Efekt powinien być przeciwny. komórki nowotworowe powinny rosnąć szybciej, ponieważ nić im nie przeszkadza. Czyli kolejna nadinterpretacja. Proszę podać publikację, w której tak napisano. Nie chcę mi się w to wierzyć, aby dobry naukowiec wyciągnął takie wnioski…
Zadziwia mnie też plaga artykułów, które klepią jedno i to samo powtarzając, że jak coś zawiera przeciwutleniacze to na pewno wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. To jest robienie ludziom wody z mózgu. To dlaczego coraz więcej osób choruje na nowotwory skoro każdy spożywa antyoksydanty?